Bijgewerkt: 8 oktober 2024

De 64e Dachau herdenking in het Amsterdamse Bos

Nieuws -> Informatief

Bron: Amstelveenweb
26-04-2009


Op de zonnige lentedag van zaterdag 25 april 2009 vond de jaarlijkse herdenking bij het concentratiekampmonument Dachau in het Amsterdamse Bos plaats, naast de Bosbaan. Daar ligt het Nationale Dachau Monument, waar elk jaar de overlevenden van het concentratiekamp in de Tweede Wereldoorlog, bij elkaar komen en stilstaan bij de dramatische gebeurtenissen van toen.

Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De plaats van de Dachau herdenking in het Amsterdamse Bos


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Burgemeester Jan van Zanen en Prins Jaime de Bourbon de Parma tussen het publiek


Het monument bestaat uit een blauw stenen wandelpad geflankeerd door een haag van taxusbomen en ontworpen door de beeldende kunstenaar Niek Kemps. In de stenen zijn 500 namen van de belangrijkste bijkampen van Dachau gebeiteld. Het pad is 60 meter lang en 2 meter 35 breed. Het concentratiekamp bestond namelijk uit 170 bijkampen in verschillende steden en dorpen. De stenen zijn niet recht, maar aflopend gelegd, om op symbolische wijze de moeilijkheden uit het kamp te tonen.

Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De ceremoniemeester begint de herdenkingsdienst


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Er kwamen ongeveer tweehonderd mensen naar de herdenking


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De militaire kapel verzorgde de muzikale begeleiding


Het concentratiekamp in Dachau

Dachau was een Duits nazi concentratiekamp, het eerste dat werd geopend in Duitsland. Het was gelegen op het terrein van een verlaten munitiefabriek in de buurt van het middeleeuwse stadje Dachau, ongeveer 16 km ten noordwesten van München in de provincie van Beieren, aan het zuiden van Duitsland.

Het kamp, geopend in maart 1933, was het eerste reguliere concentratiekamp dat was opgericht door de coalitieregering van de nationaal socialistische (nazi-) partij NSDAP en de Duitse Nationalistische Volkspartij (ontbonden op 6 juli 1933). Heinrich Himmler, hoofd van de politie van München heeft officieel het kamp beschreven als "het eerste concentratiekamp voor politieke gevangenen."

Dachau diende als prototype en model voor de andere nazi concentratiekampen die later werden gebouwd. In totaal werden meer dan 200.000 gevangenen uit meer dan 30 landen ondergebracht in Dachau, van wie twee derde politieke gevangenen waren en bijna een derde waren joden. 25.613 gevangenen zijn omgekomen in het kamp en bijna 10.000 anderen in haar bijkampen, voornamelijk door ziekte, ondervoeding en zelfmoord. In het begin van 1945, was er een tyfusepidemie in het kamp, gevolgd door een ontruiming, waarbij een groot aantal van de zwakkere gevangenen waren omgekomen.

Samen met het veel grotere kamp Auschwitz, symboliseert Dachau de nazi concentratiekampen voor veel mensen. Konzentrationslager (KZ) Dachau heeft een belangrijke plaats in het openbaar geheugen ingenomen, want het was het tweede kamp, dat werd bevrijd door Britse en Amerikaanse troepen in april1945. Het was daarom een van de eerste plaatsen, waar het Westen werd blootgesteld aan de realiteit van de nazi brutaliteit.

Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Een deel van het publiek


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Mevrouw van Lanschot vertelt over de oorlogsjaren van haar vader


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De scholieren van de Merkelbachschool


Het Nationaal Dachau-Monument werd op 1 december 1996 door Z.K.H. Prins Bernhard der Nederlanden ingewijd. Het monument is geadopteerd door de Openbare Basisschool Merkelbach in Buitenveldert en nu stonden de kinderen ook naast het monument, om voor de kransen te zorgen en om bloemen uit te reiken aan de bezoekers van de herdenking

De Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ zorgde voor de muzikale begeleiding en Hans Teengs Gerritsen en Frank Houben traden op als ceremoniemeester. Jan van Zanen, burgemeester van Amstelveen was ook aanwezig met Lodewijk Asscher, loco-burgemeester van Amsterdam. De militaire kapel leidde de ceremonie in.

Naast burgemeester Jan van Zanen zat Prins Jaime de Bourbon de Parma, hertog van San Jaime, graaf van Bardi. Hij is de tweede zoon van prinses Irene en Karel Hugo hertog van Parma. Zijn grootvader Xavier van Bourbon de Parma heeft in Dachau gezeten omdat hij de Franse verzetsbeweging (maquis) hielp.

