Bijgewerkt: 29 maart 2024

Geveltableau
Porceleyne Theekan - 2004

Foto's -> Kunstwerken -> Geveltableaus

GeveltableauPorceleyne Theekan
(Amstelveenweb.com collectie - 2004)

In de gevel van Stationsstraat nr 1 is dit tegeltableau te zien, met de tekst:
"Gebouwd in 1926
In de Porceleyne Theekan
Plateel: Ivora: Gouda".

Rinse Draisma, een handelsreiziger uit Amsterdam, vestigde zich in 1923 met een winkel in huishoudelijke en luxe artikelen in de Stationsstraat. Samen met zijn gezin woonde hij boven de winkel op nr 10. Toen de huur werd opgezegd, kon Draisma in 1926 een nieuw gebouwd pand op nr 1 betrekken. In de gevel werd een tegelplateau van een theekan gemetseld. De winkel verkocht naast meubilair, huishoudelijke artikelen, vergelijkbaar met een 'Blokker' uit deze tijd. Het tegeltableau wordt gezien als een gift van de Ivora fabriek uit Gouda, die aardewerk produceerde en leverancier aan Draisma was.
Draisma verkocht zijn zaak in 1934 en ging met zijn gezin terug naar Amsterdam. Het tegelplateau is in de gevel behouden, getuige de foto.

Informatie over aardewerkfabrieken en de theekan van Ivora
In Nederland waren diverse plateelfabrieken in Gouda gevestigd, die 'de stijl van Gouda' reproduceerden. Fabrieken zoals de Plateelbakkerij Zuid-Holland (1898-1964), Regina (1898-1979), Schoonhoven(1920 - heden), de huidige Koninklijke Goedewaagen die zijn oorsprong vindt in 1610, Zenith (1749-1984) en Ivora (1630-1965).

De fabrieken maakten in eerste instantie pijpen van klei. Bekend is dan ook de Goudse wit stenen pijp. Tussen 1753 en 1756 bouwde Pieter van der Want (1883-1955) aan de Keizerstraat in Gouda, een aardewerk- en klei-pijpfabriek: 'Plateelfabriek IVORA'. (Plateel is afgeleid van het oud-Franse woord platel en betekent vlakke schotel of schaal). Voorheen stond hier al een pijpenfabriek uit 1630. Zijn zoons Pieter; Gerrit Frederick (1857-1939) en Otto Adrianus (1857-1939) stopten de productie van pijpen in 1914. Na de Eerste Wereldoorlog werd het assortiment uitgebreid met siergoed, tegeltableaus, mozaïeken en gelegenheids- en fijn huishoudelijk aardewerk. Beiden hadden een aantal plateelschilders van Rozenburg (NV Haagsche Plateelfabriek Rozenburg, opgericht in 1883) aangetrokken. Elke ontwerper plaatste bij het vaste merk zijn paraaf. Zo was altijd duidelijk, en heden nog, door wie en waar het aardewerk of keramiek was vervaardigd. Het standaard merkteken was Ivora-Gouda-Holland. Als voor deze woorden 'Princess' stond, dan was de fabricage uitbesteed en vervaardigd door de plateelfabriek Zuid-Holland.

De belangrijke bron van inkomsten was voor het bedrijf het vervaardigen van vele gelegenheidsborden. Deze werden speciaal op bestelling gemaakt. De Goudse 'Plateelfabriek Ivora' heeft haar productie in 1965 beëindigd.

In Delft stond vanaf 1653 een kleine aardewerkfabriek 'de Porceleyne Fles'. Er werd blauw Delfts sieraardewerk vervaardigd, maar ook tegeltableaus naar schilderijen, die goed verkocht werden. Het is mogelijk dat van der Want als reclame voor zijn fabriek en als tegenhanger van de Delftse Porceleyne Fles, aan zijn afnemers een tegeltableau schonk met de Goudse Porceleyne Theekan.
Zoon Gerrit Frederick van der Want werd later eigenaar van de kunstaardewerkfabriek Regina en kocht in 1917 alle vormen op van de fabriek Rozenburg.

De Goudse plateelindustrie, aardewerk en keramiek, concentreerde zich ook op de export van hun producten. Zij leverden aan onder andere Duitsland en België, maar ook naar Engeland, de Verenigde Staten, Canada en Australië werd veel aardewerk geëxporteerd.

De beste ontwerpen en de beste kwaliteits aardewerken werden in de periode van Art Nouveau of Jugendstil (1890-1910) en in periodes van Art Déco (1920) gecreëerd. De industrie zag in de diverse stijlen een goed middel voor marketing en sales, zoals men tegenwoordig zegt.

Klik hier voor andere foto's in de categorie Kunstwerken