Meer gemeentelijke regie nodig op bluswatervoorzieningen in Amstelveen

Amstelveen moet zorgen voor voldoende bluswater in de gemeente, maar is daarin tekortgeschoten. De Brandweer Amsterdam-Amstelland had vorig jaar moeite de brand in de Amstelveense Sint Urbanuskerk te bestrijden, doordat de bluswatervoorziening niet op orde was. De brandweerlieden valt hierin niets te verwijten. Dit concludeert de Inspectie Justitie en Veiligheid in haar onderzoek (pdf 67 pagina’s) naar de bestrijding van de kerkbrand.

Volgens haar was de brand echter niet anders verlopen indien de bluswatervoorziening wel goed was geweest. De Inspectie stelt verder dat de operationele informatievoorziening van Brandweer Amsterdam-Amstelland incompleet was. Daardoor was voor de brandweer ter plaatse onduidelijk waar alle brandkranen waren. Door de brand op 15 september 2018 is een deel van de juist gerestaureerde kerk zwaar beschadigd geraakt.

Onrust. De brandweer had moeite om bluswater te bemachtigen. Brandkranen waren onvindbaar, onbereikbaar of werkten niet. Omstanders leverden kritiek op de brandweer en vroegen zich af waarom het zo lang duurde voordat het blussen begon. Vanwege deze onrust vroegen de Amstelveense burgemeester en de commandant van Brandweer Amsterdam-Amstelland de Inspectie om een onderzoek.

(Bron Stichting Vrienden van de Bovenkerkse Urbanus - 2018)

De verwoestende brand in de St. Urbanuskerk te Bovenkerk op zaterdag 15 september. Volgens het onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid de brand in de Sint Urbanuskerk is rond 18.45 uur gemeld, maar een half uur eerder was al vastgesteld dat er sprake was van hitte bij de lichtschakelaar, direct buiten de sacristie. Aannemelijk is dat de brand in een van de schakelaars is ontstaan en door een gat naar de andere kant van de muur is getrokken, naar de sacristie toe. De brand heeft zich daar verder kunnen ontwikkelen en breidde zich uit tussen de gewelven en het dak

Juiste tactieken. De Inspectie concludeert dat brandweer de juiste tactieken heeft gekozen en die veilig heeft uitgevoerd. De brand was laat ontdekt en kon zich binnen in de kerk snel verspreiden. Bij aankomst van de brandweer was de brand al zo groot dat het onmogelijk was de schade beperkt te houden. Zelfs indien alle brandkranen hadden gewerkt en water uit een nabije poel direct als bluswater gebruikt had kunnen worden zou de brand niet anders zijn verlopen, aldus de Inspectie. Inzet van de brandweer was om te voorkomen dat het vuur zou overslaan naar de pastorie, de klokkentoren en het woonhuis. Dat is gelukt.

Vrijwel nihil. Uit het onderzoek blijkt dat de gemeente de bluswatervoorziening niet hoog op haar agenda had staan. Het ontbrak aan sturing op activiteiten en aan de borging ervan waardoor onvolkomenheden in de bluswatervoorziening niet werden aangepakt. Via periodieke controles stelde de brandweer de gemeente op de hoogte van kapotte, overwoekerde of onvindbare brandkranen. Tegen de afspraken in werd deze informatie niet doorgegeven aan waterleidingbedrijf Waternet. De Inspectie vindt het de gemeente aan te rekenen dat dit binnen de gemeentelijke organisatie niet goed is geregeld.

Aanbevelingen. Daarom beveelt de Inspectie Amstelveen aan om vast te leggen wie binnen de gemeente regie en sturing heeft op de bluswatervoorziening en wie ervoor moet zorgen dat benodigde activiteiten worden uitgevoerd. Aan Brandweer Amsterdam-Amstelland beveelt de Inspectie aan haar informatie over de locaties van de brandkranen te actualiseren.

Zij geeft de gemeente, brandweer en Waternet de aanbeveling duidelijk af te spreken wat ze van elkaar verwachten bij het controleren van de bluswatervoorziening en het verhelpen van tekortkomingen. Ook al beperkt haar onderzoek zich tot Amstelveen, de Inspectie roept ter lering alle Veiligheidsregio’s op om de bluswatervoorziening kritisch onder de loep te nemen en indien nodig te verbeteren. Zij brengt dit per brief bij de Veiligheidsregio’s onder de aandacht en vraagt hen om de Inspectie hierover voor 1 november 2019 te rapporteren.


(Foto Gemeente Amstelveen - 2019)

De heer mr. Gertjan Bos (l) Hoofd Inspectie Justitie en Veiligheid overhandigt het rapport 'Bluswatervoorziening brand Sint Urbanuskerk Amstelveen' aan burgemeester Bas Eenhoorn op 23 april 2019. In de achtergrond staat Leen Schaap brandweercommandant van Amsterdam
Burgemeester Bas Eenhoorn: 'Het college neemt alle aanbevelingen van het rapport integraal over. Vrij snel na de verwoestende dag, toen duidelijk was dat bepaalde brandkranen in de beginfase niet te vinden waren, zijn we als gemeente direct een inhaalslag gaan maken. Inmiddels zijn alle brandkranen gecontroleerd en waar nodig gebleken, gerepareerd. Het mag duidelijk zijn dat de brandweer op goede wijze zijn werk moet kunnen doen.' Het college stelt aan de agendacommissie voor om het onderzoeksrapport in de raadscommissie Algemeen, Bestuur en Middelen van 23 mei 2019 te bespreken.

Publicaties: Bluswatervoorziening brand Sint Urbanuskerk Amstelveen

Inspectiebrief aan de burgemeester van Amstelveen

Inspectiebrief aan de Commandant van Brandweer Amsterdam-Amstelland

Inspectiebrief aan het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio's