21-14 voor wethouder Hellendall

Wat vooraf ging
Woensdag 8 oktober 2008, laat op de middag werd het college van Amstelveen geïnformeerd over het feit dat de gemeente Amstelveen voor in totaal € 14,9 mln. deposito’s bezit, bij de in problemen geraakte, inmiddels genationaliseerde IJslandse Landsbanki. In het zwartste scenario kan dit betekenen dat de gemeente € 14,9 mln. kwijtraakt.

Het college van de gemeente Amstelveen wenste oorspronkelijk geheimhouding over de ontwikkelingen van deze zaak en er werd via een advocaat beslag gelegd op de tegoeden van Landsbanki. Dat pakte anders uit, want de regering, met name minister Financiën, Wouter Bos (PvdA) had kenbaar gemaakt, dat wanneer de gedupeerde overheden tot executie van de beslagen zouden overgaan, het Rijk een dergelijk besluit vanuit een oogpunt van algemeen belang zou vernietigen.

Na vele drukke overleggen hebben alle overheden die een banksaldo hebben uitstaan bij Landsbanki, een gemeenschappelijk standpunt ingenomen, dat ze afzien van het executeren van de beslagleggingen in IJsland. Toen ontstond een dilemma, want de advocaat van de gemeente Amstelveen wilde juist een snelle actie, om het juridisch proces tegenover de bank succesvol te beginnen, maar het college wilde geen ruzie maken met het Rijk en nu blijkt dat ze toch samen  met alle overheden willen optreden in deze kwestie.

Maar tussentijd is toch besloten om een conservatoir beslag te leggen op de tegoeden van Landsbanki, vóórdat een rechtbank straks een vonnis uitspreekt, zodat de rechten van de gemeente tijdens een proces toch rechtsgeldig blijven. Eerder op woensdag 5 november 2008 was nog een overleg tussen minister van financiën Wouter Bos (PvdA), staatsecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties mevrouw drs. Ank Bijleveld (CDA), met een delegatie van de benadeelde gemeenten en met de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland, H.C.J.L. Borghouts (GL) en natuurlijk wethouder Hellendall, van de gemeente Amstelveen.


(Amstelveenweb.com collectie - 2008)

Albert Maarse van GroenLinks-Amstelveen
woordvoerder voor bestuur en organisatie, economie, financieën

Motie van wantrouwen
Wethouder Financiën Frans Hellendall (VVD) wachtte op woensdagavond 5 november 2008 een moeilijke raadsvergadering. Oppositiepartij GroenLinks diende een motie van wantrouwen in, samen met BBA, CU, D66 en OCA, met de bedoeling om de wethouder onder druk te zetten en hem te laten opstappen. De aanleiding voor deze bijna ongehoorde motie in de Amstelveense politiek, was het dreigende verlies van 15 miljoen euro van de gemeente via de IJslandse bank Landsbanki.

Tijdens de raadsvergadering werd de motie van wantrouwen voorgelezen door GroenLinks-Amstelveen raadslid, Albert Maarse: De Gemeenteraad van de gemeente Amstelveen, bijeen in vergadering op woensdag 5 november 2008, behandelend het rapport van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten over het handelen van de gemeente bij het uitzetten van deposito's bij Landsbanki.

Constaterende dat:
-           er in de aanloop naar het omvallen van Landsbanki geen signalen vanuit de financiële markten, de ratingbureaus of het algemene nieuws over IJsland en de IJslandse bankensector zijn opgepakt, zodat niet vóór het feitelijk omvallen van Landsbanki een wijziging in beleid m.b.t. het uitzetten van gelden is overwogen;
-           De wethouder van financiën op 7 oktober 2008 vóór de op die dag gehouden raadsvergadering inmiddels wel in die mate op de hoogte was van problemen in IJsland, dat hij alarm sloeg in de interne organisatie, maar ondanks zijn ongerustheid niet tijdens deze raadsvergadering de raad heeft geïnformeerd over de directe betrokkenheid van de gemeente Amstelveen bij de toestand in IJsland, tot een bedrag van € 15 miljoen, terwijl er in die vergadering ook nog is beslist over het uitgeven van miljoenen en het gemeentelijke weerstandsvermogen onderwerp van gesprek is geweest;

Overwegende dat:
-          Het College van B en W nog steeds van mening is dat er vóór en op 7 oktober 2008 accuraat is gehandeld;

-           Het voldoen aan de eisen van actieve informatieplicht jegens de raad regelmatig en ook recent onderwerp van debat is geweest;

-           Het melden van de betrokkenheid van de gemeente bij de problemen op IJsland tijdens de raadsvergadering van 7 oktober mogelijk van invloed was geweest op de in die vergadering plaatshebbende besluitvorming;

Spreekt uit:

 onvoldoende vertrouwen te hebben in het functioneren van de wethouder van Financiën, Vergunningen, etc. en gaat over tot de orde van de dag.

