Amstelveen viert haar eeuwenoude verjaardag

Rond 16 uur op 23 mei 2017 liep de huiskamer van het raadhuis in Amstelveen vol met feestelijk geklede mensen om de verjaardag van Amstelveen te vieren. Iedereen werd hartelijk ontvangen met thee of koffie en een gebakje met de geboortedatum van Amstelveen in 1399. In dat jaar bestond Amstelreveen uit 30 houten huizen in het veen met als ambachtsheer Coen Cuser de heer van Oosterwijk en heden is Amstelveen een stad met bakstenen huizen en ambachtsvrouwe Mirjam van ’t Veld als bestuurder. Want zo verwelkomde stadsdichter Matthijs den Hollander de burgemeester. 'Dank aan het Comité Koning Koen tot viering van de Verjaardag van Amstelveen!' Met deze woorden benadrukte Mirjam van ’t Veld in haar welkomstwoord haar dankbaarheid, met name aan de initiatiefnemers Heleen van Ketwich Verschuur (Directeur van Museum Jan van der Togt) en stadsdichter Matthijs Den Hollander met BV Amstelveen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Blad uit het 'Kaartboek van Holland' met Amstelredam door Floris Balthasar en P. van der Schelling 1610-1615


(Bron Wikipedia - 2017)

Het wapen van Coenraad Cuser (ca. 1325 - voorjaar 1407), Heer van Oosterwijk, Amstelveen, Sloten, Osdorp en Schoterbosch, rentmeester 1354 en baljuw van Amstelland 1368 en 1370 en van Rijnland 1380 en 1383, ambachtsheer van Amstelveen, houtvester van Holland 1397, kastelein van Teilingen 1400, raad van hertog Albrecht, verbannen in 1403. Baluw is de benaming voor de ambtenaar die tijdens het ancien régime (het huis Bourbon), de vorst vertegenwoordigde in landelijke gebieden en in sommige gevallen in steden.


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Heerlijke gebakjes van Patisserie Elzo Prenger met het opschrift Ambachtsheerlijkheid 1399
en in het midden het wapen van Amstelveen


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Matthijs den Hollander de stadsdichter van Amstelveen vertelt over de eeuwenoude eigendomsakte van Coenraad Cuser

En vervolgens hield Mirjam van ’t Veld voor de genodigden haar toespraak:
'Soms heb je van die zaken waar je niet genoeg aan toe komt. Zo wandel ik bijvoorbeeld graag door de stad. Zeker nu, in het voorjaar, als we het nieuwe groen kunnen ruiken en kunnen genieten van het prachtige licht in de avonduren. Ik wil dit vaker doen, de stad ontdekken. Om me heen kijken, ervaren, ruiken en proeven. En mijmeren en reflecteren. Want tijdens die wandelingen kom je vaak weer tot nieuwe inzichten en inspiraties.

Zo af en toe lukt het, vorige week brachten mijn voeten mij langs de Amstel. En tijdens die wandeling dacht na over wat ik in Amstelveen meemaak en over de vele ontmoeten die ik de dagen daarvoor heb gehad. En ik dacht na over morgen, over de toekomst van onze stad. Een toekomst is niets zonder een nu en een verleden.

Ook al gaan we mee met de tijd, met de ontwikkelingen om ons heen. Het DNA en onze cultuur, daar moeten we zuinig op zijn. Dat mogen we niet kwijtraken. Die cultuur die de mensen in Amstelveen al die jaren met elkaar hebben vormgegeven en laten groeien is onderdeel van onze toekomst. Ook het verleden kleurt mijn gedachten tijdens mijn wandeling.

Wat ik voor me zie zijn veenwerkers die het land omploegen. De eerste ambachtsheer, Koen van Oosterwijk, die op 25 mei 1399 werd geïnstalleerd als leider van het ambachtsheerlijckheid Amstelreveen. De 30 houten huizen, waaruit het oude dorp bestond rond 1500. De groei van het dorp in de 17e en 18e eeuw. Een dorp in het groen, landelijk, rustig. Een dorp, waar veel welvarende Amsterdammers naar toe trokken. De komst van het militaire vliegveld Schiphol, in 1916, dat in 1920 tot een burgerluchthaven transformeert. Een bijzondere mijlpaal, waarmee de groei van de gemeente een enorme impuls heeft gekregen.

