1 mei is de Dag van de Arbeid

De eerste mei staat bekend als de Dag van de Arbeid, de Dag van de Arbeidersbeweging, de Internationale Dag van de Strijd van de Arbeidersklasse. Het is een feestdag in Duitsland, Liechtenstein, Luxemburg, Oostenrijk, België, delen van Zwitserland en vele andere landen.

Op 21 april 1856 hielden Australische steenhouwers in Victoria een massale staking als onderdeel van de beweging voor de achturige werkdag. Het werd een jaarlijkse herdenking, die Amerikaanse arbeiders inspireerde tot hun eerste staking. 1 mei werd gekozen als Internationale Dag van de Arbeiders om de Haymarket-affaire van 1886 in Chicago te herdenken. In dat jaar begon op 1 mei een algemene staking voor de achturige werkdag. Op 4 mei greep de politie in om een publieke bijeenkomst ter ondersteuning van de staking uiteen te drijven toen een onbekende persoon een bom gooide.

De politie reageerde met een beschieting van de arbeiders. Dit leidde tot de dood van zeven politieagenten en tenminste achtendertig burgers; zestig politieagenten raakten gewond, evenals honderdvijftien burgers. Honderden arbeidersleiders en sympathisanten werden later opgepakt en vier werden geëxecuteerd door ophanging, na een proces dat werd gezien als een gerechtelijke dwaling. De volgende dag, op 5 mei, schoot de staatsmilitie in Milwaukee, Wisconsin, op een menigte stakers, waarbij zeven doden vielen, waaronder een schooljongen en een man die kippen voederde op zijn erf.

In 1889 werd in Parijs een vergadering gehouden door het eerste congres van de Tweede Internationale, naar aanleiding van een voorstel van Raymond Lavigne dat opriep tot internationale demonstraties op de 1890 verjaardag van de Chicago protesten. Op 1 mei 1890 werd opgeroepen tot demonstraties op de Dag van de Arbeid in de Verenigde Staten en de meeste landen in Europa. Ook in Chili en Peru werden demonstraties gehouden. De Dag van de Arbeid werd op het tweede congres van de Internationale in 1891 formeel erkend als een jaarlijkse gebeurtenis.

Vervolgens vonden de rellen op de Dag van de Arbeid van 1894 plaats. Het Internationale Socialistische Congres van Amsterdam 1904 riep 'alle organisaties van de sociaal-democratische partij en de vakbonden van alle landen op om op 1 mei energiek te demonstreren voor de wettelijke invoering van de 8-urige werkdag, voor de klasseneisen van het proletariaat en voor universele vrede. "Het congres verplichtte " de proletarische organisaties van alle landen het werk op 1 mei stil te leggen, overal waar dat mogelijk is zonder de arbeiders schade te berokkenen.'

Een live-uitzending van de demonstratie op de Dag van de Arbeid op 1 mei 2014, georganiseerd door de Federatie van Onafhankelijke Vakbonden van Rusland. Dit jaar werd het voor het eerst sinds 1991 de optocht op het Rode Plein in Moskou gehouden

Oostbloklanden zoals de Sovjet-Unie en de meeste landen van Midden- en Oost-Europa die onder het bewind van marxistisch-leninistische regeringen stonden, hielden in elke stad officiële mei-vieringen, waarbij partijleiders de menigte begroetten. Arbeiders droegen spandoeken met politieke leuzen en veel bedrijven versierden hun bedrijfsauto's. De grootste viering van 1 mei vond meestal plaats in de hoofdstad van een bepaald socialistisch land en omvatte meestal een militair vertoon en de aanwezigheid van de president en de secretaris-generaal van de partij.

Tijdens de Koude Oorlog werd 1 mei de gelegenheid voor grote militaire parades op het Rode Plein door de Sovjet-Unie, die werden bijgewoond door de hoogste leiders van het Kremlin, met name het Politburo, bovenop het Mausoleum van Lenin. Het werd een blijvend symbool van die periode. In Polen leidden de partijleiders sinds 1982 de officiële parades. In Hongarije werd de Dag van de Arbeid officieel gevierd onder het communistische bewind, en het blijft een officiële feestdag. Traditioneel werd de dag gemarkeerd door te dansen rond aangewezen "meibomen". Sommige fabrieken in socialistische landen werden genoemd ter ere van de Internationale Dag van de Arbeiders, zoals de 1 Maja Kolenmijn in Wodzisław Śląski, Polen.

In Oost-Duitsland was de feestdag officieel bekend als Internationaler Kampf- und Feiertag der Werktätigen für Frieden und Sozialismus ("Internationale dag van de strijd en viering van de arbeiders voor vrede en socialisme"); soortgelijke namen werden gebruikt in andere Oostbloklanden. In Nederland is de Dag van de Arbeid alleen op de BES-eilanden een officiële feestdag. Wel werden er vanouds grote bijeenkomsten georganiseerd door de SDAP (later PvdA) en de CPN. Tot in de jaren 1980 hield de CPN op 1 mei een jaarlijkse betoging in Amsterdam. Voor de werknemers van de gemeente Amsterdam is 1 mei sinds vele decennia een vrije dag, hoewel zij sinds 2017 de keuze hebben om vrij te nemen of te werken.