Elsrijklezing over de eerste Nederlandse democraat

Op woensdag 8 januari 2025 om 20.00 uur houdt Luc Panhuysen de Elsrijklezing over de eerste Nederlandse democraat Joan Derk van der Capellen en het begin van de Nederlandse democratie.

(Bron Provinciale Atlas Noord-Holland - 2024)

Gezicht op de veldslag bij Amstelveen in 1787. Op de voorgrond zijn soldaten afgebeeld. Op de achtergrond de brandende Amstelveen. Gravure; 61 x 82 mm
De Slag bij Amstelveen op 1 oktober 1787 was een van de laatste militaire stuiptrekkingen in de strijd tussen de patriotten en de Oranjegezinden. Het ging om de democratie tegenover de absolute macht van de stadhouder.

De inspirator van de patriottische of democratische beweging was de Overijsselse jonker Joan Derk van der Capellen (1741-1784). Hij vond dat stadhouder Willem V te veel te vertellen had en weinig rekening hield met wat de burgerij wilde. In zijn beroemde pamflet Aan het Volk van Nederland (destijds anoniem verspreid) uit 1781 houdt hij het eerste vurig betoog voor vrijheid en gelijkheid. Hij introduceerde de ideeën van de Amerikaanse grondwet van 1776 in Nederland. Hij sprak over grondrechten nog vóór de Franse Revolutie van 1789. Hij is – lang voor Thorbecke – de grondlegger van de mensenrechten in Nederland.


(Bron Atlas Van Stolk - 2024)

Joan Derk van der Capellen (1741-1784). Gravure door L. J. Cathelin
Luc Panhuysen. Historicus Luc Panhuysen (1962), opgegroeid in Amstelveen, studeerde geschiedenis in Groningen. Hij was journalist, onder meer van Het Parool, en is de auteur van een reeks boeken over de zeventiende en achttiende eeuw in Nederland. Hij schreef onder meer De Ware Vrijheid (over de gebroeders De Wit) , Oranje tegen de Zonnekoning (over stadhouder Willem III en de Franse koning Lodewijk XIV) en Het monsterschip Over Maarten Tromp in 1639). Zijn boek Rampjaar 1672 is een moderne klassieker. Vier van zijn boeken stonden op de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs. Zijn laatste boek De Burger Baron gaat over de rol van Jan Derk van der Capellen in de eerste democratische beweging in Nederland rond 1780.

(Bron Luc Panhuysen - 2024)

Historicus Luc Panhuysen (1962)
Locatie en tijd. De Elsrijklezing wordt gehouden op woensdag 8 januari 2025 van 20.00-22.00 uur in de grote zaal van het Apostolisch Genootschap naast Huis Elsrijk, Graaf Aelbrechtlaan 140, 1181 SZ Amstelveen. De zaal is open vanaf 19.30 uur. Een vrijwillige bijdrage na afloop wordt zeer op prijs gesteld. U dient zich voor de lezing aan te melden via: elsrijklezing@stadsdorpelsrijk.nl  De Burgerbaron Joan Derk van der Capellen en het begin van de democratie