Ingediend door
GroenLinks: A. Maarse,
D66: C.L. de Leur, 
OCA:  J.C.E. Tang


(Amstelveenweb.com collectie - 2008)

Fractievoorzitter D66, Catharina de Leur met raadslid dr. Alink

Ondanks alle aantijgingen van de collega partijen in de motie, hebben PvdA met haar coalitiepartijen VVD en CDA de wethouder gesteund, volgens fractievoorzitter van PvdA Gerben Drost: “knarsetandend”. Het was blijkbaar toch een meningverschil tussen de fractieleden van PvdA, vooral woordvoerder voor financiën Theo Houwink ten Cate had eerder zijn bedenkingen tegenover de wethouder.

Maar de direct voor de raadsvergadering belegde PvdA bijeenkomst in een aparte zaal in het raadhuis, heeft toch geholpen en werd de eenheid bewaard binnen de partij en bovendien werd de coalitie met VVD ook niet geschaad. Wethouder Hellendall kreeg wel van de fractievoorzitter Drost van PvdA een denkbeeldige “gele kaart”, wat betekent, dat bij een volgende affaire hij de rode kaart zal krijgen en dan moet hij echt opstappen.

Na de hoofdelijke stemming van de 35 gemeenteraadsleden van Amstelveen werd het duidelijk, dat wethouder Frans Hellendall 21 stemmen kreeg, om te blijven en 14 stemgerechtigden wilden, dat hij aftrad.

In de door fractieleiders Gerben Drost (PvdA), Hans Bulsing (VVD) en Ben Jonker (CDA) ondertekende motie, werd een krachtige lijn opgetekend, die eigenlijk als een leiddraad moet gelden voor de toekomstige handelingen in verband met het treasurysysteem. Met treasury systeem wordt hier bedoeld een gemeentelijke context, beheer van geldstromen, financieren van activiteiten en effectieve en efficiënte inzet van betaalmiddelen. Maar ook de financiële risicobeheersing, (zie Landsbanki affaire) van de gemeente Amstelveen.

Vervolgens las Gerben Drost de motie van de coalitiepartners voor:

“Uit het rapport van BING (Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten) blijkt, dat op zichzelf het treasurysysteem van de gemeente Amstelveen deugdelijk is, maar dat de werking ervan wordt verstoord door gebreken in de informatievoorziening. Met name door beperkte mogelijkheid van toezicht van De Nederlandsche Bank op centrale banken buiten de EU, maar binnen de Europese ruimte en door het niet adequaat functioneren van de rating agencies, wat nu pijnlijk is gebleken, dat op de kwaliteit van de keten in dit systeem niet kan worden vertrouwd.

Daarom zijn extra waarborgen nodig om de financiële belangen van de gemeente veilig te stellen. Dat die waarborgen voorlopig gezocht dienen te worden in een beperking van de instanties waarbij gelden worden uitgezet tot instellingen met een triple A rating (AAA), die onder volledig toezicht staan van DNB en in uitbreiden van de kring van personen die met de beslissing over uitzettingen is belast.


(Amstelveenweb.com collectie - 2008)

Wethouder Frans Hellendall met gemeentesecretaris Rein Schurink tijdens de raadsvergadering op 5 november 2008. In de voorgrond zit griffier Pascale Georgopoulou met burgemeester Jan van Zanen

Dat recent een nieuw informatiestatuut tussen college en raad is vastgesteld; dat in dat statuut om op zich begrijpelijke redenen een marge aan discretionaire bevoegdheid bij de wethouder, of het college is gelegd door het gebruik van termen als "politiek gevoelig"en "onverwijld", dat de wethouder van financiën over informatie beschikte, die hij op grond van een aantal geruststellende signalen niet heeft geïnterpreteerd, als politiek gevoelige informatie die hij onverwijld moest delen met de raad.

Dat het echter heel onbevredigend is, dat nu blijkt, dat het nieuwe informatiestatuut nog steeds onduidelijkheid laat bestaan over de verplichting jegens de raad, dat daar nu weer verschillende interpretaties in de raad over de ronde doen en dat dus kennelijk het informatiestatuut niet aan zijn doel beantwoordt; dat deze onduidelijkheid afbreuk doet aan een gezamenlijk gedragen bestuurscultuur, hetgeen voor een goed functioneren van de gemeente ongewenst is.”


(Amstelveenweb.com collectie - 2008)

Fractievoorzitter Burgerbelangen Amstelveen, Linda Roos met haar fractiegenoten

Het feit, dat er nu een duidelijk beleid is vastgelegd voor de toekomst is prachtig, maar nu nog de 15 miljoen euro zien terug te krijgen. Het zal nog even duren en het zal nog veel inspanningen, tijd en geld kosten, ook voor de vele ambtenaren, die zich in de verschillende gemeenten en provincies met de zaak bezighouden. En zoals dat BBA fractievoorzitter Linda Roos zei, “….waarom gaat de wethouder geen cursus volgen?” Er is niets mis mee, als ook wethouders hun bestuurlijke kennis verbreden met bijscholing.