Een gemeente waar steeds meer mensen kwamen wonen. Met een bestuur met visie. Visie om een groene gemeente te blijven. In 1927 werd de basis gelegd voor het Amstelveen, zoals we dat nu kennen. Een van de groenste gemeenten van Europa. Met parken van de beroemde bioloog Jac. P. Thijsse en tuinarchitect Tersteeg. Met een eigen bos op Amstelveens grondgebied.  Een unicum, zo’n prachtig bos op een steenworp afstand.

 Na de 2de Wereldoorlog vangt Amstelveen een deel van de Amsterdamse woningnood op. Ook wordt het officieel een van de woongemeenten van Schiphol. En er komen winkelcentra, meer huizen, meer straten. Maar een stad is meer dan baksteen. Meer dan rioleringen, straten en winkels. Meer dan het prachtigste groen. Een stad is pas een stad door de mensen die er wonen. Mensen met verschillende achtergronden.

De zwangere vrouw, waarmee ik een praatje maakte in het stadshart, over de kansen van kinderen om op te groeien in Amstelveen. Het oudere echtpaar, dat 60 jaar getrouwd was. Toen zij bij mij met een gebakje aan tafel zaten, vertelde mijnheer mij vol trots hoe hij haar had geschaakt al die jaren geleden, het mooiste meisje, nog steeds. De scheidsrechter die in zijn vrije tijd op het voetbalveld een wedstrijd fluit. Omdat hij het zo heerlijk vindt om tussen de mensen te zijn en zich in te zetten voor zijn club.


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Mirjam van 't Veld burgemeester van Amstelveen: 'Al 618 jaar maken mensen Amstelveen. Van de veenwerker in de 15e eeuw tot de eigenaar van een landhuis 300 jaar geleden, tot de verpleegster in ons ziekenhuis anno nu. Mensen die zorgen dat het goed gaat in onze gemeente'


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Veel genodigden en ambtenaren volgen de toespraken

De Japanse moeder die op vrijdag naar de markt gaat om daar bij die ene viskraam de beste vis te kopen voor de sushi die ze vanavond voor haar gezin op tafel zet. De vrijwilliger die bij het ontmoetingscentrum De Meent een kop koffie zet voor de mensen die daar graag komen. Mensen, ja, mensen maken Amstelveen.

Al 618 jaar maken mensen Amstelveen. Van de veenwerker in de 15e eeuw tot de eigenaar van een landhuis 300 jaar geleden tot de verpleegster in ons ziekenhuis anno nu. Mensen die zorgen, dat het goed gaat in onze gemeente. Die letterlijk een onderdeel zijn van onze stad, van ons DNA. ’s Avonds wandel ik nog eens door mijn gedachten. Nadenken over het verleden kan ook een fantastische aanleiding zijn om het over het heden te hebben.

Wie zijn we nu? Zijn we die stad, waarin iedereen goed met elkaar omgaat? Hoewel ieder probleem zijn eigen persoonlijke waarde heeft, zijn we in ieder geval een stad, waar de problemen zich niet verhouden tot die in grote steden. De mensen die ik tegenkom zijn zich vaak bewust van hoe goed we het hebben in Amstelveen. Hoe goed het hier praktisch altijd geweest is, door de tijden heen. De vraag hoe wij met elkaar om gaan in Amstelveen, wie we zijn en wat we willen zijn, die vraag stel ik dit jaar.