Mevrouw Monique Houben-van Lanschot en mevrouw Barbara Distel voormalig directeur van de Gedenkplaats Dachau hielden een toespraak en traditiegetrouw droeg daarna een leerling van de Merkelbachschool een zelfgeschreven gedicht voor.

Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Oorlogsveteranen luisteren naar de toespraken


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Loco-burgemeester van Amsterdam, Lodewijk Asscher tussen de mensen


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Barbara Distel van de Gedenkplaats Dachau


Mevrouw van Lanschot is de dochter van Willem van Lanschot, een verzetstrijder. Zij sprak in haar toespraak over het leven van haar vader: “Betrokken bij het verzet en de ondergrondse inlichtingendienst, werd mijn vader in 1942 in Leiden gearresteerd.”

“In het Oranjehotel in Scheveningen werd hij vastgezet en toen moest hij een beslissing nemen. – ‘Vocht ik voor mijn eigen leven, of vocht ik met Gods hulp voor een hogere zaak. Ik besloot te vechten voor een hogere zaak…..Wat was zijn motivatie, wat is de motivatie van u, oud-Dachauers, gelauterd door ontberingen van onmenselijke maat. Ieder van u heeft zijn eigen indrukwekkende geschiedenis. Wij kunnen als kinderen en kindskinderen daaruit een les te trekken? De sleutel ligt niet in de hand van de vergetelheid, maar in de wereldwijde bundeling van idealen, zoals de eerbiediging van recht en vrijheid voor iedereen.”

De volgende spreker was Barbara Distel namens de Gedenkplaats Dachau, die in haar Engelstalige toespraak bedankte voor de uitnodiging. Zij vertelde over de bevrijding van Dachau in april 1945 en over de oprichting van de Gedenkplaats in Duitsland.

Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De scholiere leest haar eigen gedicht voor


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De heer Reintjes herdenkt zijn eigen kameraad


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De trompettist blaast de taptoe


Daarna werd een herdenkingsdienst gehouden in verband met het overlijden (26 maart 2009) van de voorzitter van Nederlands Dachau Comité (NDC), oud verzetsman Piet Bouwense. Bij zijn crematie in Middelburg was geen gelegenheid voor toespraken en daarom werd de heer Bouwens hier geëerd namens de kring van zijn vroegere kampgenoten de heer Rijn.

Na de toespraken speelde de trompettist van de militaire kapel de taptoe en daarna het Wilhelmus. Vervolgens legde burgemeester van Amstelveen, Jan van Zanen een krans en na hem loco-burgemeester van Amsterdam, Lodewijk Asscher. Ook vele anderen legden een krans bij het monument zoals: de vertegenwoordiger van de ambassade van de Bondsrepubliek Deutschland, van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, leden van verschillende organisaties, oud-gevangenen van de Stichting 40-45, Contact Commissie N.H.Z. en de laatste krans werd gelegd door de leerlingen van de Merkelbachschool.


Daarna kreeg iedereen een bloem aangereikt door de scholieren en met deze bloem wandelend door de symbolische “kampstraat” stak men de bloem in de taxushaag, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog en het concentratiekamp.

Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Burgemeester Jan van Zanen krijgt de krans overhandigd door de scholieren


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Lodewijk Asscher legt de krans uit naam van de gemeente Amsterdam bij het monument


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Burgemeester van Amstelveen Jan van Zanen (l) en Prins Jaime kijken naar de ceremonie


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Het eerste bloemetje wordt door oud-Dachauer, mevrouw Helms-Fokkema in de haag gestoken


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

En ze wordt gevolgd door de resterende gasten


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Burgemeester van Amstelveen, Jan van Zanen legt een bloem neer tussen de haag


Dachau Amstelveen
(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Overzichtsfoto van het Dachau monument in het Amsterdamse Bos


Als eerste ging mevrouw Jopie Helms-Fokkema naar het monument en volgden haar de oude-Dachauers: Willemijn Petroff van Gurp, Velo Bierman, Jaap van Mesdag, Pim Reijntjes, Henk Toby, Skippy de Waal, Henk van de Water en de rest van de aanwezigen, ongeveer 200 mensen. En zo eindigde de 64e herdenking van het concentratiekamp Dachau in het Amsterdamse Bos.





Website: Concentratiekamp Dachau  KZ-Gedenkstätte Dachau



Amstelveenweb.com is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de nieuwsberichten.