13.949 incidenten geregistreerd van cybercrime in Nederland in 2022

Het aantal geregistreerde gevallen van cybercrime is in 2022 licht gedaald ten opzichte van een jaar eerder, maar de schade en de gevolgen zijn enorm in Nederland. De politie registreerde het afgelopen jaar 13.949 incidenten. Dat is een afname van 2 % in vergelijking met 2021. Toen betrof het 14.166 aangiftes. Het aantal aangiften van online criminaliteit nam af met 28 %. De politie blijft vol inzetten op preventie, verstoring en opsporing.

Bij cybercrime gaat het om criminaliteit, waarbij informatie- en communicatietechnologie (ICT) zowel het middel als het doelwit is. Bijvoorbeeld hacken, het plegen van DDoS-aanvallen of plaatsen van ransomware. Dat is kwaadaardige software, waarmee criminelen bestanden of computers gijzelen en vervolgens geld van de gebruiker eisen om de blokkade op te heffen. Cybercrime mag niet worden verward met gedigitaliseerde criminaliteit. Daarbij gebruiken criminelen een computer of telefoon om misdrijven te plegen, zoals vriend-in-nood-fraude of bankhelpdeskfraude. De gedigitaliseerde criminaliteit nam het afgelopen jaar af met zo’n 20.000 aangiften.

(Bron Politie NL - 2023)

Theo van der Plas is landelijk programmadirecteur Digitalisering en Cybercrime bij de Nationale Politie. Dit programma is bedoeld om de digitalisering van de samenleving naar politiewerk te vertalen
'Dankzij de gerichte voorlichting trappen steeds minder mensen in vriend-in-nood-criminaliteit, lijkt het’, ‘Onze onderzoeken zijn daar ook debet aan. En het OM eist flinke straffen, die de rechter ook oplegt. Maar andere cyberdelicten steken de kop op: bankhelpdeskfraude of boilerroomfraude met zogenaamde beleggingen, waarbij slachtoffers duizenden, soms tonnen aan geld kwijt zijn. Digitale criminaliteit is en blijft helaas van deze tijd'- reageert Theo van der Plas, programmadirecteur Digitalisering en Cybercrime binnen de politie.

De daling van het aantal aangiften moet dan ook in het juiste perspectief worden gezien. ‘Het is een bemoedigende ontwikkeling, maar de politiecijfers zijn nog steeds zorgwekkend hoog. En ze vertellen niet het hele verhaal’, nuanceert Van der Plas. ‘Steeds meer bedrijven, maar ook gemeenten en publieke instellingen worden het slachtoffer van ransomware. Daarbij worden enorme geldbedragen geëist. En soms ook betaald, hoewel wij dat als politie afraden. Deze zorgelijke tendens zien we niet direct terug in de cijfers, omdat helaas niet altijd aangifte wordt gedaan. Bijvoorbeeld om imagoschade te voorkomen. Maar de impact is enorm. De getroffen ondernemingen liggen dikwijls langere tijd plat en getroffen overheidsinstanties kunnen de burger tijdelijk geen diensten meer verlenen. Er is in toenemende mate sprake van zware, internationaal georganiseerde criminaliteit op dit gebied.’

Met de Ransomware Taskforce richt de politie zich nadrukkelijk op de bestrijding hiervan. Ook private ondernemingen, overheidsinstanties en het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSS) maken deel uit van de taskforce. Van der Plas: ‘Samen kijken we hoe we het businessmodel van deze criminele keten kunnen frustreren. Bijvoorbeeld door hun communicatiemogelijkheden te verstoren. Dat doen we in internationaal verband, want de daders werken over de hele wereld. Soms ook vanuit landen waar wij geen toegang hebben. Dat bemoeilijkt de opsporing. Op basis van onze operationele inzichten geven we ondernemers en publieke instellingen ook ,in samenwerking met het Digital Trust Center, voorlichting over het beter beveiligen van hun ICT. Daarmee vergroten we de digitale weerbaarheid.’


