49% CO₂-reductie in 2030?

49% CO₂-reductie in 2030. Dat is het doel van het te sluiten Klimaatakkoord. Gemeenten spelen een grote rol bij de energietransitie en veel zijn al aan de slag. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) kwam op 28 september 2018 met de analyse dat het doel haalbaar is met de in juli gepresenteerde plannen in het Klimaatakkoord op Hoofdlijnen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vraagt aandacht voor de uitvoerbaarheid van de plannen.

Er is geen gemeenten die twijfelt aan het belang van de energietransitie. Veel gemeenten zijn al aan de slag. Maar het is duidelijk dat voor het slagen van de energietransitie er drie randvoorwaarden op orde moeten zijn. Zolang deze niet zijn geregeld, kunnen gemeenten niet verder in benodigde tempo.

1.Financieringsvraagstuk opgelost. Lot van Hooijdonk (GroenLinks), voorzitter VNG-commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu: 'Het is nog steeds onvoldoende duidelijk wie en hoe we de kosten van de energietransitie gaan betalen. Het is voor gemeenten vanzelfsprekend dat de rekening van de energietransitie niet op het bordje van de inwoners mag komen.'

Het moet voor woningeigenaren financieel haalbaar en aantrekkelijk worden om hun woning te verduurzamen. Dat kan bijvoorbeeld door gebouwgebonden financiering: een lening voor het verduurzamen van het huis die gekoppeld is aan het huis en niet aan de hypotheek. Banken, Rijk en financiële organisaties moeten dit mogelijk maken. Wij zien de energietransitie als een decentralisatie. Daarbij horen nieuwe gemeentelijke taken. Het Rijk moet gemeenten tegemoetkomen en zorgen voor extra capaciteit, zodat we de taken die op ons afkomen ook kunnen uitvoeren. Momenteel voert de VNG een onderzoek uit dat duidelijkheid moet geven wat de kosten zijn voor gemeenten. Dat onderzoek is eind oktober gereed.

(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Een grote zonnepaneelveld op het dak van een flat in Amstelveen

2.  Wet- en regelgeving geregeld. Gemeenten moeten de juiste bevoegdheden krijgen om ook te kúnnen handelen. De uitvoering zal per definitie maatwerk moeten bieden. Dan moet regelgeving daar wel ruimte voor geven. Belemmeringen in wet- en regelgeving moeten versneld opgelost worden. Zo willen gemeenten het recht krijgen om wijken aan te wijzen die van het aardgas af moeten en moeten ze in staat worden gesteld om te sturen op warmtealternatieven.

3. Speelveld op orde. Als aan alle voorwaarden is voldaan, is het nu nog praktisch gezien onmogelijk om de energietransitie uit te voeren. Bij alleen al de verduurzaming van de gebouwde omgeving gaat het om ongeveer 8 miljoen gebouwen; dat zijn 1000 woningen per dag. Daar hebben we nu niet de mensen voor. Er moeten dus mensen worden opgeleid die het werk ook echt kunnen uitvoeren, zoals bouwers, installateurs, architecten en stedenbouwkundigen. De sector zal ook moeten gaan innoveren, zodat de financiële haalbaarheid verbetert van verduurzamingsmaatregelen.

Berend de Vries (D66), vicevoorzitter VNG-commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu en wethouder in Tilburg: 'De energietransitie zal ingrijpend zijn voor de leefomgeving van mensen. Bewoners moeten echt weten wat er op hen afkomt. Gemeenten spelen daarin een belangrijke rol, maar ook het Rijk is aan zet.'