De 10de editie Keuzes in Kaart van het CPB

Het Centraal Planbureau (CPB) biedt politieke partijen, net als bij de voorgaande verkiezingen, de mogelijkheid om de economische gevolgen van verkiezingsprogramma’s door te laten rekenen. De tiende editie van Keuzes in Kaart zal op 1 maart 2021 verschijnen. Dit staat in de zojuist gepubliceerde Startnotitie Keuzes in Kaart 2022-2025, die beschrijft hoe het CPB van plan is proces en inhoud van de doorrekening aan te pakken.

Ook in deze tijd van onzekerheid door het coronavirus is een doorrekening van de verkiezingsprogramma’s zinvol. De waarde van de doorrekening zit in de onderlinge vergelijking tussen partijen en niet zozeer in een economische voorspelling van de uitkomsten van het beleid van een enkele partij. Het vraagt van partijen bovendien dat zij concreet aangeven welk beleid ze willen veranderen. Op die manier zijn de verkiezingsprogramma’s voor politieke partijen, burgers en media beter vergelijkbaar. Het is bovendien niet zo dat de grote onzekerheid op korte termijn automatisch impliceert dat ook de middellange termijn en lange termijn veel onzekerder zijn dan normaal. Om niettemin recht te doen aan de perceptie van toegenomen onzekerheid, kiest het CPB ervoor om de vergelijking van de lange termijn effecten van het voorgenomen beleid meer grofmazig weer te geven. 

(Foto Piqsels/Amstelveenweb.com - 2020)

Een stempotlood is een potlood dat wordt gebruikt bij stemmingen, meer in het bijzonder bij verkiezingen. Het rode stempotlood werd ingevoerd in 1922. Hiervoor werd met een zwart potlood gestemd n Nederland.

Keuzes in Kaart (KiK) is de publicatie waarin de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s wordt gepubliceerd en waarin de macro-economische gevolgen van beleid wordt weergegeven. KiK staat in een langjarige traditie, die ook internationaal navolging heeft gekregen. De economische gevolgen zijn maar één aspect van de beleidskeuzes die bij verkiezingen voorliggen en ook slechts één element van de brede welvaartsafweging. De doorrekening is dan ook geen stemwijzer, maar een hulpmiddel voor politieke partijen om de economische gevolgen van hun beleidskeuzes consistent, in onderlinge samenhang en in vergelijking tot anderen te overzien en te presenteren.

De verkiezingen en dus ook de doorrekening vinden plaats in een bijzondere tijd. De coronacrisis heeft de samenleving in veel opzichten geraakt en ook de economische vooruitzichten zijn drastisch gewijzigd. Omdat het verdere verloop van de pandemie nog zeer onzeker is, is de onzekerheid rond de economische vooruitzichten bovendien ook (nog) groter dan normaal. Dit kan de vraag oproepen of een doorrekening op dit moment, bij zoveel onzekerheid, wel zinvol is. Het CPB heeft zichzelf die vraag ook gesteld, en hierop gereflecteerd met een aantal belangrijke stakeholders, onder wie vertegenwoordigers van politieke partijen. Het antwoord luidt een volmondig ‘ja’. De waarde van de doorrekening is immers niet zozeer gelegen in een voorspelling van de uitkomsten van het beleid van een enkele partij, maar juist in de onderlinge vergelijking tussen partijen. Lees: Startnotitie Keuzes in Kaart 2022-2025 (pdf 27 pagina’s)