Boek 'Schipbreuk in Oman' aangeboden aan burgemeester Van 't Veld

Op zaterdagmiddag 10 januari 2015 vond de nieuwjaarsreceptie van de Vereniging Historisch Amstelveen in het verenigingscentrum aan Orion 19A plaats. Tijdens de nieuwjaarsreceptie heeft de heer professor dr Klaas Doornbos (1936), emeritus-hoogleraar Orthopedagogiek aan de UvA de Nederlandstalige versie van zijn boek 'Schipbreuk in Oman' aangeboden aan mevrouw Mirjam van ’t Veld, burgemeester van Amstelveen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2015)

Mevrouw W. Chr. Pieterse, bestuurslid van de vereniging heet iedereen welkom tijdens deze bijzondere middag

Begin 2013 kreeg burgemeester Van Zanen een exemplaar van de Engelse versie van het boek en uiteindelijk kreeg de heer Doornbos het voor elkaar, dat met de behulp van het originele Nederlandse manuscript, het 'nieuwe' boek ‘Schipbreuk in Oman’ in oktober 2014 verscheen. In de grote zaal van de vereniging werd het plotseling enorm druk, want er kwamen veel mensen naar de nieuwjaarsreceptie. Misschien ook met de gedachte in het hoofd van een feestje, omdat dit jaar de Vereniging Historisch Amstelveen 25 jaar bestaat.

Gert-Jan Keizer, galeriehouder in Heemstede, vond enkele jaren geleden in een brocante-winkel tussen Lyon en de Zwitserse grens, een 18de eeuwse publicatie met een verhaal over de schipbreuk van het VOC-schip 'Amstelveen' voor de kust van Oman in 1763. Het was een in 1766 uitgegeven publicatie in het magazine 'Tydkorting of magazyn der heeren: inhoudende een verzameling van uitgezochte nieuwe stukken en verhandelingen, aangaande de natuur- en zedekunde, historien, reis- en levens-beschryvingen en gemende stoffen. Uit verscheidene schryvers, zo uit het Engelsch en Fransch vertaalt, als in het Nederduitsch opgestelt en toegezonden.'


(Foto Amstelveenweb.com - 2015)

Professor dr Klaas Doornbos vertelt over zijn zoektocht naar het werkelijke verhaal van het VOC schip 'Amstelveen' en
Mirjam van 't Veld, burgemeester van Amstelveen luistert naar hem met grote interesse

Het is een tot nu toe onbekend verhaal over de schipbreuk van VOC-schip 'Amstelveen' voor de kust van Zuid-Arabië in 1763 en er staat een verhaal van het VOC schip Amstelveen in het 'Tydkorting of magazyn: 'Noodlottige gevallen aan het gesalveerde Volk van het Ed: Oost-Indisch Compagnies schip AMSTELVEEN, na deszelfs Verongelukken in dato 5. Augustus 1763., op de tocht van Batavia na Persiën, op hun weg door Arabiën overgekomen. Alles volgens de beknopte en echte aantekeningen van CORNELIS EYKS, toen Derdewaak op gemelden Bodem.'


(Bron Wikipedia - 2015)

Het spiegelretour-schip 'Amstelveen', schilderij van Gerrit Groenewegen (1754-1826). Groenewegen werd geboren als tweede kind van een scheepstimmerman. Ook Groenewegen werd opgeleid tot scheepstimmerman, maar verloor bij een arbeidsongeval een deel van zijn rechterbeen. Hierna legde hij zich toe op tekenen en schilderen. Zijn leermeester was Nicolaes Muys. De eerst bekende prenten van Gerrit Groenewegen stammen uit het jaar 1779

De ‘Amstelveen’ was een spiegelretour-schip, het belangrijkste type transportschip van de V.O.C., een zeilschip voor vervoer van goederen en personen. Tevens waren de schepen bewapend met hetzelfde type kanon als op de oorlogsschepen van de Republiek, alleen een kleiner aantal. Ook qua uiterlijk verschilden de schepen niet veel van elkaar.


(Bron Wikipedia - 2015)

18de eeuwse aquarel schilderij met gezicht op de haven van Muscate, of Masqat de hoofdstad van Oman

De V.O.C. kende drie klassen spiegelretourschepen. De grootste klasse was een schip met een lengte van 42,25 meter (150 voet), de middelste klasse had een lengte van 39,05 meter (138 voet) en de kleinste klasse 36,8 meter (130 voet). Later, in 1626, kwam daar een klasse voor 45,28 meter (160 voet) bij en alleen voor Zeeland werd een uitzondering voor nog grotere schepen gemaakt, 48,11 meter (170 voet). Het woord 'spiegel' zou zijn afgeleid van de vorm van de platte achterkant van een S-spant schip. De vorm van die achterkant lijkt op een handspiegel uit die tijd. De gemiddelde bouwtijd van een spiegelretourschip op de werven van de VOC was 5 tot 8 maanden, de bouwkosten bedroegen zo’n f 90.000 - f 110.000. Hun laadvermogen was over twee eeuwen gemiddeld 800 ton. Een schip ging ongeveer 15 jaar mee.

Dertig schipbreukelingen trokken vervolgens 700 kilometer door de brandende zon van de woestijn in Oman. Slechts een klein aantal bereikte na alle ontberingen tenslotte de hoofdstad Muscat, of Masqat. Nooit eerder had iemand in deze hel zo'n tocht gemaakt. 'Schipbreuk in Oman' Amsterdam University Press ISBN: 9789089647917 prijs: € 24,95.


