Schone industriële overeenkomst 2025

Op 26 februari 2025 presenteerde de Europese Commissie de Clean Industrial Deal (Schone Industriële Overeenkomst) in Brussel, een gedurfd bedrijfsplan om het concurrentievermogen en de veerkracht van onze industrie te ondersteunen. De Deal zal decarbonisatie versnellen en tegelijkertijd de toekomst van de productie in Europa veiligstellen.

Geconfronteerd met hoge energiekosten en felle en vaak oneerlijke wereldwijde concurrentie, hebben onze industrieën dringend steun nodig. Deze Deal positioneert decarbonisatie als een krachtige groeimotor voor Europese industrieën. Dit kader kan het concurrentievermogen stimuleren, omdat het bedrijven en investeerders zekerheid en voorspelbaarheid biedt dat Europa zich blijft inzetten om tegen 2050 een koolstofvrije economie te worden.

Voorzitter Ursula von der Leyen zei: "Europa is niet alleen een continent van industriële innovatie, maar ook een continent van industriële productie. De vraag naar schone producten is echter vertraagd en sommige investeringen zijn verplaatst naar andere regio's. We weten dat er nog steeds te veel obstakels in de weg staan van onze Europese bedrijven, van hoge energieprijzen tot buitensporige regeldruk. De Clean Industrial Deal moet de banden doorsnijden die onze bedrijven nog steeds tegenhouden en een duidelijk businesscase voor Europa creëren."

De Commissie onderneemt ook maatregelen om onze regelgeving efficiënter te maken en tegelijkertijd bureaucratische obstakels voor bedrijven te verminderen. De maatregelen van vandaag zijn het resultaat van de actieve betrokkenheid van leiders uit de industrie, sociale partners en het maatschappelijk middenveld in de context van de Verklaring van Antwerpen voor een Europese Industriële Deal en de Clean Transition Dialogues (Dialogen over schone overgang) van de Europese Commissie.

Een bedrijfsplan om te decarboniseren, te re-industrialiseren en te innoveren. De Deal richt zich voornamelijk op twee nauw met elkaar verbonden sectoren: energie-intensieve industrieën en schone technologie.

- Energie-intensieve industrieën, omdat ze dringend steun nodig hebben om te decarboniseren en te elektrificeren. De sector kampt met hoge energiekosten, oneerlijke wereldwijde concurrentie en complexe regelgeving, wat schadelijk is voor het concurrentievermogen. ii) Schone technologie staat centraal in het toekomstige concurrentievermogen en de toekomstige groei en is cruciaal voor industriële transformatie. Circulariteit is ook een centraal element van de Deal, omdat we de beperkte hulpbronnen van de EU moeten maximaliseren en de overmatige afhankelijkheid van leveranciers van grondstoffen uit derde landen moeten verminderen.

De Deal presenteert maatregelen om de hele waardeketen te versterken. Het dient als een kader om actie op maat te maken in specifieke sectoren. De Commissie zal in maart een actieplan voor de automobielindustrie presenteren en in het voorjaar een actieplan voor staal en metalen. Andere op maat gemaakte acties zijn gepland voor de chemische en schone technologie-industrie. De mededeling van vandaag identificeert zakelijke drivers voor het succes van de industrie in de EU:

Lagere energiekosten. Betaalbare energie is de basis van concurrentievermogen. De Commissie heeft daarom vandaag een Actieplan voor betaalbare energie aangenomen om de energierekeningen voor industrieën, bedrijven en huishoudens te verlagen. De wet zal de uitrol van schone energie versnellen, elektrificatie versnellen, onze interne energiemarkt voltooien met fysieke interconnecties, en energie efficiënter gebruiken en de afhankelijkheid van geïmporteerde fossiele brandstoffen verminderen.

De vraag naar schone producten stimuleren. De Industrial Decarbonisation Accelerator Act zal de vraag naar in de EU geproduceerde schone producten vergroten door duurzaamheid, veerkracht en in Europa geproduceerde criteria in te voeren in openbare en particuliere aanbestedingen. Met de herziening van het Public Procurement Framework in 2026 zal de Commissie duurzaamheid, veerkracht en Europese voorkeurscriteria invoeren in overheidsaanbestedingen voor strategische sectoren.

De Industrial Decarbonisation Accelerator Act zal ook een vrijwillig koolstofintensiteitslabel voor industriële producten lanceren, te beginnen met staal in 2025, gevolgd door cement. De Commissie zal de methoden voor koolstofboekhouding vereenvoudigen en harmoniseren. Deze labels zullen consumenten informeren en fabrikanten in staat stellen een premie te halen uit hun inspanningen om koolstofvrij te worden.

Financiering van de Clean Transition. Op korte termijn zal de Clean Industrial Deal meer dan € 100 miljard mobiliseren ter ondersteuning van in de EU geproduceerde schone productie. Dit bedrag omvat een extra garantie van € 1 miljard onder het huidige meerjarig financieel kader.