Ik stelde de vraag in mijn nieuwjaarstoespraak en ik stel hem hier opnieuw. En sterker, ik hoop dat mensen de vragen aan elkaar stellen. Zodat we dit aan het eind van het jaar gezamenlijk kunnen optekenen. Met elkaar, want mensen maken Amstelveen. Samen kijken we uit naar de verjaardag van onze gemeente. En gaan we vieren, dat we in zo’n prachtige gemeente wonen. Vieren, dat we in Amstelveen elkaar begrijpen en elkaar willen horen. Zo’n verjaardag wil ik ieder jaar wel vieren.



Ik startte vandaag met te vertellen over hoe ik, al wandelend, nadacht, mijmerend over het verleden. Zullen wij samen mijn wandeling door het verleden voortzetten? Ik vraag u van harte om met mij mee te gaan naar het museum Jan van der Togt. Waar wij een kijkje in de geschiedenis van Amstelveen zullen nemen. Terug naar 25 mei 1399. En waar we natuurlijk samen het glas heffen op onze mooie gemeente, die binnenkort jarig is.'

Na de toespraak vertelde Matthijs den Hollander nog dat het perkament, de oude geboorteakte, al die eeuwen goed bewaard is gebleven in het meest geheime archiefkastje dat je maar kunt bedenken. Onlangs werden er 6 sloten geopend om deze akte bestaansrecht te geven in het leven van de actuele bewoners. Vanaf nu wordt elk jaar de Verjaardag van Amstelveen gevierd. Verjaardag vieren als een gebeuren van saamhorigheid. De stadsdichter deelde zijn poëtische aanwezigheid door 25 mei een dag van groot optimisme te noemen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Het verhaal van de sprekers is boeiend en iedereen vraagt zich af, waarom is de akte uit 1399 niet eerder werd opgezocht?


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

De genodigden lopen naar het Museum Jan van der Togt, waar ze de akte met hun eigen ogen kunnen bewonderen

Na de officiële woorden wandelden alle bezoekers naar het museum, waar de bestemming het oudste huisje van Amstelveen bleek te zijn. Dit huisje, nu deel van het museum, was mystiek ingericht rondom het kostbare document, om de goede staat waarin het verkeert te behouden. Na de onthulling door de burgemeester samen met Heleen van Ketwich Verschuur konden alle aanwezigen de akte van dichtbij bekijken. Aansluitend kreeg iedereen een drankje en desgewenst een tapbiertje uit 1399! Het was een bijzondere middag.


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Heleen van Ketwitch Verschuur directeur van het museum, Mirjam van 't Veld burgemeester van Amstelveen volgen de aanwijzingen van initiatiefnemer Matthijs den Hollander, voor ze de donkere en geheimzinnige kelder betreden, waar de eeuwenoude akte ligt


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

Het publiek volgt de hoofdacteurs van de middag


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

De akte van Hertog Albrecht heeft op 5 augustus 1399 het ambacht van Amstelveen met de daartoe behorende rechten beleend aan zijn bloedverwant heer Coen Cuser, heer van Oosterwijk. Wij moeten hierin niet zien een vriendelijkheid aan een familielid bewezen, maar een koop, waarvan wij zelfs de prijs vermeld vinden: 3100 schilden (de écu [schild], of Franse kroon was een munteenheid in Frankrijk tijdens de Middeleeuwen)


(Foto Amstelveenweb.com - 2017)

De liefhebbers van het bier kunnen ook het speciaal voor de verjaardag geproduceerde bier '1399' haverblond van de Amstelveense 'Naeckte Brouwers' proeven, zelfs in het museum!

Een enthousiaste aanwezige meldde de redactie nog dat de eerste uiting van de Nederlandse literatuur uit dezelfde tijd stamt, rond 1400, namelijk het Egidiuslied. Daarin wordt getreurd om het verlies van de boezemvriend, terwijl deze akte inspireert tot vreugde over de teruggevonden geboortedag! Nieuwsgierig naar de oude akte? Zij is te bezichtigen in het lokale museum, nu met 50% korting toegangsprijs, of museumkaart gratis, of bekijk deze link van het Museum. De akte is nog t/m 28 mei 2017 te zien in het Museum Jan van der Togt, Dorpsstraat 50, 1182 JE Amstelveen.