De georganiseerde misdaad wendt zich tot jongeren

Europol heeft een nieuwe Operationele Taskforce (OTF) opgericht om de toenemende trend van violence-as-a-service en de rekrutering van jonge daders voor zware en georganiseerde criminaliteit aan te pakken.

De taskforce, bekend als OTF GRIMM, staat onder leiding van Zweden en verenigt rechtshandhavingsinstanties uit België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Nederland en Noorwegen. Europol verzorgt operationele ondersteuning, dreigingsanalyse en coördinatie.

De uitbuiting van jonge daders om criminele handelingen te plegen, is een snel evoluerende tactiek die door de georganiseerde criminaliteit wordt gebruikt. Deze trend werd benadrukt in de European Union Serious and Organised Crime Threat Assessment 2025 (EU-SOCTA), waarin het opzettelijk inzetten van jongeren werd geïdentificeerd als een manier om opsporing en vervolging te voorkomen.

(Bron Europol - 2025)

Europol wil de jongeren beschermen om zware criminaliteit tegengaan
Rekrutering, manipulatie, uitbuiting. Geweld-als-een-dienstverlening verwijst naar het uitbesteden van gewelddadige handelingen aan criminele dienstverleners – vaak met behulp van jonge daders die tegen betaling bedreigingen, mishandelingen of moorden uitvoeren.

Onderzoek toont aan dat deze handelingen vaak op afstand worden georkestreerd, waarbij jongeren online worden gerekruteerd en geïnstrueerd. Er is een duidelijke vraag vanuit de criminele onderwereld naar jongeren die bereid zijn gewelddadige taken uit te voeren – en een aanbod van kwetsbare jongeren die daartoe worden gemanipuleerd of gedwongen.

Jongeren worden doelbewust getarget en gerekruteerd om een breed scala aan misdrijven te plegen – van drugshandel en cyberaanvallen tot online fraude en gewelddadige afpersing. Rekrutering is vaak zeer strategisch, waarbij kwetsbaarheden worden uitgebuit en een luxueuze, gewelddadige levensstijl wordt geromantiseerd.

Sociale mediaplatforms en berichtenapps worden gebruikt om jongeren te bereiken via codetaal, memes en gamified taken. In ruil voor geld, status of een gevoel van verbondenheid worden ze betrokken bij criminele activiteiten die zowel gewelddadig als transnationaal zijn. Dit is niet willekeurig – het is berekend. Door jonge daders in te zetten, proberen criminele netwerken hun eigen risico te verkleinen en zich te beschermen tegen de politie.

Criminele ronselaars aanpakken. De urgentie van de dreiging erkennend, intensiveren wetshandhavingsinstanties hun reactie. OTF GRIMM zal: Het delen van inlichtingen en gezamenlijke onderzoeken over de grenzen heen coördineren; De rollen, wervingsmethoden en verdienstrategieën van VaaS-netwerken in kaart brengen; De criminele dienstverleners die geweld op aanvraag mogelijk maken, identificeren en ontmantelen; Samenwerken met technologiebedrijven om werving via sociale media op te sporen en te voorkomen.

Europol staat centraal in deze internationale inspanning. Via OTF GRIMM biedt het een platform voor data-analyse, operationele coördinatie en gezamenlijke onderzoeken, waardoor wetshandhaving in heel Europa op één lijn zit bij het opsporen, onderzoeken en verstoren van VaaS-netwerken.

Om nationale autoriteiten te ondersteunen en het bewustzijn van deze groeiende dreiging te vergroten, heeft Europol al een inlichtingenbericht gepubliceerd waarin wordt beschreven hoe criminele netwerken jongeren tot geweld en criminaliteit lokken. Het bericht analyseert het ecosysteem voor werving – van het gebruik van versleutelde berichtenapps en sociale media tot lifestyle-berichten, manipulatietactieken en gamification. Naarmate de onderzoeken in het kader van OTF GRIMM vorderen, worden er verdere updates gedeeld.

Wat kunnen ouders doen als ze zich zorgen maken? Let op de subtiele signalen: plotselinge gedragsveranderingen, dure nieuwe spullen zonder uitleg. Als je kind stopt met vragen om geld, maar het wel lijkt te hebben, is dat geen onafhankelijkheid – het is een waarschuwingssignaal. Europol heeft een bewustwordingsgids samengesteld met een lijst met waarschuwingssignalen. Het gaat er niet om de kinderen te pakken te krijgen – het gaat erom ze terug te halen, voordat de georganiseerde misdaad ze binnenhaalt.