De Commissie zal: Een nieuw kader voor staatssteun voor de Clean Industrial Deal aannemen. Dit zal zorgen voor vereenvoudigde en snellere goedkeuring van staatssteunmaatregelen voor de uitrol van hernieuwbare energie, industriële decarbonisatie inzetten en zorgen voor voldoende productiecapaciteit voor schone technologie.

Het Innovatiefonds versterken en een Industrial Decarbonisation Bank voorstellen, gericht op € 100 miljard aan financiering, op basis van beschikbare fondsen in het Innovatiefonds, extra inkomsten uit onderdelen van het ETS en de herziening van InvestEU.

De InvestEU-verordening wijzigen om de risicodragende capaciteit van InvestEU te vergroten. Dit zal tot € 50 miljard aan extra particuliere en publieke investeringen mobiliseren, waaronder in schone technologie, schone mobiliteit en afvalvermindering.

De Europese Investeringsbank (EIB) Groep zal ook een reeks concrete nieuwe financieringsinstrumenten lanceren ter ondersteuning van de Clean Industrial Deal. De EIB zal lanceren:

-een 'Grids manufacturing package' om tegengaranties en andere de-risking support te bieden aan fabrikanten van netcomponenten; ii) een gezamenlijk proefprogramma van de Europese Commissie en de EIB voor tegengaranties voor overeenkomsten voor de aankoop van elektriciteit (PPA's) door het MKB en energie-intensieve industrieën; en iii) de lancering van een CleanTech-garantiefaciliteit onder het Tech EU-programma, aangestuurd door InvestEU.

Circulariteit en toegang tot materialen. Kritieke grondstoffen zijn essentieel voor onze industrie. De EU moet daarom de toegang tot dergelijke materialen veiligstellen en de blootstelling aan onbetrouwbare leveranciers verminderen. Tegelijkertijd helpt circulariteit centraal te stellen in onze decarbonisatiestrategie om de beperkte hulpbronnen van de EU te maximaliseren. De Commissie zal daarom: Een mechanisme opzetten waarmee Europese bedrijven samen kunnen komen en hun vraag naar kritieke grondstoffen kunnen bundelen.

Een EU Critical Raw Material Centre oprichten om gezamenlijk grondstoffen in te kopen namens geïnteresseerde bedrijven. Gezamenlijke aankopen creëren schaalvoordelen en bieden meer invloed om betere prijzen en voorwaarden te onderhandelen. In 2026 een Circular Economy Act aannemen om de circulaire transitie te versnellen en ervoor te zorgen dat schaarse materialen efficiënt worden gebruikt en hergebruikt, onze wereldwijde afhankelijkheid te verminderen en hoogwaardige banen te creëren. Het doel is om tegen 2030 24% van de materialen circulair te hebben.

Wereldwijd handelen. De EU heeft meer dan ooit behoefte aan betrouwbare wereldwijde partners. Naast lopende en nieuwe handelsovereenkomsten zal de Commissie binnenkort de eerste Clean Trade and Investment Partnerships lanceren, die de toeleveringsketens zullen diversifiëren en wederzijds voordelige deals zullen sluiten. Tegelijkertijd zal de Commissie nog daadkrachtiger optreden om onze industrieën te beschermen tegen oneerlijke wereldwijde concurrentie en overcapaciteit via een reeks handelsverdedigings- en andere instrumenten. De Commissie zal ook het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) vereenvoudigen en versterken.

Toegang tot een geschoolde beroepsbevolking garanderen. De transformatie van onze industrie vereist geschoolde mensen en toptalenten. De Commissie zal een Union of Skills oprichten die investeert in werknemers, vaardigheden ontwikkelt en kwaliteitsbanen creëert. Met maximaal € 90 miljoen van Erasmus+ zal de Deal helpen de sectorale vaardigheden voor strategische industrieën die gekoppeld zijn aan de Clean Industrial Deal te versterken. De Deal ondersteunt ook kwaliteitsbanen, bevordert sociale voorwaarden en biedt verdere ondersteuning aan werknemers in transitie.

Achtergrond. In haar politieke richtlijnen (2024-2029) kondigde voorzitter Von der Leyen aan om de Clean Industrial Deal binnen de eerste 100 dagen van het mandaat van de Commissie te leveren als prioriteit om concurrentievermogen en welvaart in de EU te waarborgen. De Clean Industrial Deal bouwt voort op de actieve betrokkenheid van leiders uit de industrie, sociale partners en het maatschappelijk middenveld in de context van de Verklaring van Antwerpen voor een Europese Industrial Deal en de Clean Transition Dialogues. Lees ook: De Clean Industrial Deal: een gezamenlijke routekaart voor koolstofreductie en concurrentievermogen (pdf 24 pagina’s English)