De Staat van Schiphol 2019

De uitstoot van het vliegverkeer en de hinder van geluid groeien mee met het aantal vliegtuigbewegingen. In de omgeving van Schiphol worden meer mensen blootgesteld aan geluid, veiligheidsrisico’s en luchtverontreiniging (koolstofdioxide, stikstofoxiden en fijnstof). Er wordt voldaan aan de normen. Dat staat in de nieuwe Staat van Schiphol (pdf 57 pagina’s)) van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) die de minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) op 7 februari 2020 naar de Tweede Kamer stuurde samen met de jaarlijkse Handhavingsrapportage Schiphol (pdf 40 pagina’s) van de inspectie.

'Schiphol is een actueel onderwerp. In de samenleving is er veel behoefte aan informatie over de nationale luchthaven. Met de Staat van Schiphol wil de Inspectie Leefomgeving en Transport een overzicht geven van feiten over veiligheid en duurzaamheid van de luchthaven. We doen dat op basis van wat we zelf zien vanuit onze toezichthoudende rol. En we vullen dat aan met informatie van andere organisaties. We kijken daarbij verder dan alleen de naleving van de regels. Het is belangrijk om gegevens van ontwikkelingen die effect hebben op de leefomgeving in kaart te brengen voor alle betrokken partijen.

(Bron Inspectie Leefomgeving en Transport - 2020)

mr. J.A. (Jan) van den Bos inspecteur-generaal Inspectie Leefomgeving en Transport

De Staat van Schiphol 2019 laat zien dat de hinder van geluid en de uitstoot van vliegverkeer de afgelopen 5 jaar meegroeit met het aantal vliegtuigbewegingen. In de omgeving van Schiphol worden meer mensen blootgesteld aan geluid, luchtverontreiniging en veiligheidsrisico's. Het geluidsniveau van alle vliegtuigbewegingen samen is ruim binnen de norm, maar mensen in de omgeving van Schiphol beleven dit anders. Wat voor velen abstracte cijfers zijn, ervaren direct omwonenden als dagelijkse overlast of een gevoel van onveiligheid.' -schrijft Jan van den Bos Inspecteur-generaal Leefomgeving en Transport in het voorwoord van het rapport Staat van Schiphol 2019.

Uit de Staat van Schiphol 2019 blijkt dat de vliegveiligheid op de luchthaven zelf niet verslechtert. Door de groei van het aantal woningen rondom Schiphol worden wel meer mensen in de omgeving blootgesteld aan geluid en veiligheidsrisico’s. De samenwerking tussen sectorpartijen leidt tot een beter zicht op deze veiligheidsrisico’s, maar de praktijk moet nog uitwijzen of de veiligheid er daadwerkelijk mee verbetert.



Voor de direct omwonenden van Schiphol neemt de geluidsbelasting de afgelopen 5 jaren toe; de drukte op de zogenoemde secundaire banen is groter. De aan- en uitvliegroutes van deze banen lopen over dichtbevolkte gebieden. Ook is er een toename van bebouwing. Het gevolg daarvan is dat er meer omwonenden hinder hebben van het vliegverkeer. Voor geluidshinder is geen normering in de wet vastgelegd. De norm waarop de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) handhaaft is het totale volume van de geluidsbelasting (TVG). Deze blijft binnen de norm, maar houdt geen rekening met de hinder die mensen ervaren.

Luchtvaart is na het wegverkeer de grootste veroorzaker van lokale luchtverontreiniging in de omgeving van Schiphol. De uitstoot per vliegtuigbeweging neemt licht af door schonere motoren van nieuwe vliegtuigen. Door groei van het aantal vliegtuigbewegingen stijgt de totale hoeveelheid uitstoot van schadelijke stoffen. Daarvoor is geen wettelijke norm.

Voor de 2de keer brengt de ILT de Staat van Schiphol uit. De inspectie bekijkt de ontwikkeling van Schiphol in de afgelopen 5 jaar op de thema’s ‘Veilig vliegen’, ‘Veilig en gezond leven’ en ‘Veilig en gezond werken’. Het gaat daarbij niet alleen om de wet- en regelgeving, maar ook om trends en ontwikkelingen op deze thema’s. De ILT controleert of Schiphol, Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en de luchtvaartmaatschappijen die gebruik maken van Schiphol zich houden aan de normen en regels van het luchthavenverkeerbesluit (LVB).

De belangrijkste constateringen uit de handhavingsrapportage Schiphol 2019 staan ook in de Staat van Schiphol: In 5 handhavingspunten zijn de geluidsnormen overschreden. De norm voor het totale volume geluid is niet overschreden. In 4 gevallen zijn vliegtuigen zonder geldige reden van de vertrekroutes voor de nacht afgeweken. Er zijn 10 luchtvaartmaatschappijen die zonder een voor de nacht toegewezen start- of landingstijd (slot) en zonder geldige reden in de nacht vluchten op Schiphol hebben uitgevoerd. Er zijn geen overtredingen van de regels voor het baangebruik.