(Bron Erik van 't Woud /Politie NL - 2020)

Floor Jansen, criminoloog, sociaal wetenschapper en cyber security expert, is de teamleider van het daderpreventieteam van de Nederlandse politie. Dit team, genaamd de Cyber Offender Prevention Squad - ofwel COPS. De COPS opereert onder de vlag van het Team High Tech Crime van de Landelijke Eenheid
COPS. De politie constateert tevens dat vooral jongeren steeds makkelijker en op jongere leeftijd overgaan tot cybercrime. Waarschijnlijk omdat dit een relatief toegankelijke vorm van criminaliteit is waarbij de slachtoffers voor hen onzichtbaar blijven. Daarom richt de politie zich nadrukkelijk op risicojongeren om te voorkomen dat ze verder afglijden. Dat gebeurt onder de vlag van de Cyber Offender Prevention Squad (COPS), een politieteam waarin meerdere expertises zijn samengebracht. ‘Wij onderzoeken welke factoren een rol spelen bij het plegen van cybercrime en bedenken interventies waarmee we cybercriminele carrières kunnen voorkomen of doorbreken’, vertelt Floor Jansen namens de politie. Zij richtte COPS tweeënhalf jaar geleden op.

De initiatieven van dit team hebben een breed bereik: van algemene voorlichting zoals publiekscampagnes tot gerichte aanpak van kwetsbare jongeren en first offenders. ‘We ontwikkelen, testen en evalueren onze interventies’, vertelt Jansen. ‘Daarbij werken we nauw samen met onze operationele politieteams om het effect van hun opsporingsonderzoeken te versterken.’ Het heeft geleid tot tal van interventies zoals online games die jongeren spelenderwijs bewustmaken van de risico’s en gevolgen van cybercrime, workshops voor kwetsbare jongeren en hun ouders, stopgesprekken met first offenders en veroordeelde jeugdige cybercriminelen die als onderdeel van hun straf een programma volgen om recidive te voorkomen.

Met deze aanpak is de Nederlandse politie internationaal voorloper op het gebied van daderpreventie. Jansen: ‘We hebben een internationaal i-copnetwerk opgezet en wisselen kennis uit met Europol. Ook werken we samen met andere politieafdelingen en private partijen. Vanuit de politie zijn we in de volle breedte bezig met het voorkomen, verstoren en opsporen van cybercrime.’

Cybercriminaliteit is een misdrijf, waarbij een computer of computernetwerk betrokken is. De computer kan zijn gebruikt bij het plegen van het misdrijf, of het doelwit zijn. Cybercriminaliteit kan iemands veiligheid of financiën schaden.

Computerfraude is het gebruik van een computer om elektronische gegevens weg te nemen of te wijzigen, of om onrechtmatig gebruik te maken van een computer of systeem. Als computerfraude gepaard gaat met het gebruik van internet, kan het worden beschouwd als internetfraude.

Cyberterrorisme kan in het algemeen worden gedefinieerd als een daad van terrorisme gepleegd door gebruik te maken van cyberspace of computerbronnen. Daden van opzettelijke, grootschalige verstoring van computernetwerken, met name van personal computers die zijn aangesloten op het internet, met middelen als computervirussen, computerwormen, phishing, kwaadaardige software, hardware methoden of programmeringsscripts kunnen allemaal vormen van cyberterrorisme zijn.

Cyberextortion is een vorm van afpersing die plaatsvindt, wanneer een website, e-mailserver of computersysteem wordt onderworpen aan of bedreigd met aanvallen door kwaadwillende hackers, zoals denial-of-service-aanvallen. Cyberextortionisten eisen geld in ruil voor de belofte de aanvallen te stoppen en "bescherming" te bieden.

Cybersekshandel is het vervoer van slachtoffers en vervolgens de live streaming van gedwongen seksuele handelingen of verkrachting via webcam. Slachtoffers worden ontvoerd, bedreigd of bedrogen en overgebracht naar "cyberseksholen". De holen kunnen zich op elke locatie bevinden waar de cybersekshandelaars een computer, tablet of telefoon met internetverbinding hebben.

Cyberwarfare is het gebruik van cyberaanvallen tegen een vijandelijke staat, waarbij schade wordt berokkend die vergelijkbaar is met echte oorlogsvoering en/of vitale computersystemen worden ontregeld. Enkele beoogde resultaten kunnen spionage, sabotage, propaganda, manipulatie of economische oorlogsvoering zijn. Kijk ook rond op de website Fraudehelpdesk en bekijk de actuele waarschuwingen.