(Foto Amstelveenweb.com - 2015)

En eindelijk krijgt burgemeester Van 't Veld het boek 'Schipbreuk in Oman' overhandigd door de auteur, dr Klaas Doornbos

De schrijver van het boek, dr Klaas Doornbos sprak uitgebreid over de totstandkoming van het boek en de betekenis van het verslag van de reis van Cornelis Eyks, die met slechts enkele bemanningsleden de teloorgang van het schip overleefde. Mirjam van ’t Veld, burgemeester van Amstelveen, volgde het interessante verhaal van de heer Doornbos, maar omdat zijn monoloog erg lang duurde en het erop leek, dat hij zijn boek eigenlijk niet wilde weggeven, moest de burgemeester hem onderbreken en vroeg hem, of hij het boek misschien aan haar wilde overhandigen. En zo geschiedde, de heer Doornbos gaf zijn boek uiteindelijk aan de burgemeester, waarop zij het volgende zei: 'Het moet een hoop bloed, zweet en tranen hebben gekost om dit boek te kunnen schrijven, fijn dat ik het nu in ontvangst mag nemen. Het is een belangrijke week, ook voor de Vereniging Historisch Amstelveen. Het is altijd belangrijk om verhalen uit het verleden met elkaar te blijven delen, want als je wilt weten waar je met de gemeente in de toekomst naar toe wilt, moet je terug naar het verleden. Ik ga dit boek zeker lezen en daarna plaats ik het in de boekenkast in mijn werkkamer zodat de bezoekers het ook kunnen lezen. Dank voor uw enorme inzet!’


(Foto Amstelveenweb.com - 2015)

Mirjam van 't Veld, burgemeester van Amstelveen: 'Het moet een hoop bloed, zweet en tranen hebben gekost om dit boek te kunnen schrijven, fijn dat ik het nu in ontvangst kan nemen. Het is een belangrijke week,
ook voor de Vereniging Historisch Amstelveen!

‘Om van de gelegenheid gebruik te maken, even iets over het nieuwe jaar. Het is op een vervelende manier begonnen met een brand in Amstelveen, waar iemand is omgekomen, zeer ingrijpend en zeer verdrietig en vervolgens alles, wat in Parijs is gebeurd.’ ‘Hier is natuurlijk een Nieuwjaarsborrel en ik wil de stemming niet drukken, maar ik vind het goed om even stil te staan bij de slachtoffers die gevallen zijn. Verschrikkelijk en ik hoop, dat het jaar vanaf nu beter zal worden, want dit was een heel bizarre week voor ons allemaal, ook voor Amstelveen. In ieder geval wil ik u allemaal een heel mooi, gezond en vooral een inspirerend nieuwjaar wensen, een jaar waar de vereniging 25 jaar bestaat en zijn lustrum viert!’
(De VHA werd op 25 september 1990 opgericht red.)

‘Dat is erg bijzonder en mooi, want ik weet hoeveel inzet het vergt, om als je uit historische bronnen iets uitgezocht wilt hebben en het op een goede manier vertellen en reproduceren, dat heel veel noeste arbeid vraagt van mensen die dat altijd vrijwillig doen en dat doet jullie vereniging. Dus dank daarvoor en mochten er meer publicaties komen in de toekomst, dan neem ik ze graag in ontvangst, want ik ben gek op boeken en verhalen. Dank u wel!' – sloot Mirjam van ’t Veld, burgemeester van Amstelveen haar geïmproviseerde Nieuwjaarsspeech bij de Vereniging Historisch Amstelveen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2015)

De leden van de vereniging volgen het verhaal van de schrijver en de boek overhandiging

Daarna werd ze door de leden van het bestuur rondgeleid in de zaal, waar de gevonden archeologische voorwerpen uit Amstelveen in vitrines liggen uitgestald en daardoor kreeg de burgemeester meer inzicht op het werk van de vereniging.


(Foto Amstelveenweb.com - 2015)

Mirjam van 't Veld krijgt een rondleiding in de zaal, waar de opgegraven archeologische objecten uit oude tijden van Amstelveen worden gerepareerd en tentoongesteld

VOC?

De Vereenigde Oostindische Compagnie, VOC, was een beroemde en machtige Nederlandse handelsonderneming met een jarenlang monopolie op de specerijenhandel tussen Europa en Azië. De VOC was in de 17de en 18de eeuw het grootste handelsbedrijf ter wereld, dat niet alleen op, maar ook tussen Aziatische landen voer. De VOC was de eerste naamloze vennootschap ter wereld met vrij verhandelbare aandelen, om de handelsexpedities te bekostigen. De VOC was niet alleen een handelsonderneming, maar ook een staatkundige organisatie. In een groot gebied in Z.O. Azië regelde zij bestuur en rechtspraak, had zij een eigen leger en vloot en sloot zij naar believen verdragen met oosterse vorsten. Cornelis Eycks (rond 1735 - Ceylon, 1769) was een Zeeuws zeeman, die op 5 augustus 1763 in Oman met het VOC-schip Amstelveen schipbreuk leed bij kaap Ras Matrakah. Over zijn lotgevallen werd in 1766 in Middelburg een boek gepubliceerd.

In totaal zijn er 3 VOC-schepen geweest met de naam ‘Amstelveen’: 1) 1625, een fluitschip, tot 1627 in gebruik met een laadvermogen van 300 ton; 2) 1717, in 1722 “met man en muis” vergaan tussen Batavia en de Kaap, 3) 3-master, spiegel-retourschip in 1746 gebouwd voor VOC Kamer Amsterdam op de VOC-werf. Het had een lengte van 50 voet en een laadvermogen van circa 1.150 ton. Dit schip heeft 12 reizen gemaakt naar Ceylon, Nederlands-Indië en China. De bestemming in 1763 was Kareek in de Perzische Golf, maar de Amstelveen heeft op 5 augustus 1763 voor de Zuid Arabische kust schipbreuk geleden.