Aanpak van de wortelschade aan wandel- en fietspaden in Amstelveen

De gemeente Amstelveen staat bekend om haar vele bomen en groen. Op veel plaatsen worden bomen omsloten door verhardingen of staan de bomen vlak langs paden en wegen. Naarmate de bomen groeien en de stammen en het wortelstelsel in omvang toenemen, verdringen ze de verhardingen.

Op termijn kan dit leiden tot wortelopdruk, ongelijk liggende verharding, kieren en scheuren. Daarnaast kampen diverse paden op veendijken met verzakkingen als gevolg van droogte. Bomen naast en op deze dijken onttrekken water aan de bodem, waardoor de verzakkingen toenemen. Deze verschijnselen leiden tot klachten van weggebruikers. Dit is onwenselijk. De gemeente pakt het probleem planmatig op.

De gemeente heeft alle wegen, fietspaden en (asfalt)wandelpaden in Amstelveen geïnspecteerd en een inventarisatie gemaakt van de plaatsen die onderhoud nodig hebben. De herstelwerkzaamheden vallen uiteen in twee delen: omvangrijke herstelwerkzaamheden en lokale herstelwerkzaamheden.

(Foto Chris Smeenk - 2021)

Struikelasfalt op een voetpad in Amstelveen.
Bij omvangrijke herstelwerkzaamheden bekijkt de gemeente of aansluiting bij projecten van het Meerjarenprojectenplan Buitenruimte mogelijk is. Dit betreft groot onderhoud, zoals reconstructies op wijkniveau. Het herstel van de wortelopdruk op lokale, specifieke locaties, zoals in parken of paden nabij grote bomen, wordt als een op zichzelf staand project opgepakt. Dit betreft maatwerk.

Aanpak en uitganspunten
In het plan van aanpak voor locaties met boomwortelopdruk in (asfalt)paden hanteert de gemeente de volgende uitgangspunten:

- Handhaven van bomen, mits deze een goed toekomstperspectief hebben;
- Indien een boom niet te handhaven is, compenseren we deze met een nieuw te planten boom;
- Maatwerk per locatie;
- Rekening houden met functioneel gebruik van de paden;
- Risico gestuurd plannen (prioriteit voor locaties die veel risico’s opleveren).

Oplossingsrichtingen zijn onder meer:
Toepassen van alternatieve materialen voor de verharding van wandel- en fietspaden; Wijzigen van de inrichting van de buitenruimte (ander tracé, aangepaste hoogteverloop, opheffen van het pad);

Ondergrondse ingrepen aan de wortelstructuur van de bomen; Verplaatsen van de boom; In uitzonderlijke gevallen: vellen van de boom en vervangen door een jonge boom van een geschikte soort. Er komen aanbevelingen over hoe de opdruk van verhardingen kan worden voorkomen of tegengegaan. Deze aanbevelingen worden deel van het beleid en het programma van eisen voor de openbare ruimte van gemeente Amstelveen.

Proces en planning
In de tweede helft van september 2021 startte de gemeente met de ontwikkeling van een instrument voor analyse van de maatregelen en advies per locatie. Hiervoor heeft de gemeente een adviesbureau gecontracteerd. Naar verwachting start de uitvoering van de maatregelen in het voorjaar van 2022. In het Meerjarenprojectenplan Buitenruimte is meerjarig budget gereserveerd voor de verbetering van wandel- en fietspaden. Het onderzoek en de praktijk moeten uitwijzen of dit meerjarige budget passend is of bijgesteld moet worden.


(Foto Chris Smeenk - 2021)

Ongelijke stoeptegels vormen ook het gevaar voor wandelaars op een voetpad in Amstelveen
Reeds uitgevoerde acties
Op een aantal locaties in Amstelveen is direct ingrijpen vereist. De gemeente heeft inmiddels werkzaamheden uitgevoerd aan diverse fiets- en voetpaden. Acute onveilige situaties van wortelopdruk worden continu geschouwd. In dergelijke gevallen neemt de gemeente een (tijdelijke) maatregel, bijvoorbeeld bij een wandelpad in de Stadstuinen en stukken fietspad langs de Oranjebaan, Beneluxbaan en Gondel.

Op de website van de gemeente Amstelveen komt onder “wegwerkzaamheden” een “tegel” over de aanpak van wortelopdruk in wandel- en fietspaden. In het 1e kwartaal van 2022 informeren wij de gemeenteraad nader over de uitgewerkte aanpak van de wortelopdruk, waarbij de maatregelen en de locaties worden weergegeven.
Lees ook: Wortelgroei in fietspaden is te voorkomen