De Berlijnse Muur

Tijdens de deling van Duitsland was de Berlijnse Muur een grensversterkingssysteem van de Duitse Democratische Republiek (DDR), dat meer dan 28 jaar bestond, van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 en bedoeld was om de DDR hermetisch af te sluiten van West-Berlijn. Het scheidde niet alleen de verbindingen in het gebied van Groot-Berlijn tussen het oostelijke deel ('hoofdstad van de DDR') en het westelijke deel van de stad, maar omsingelde ook alle drie de sectoren van het westelijke deel van de stad en verbrak daarmee de verbindingen met het Berlijnse achterland, dat in het DDR-district Potsdam lag.

(Bron Wikipedia/Bundesarchiv - 2019)

Friedrich Wilhelm Reinhold Pieck (1876 - 1960) was een Duits politicus. Als één van de twee partijleiders van de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED) was Pieck de enige president van de DDR van 1949 tot zijn dood in 1960. Pieck, die al vroeg in de SPD van Bremen actief was, werd in 1917 lid van de Onafhankelijke Sociaal-Democratische Partij van Duitsland (USPD), in 1919 medeoprichter en hoofdambtenaar van de Communistische Partij van Duitsland (KPD) en was van 1931 tot 1943 lid van het uitvoerend comité van de Communistische Internationale (ECCI)

De Berlijnse Muur als laatste actie van de opsplitsing van de vier-sectorale stad Berlijn, die door de naoorlogse orde van de geallieerden tot stand was gekomen, was zowel een onderdeel als een treffend symbool van het conflict in de Koude Oorlog tussen de westerse mogendheden die door de Verenigde Staten werden gedomineerd en het zogenaamde Oostblok onder leiding van de Sovjetunie. Het werd opgericht op basis van een besluit van de politieke leiding van de Sovjet-Unie begin augustus 1961 en een richtlijn van de DDR-regering enkele dagen later. De Berlijnse muur vormde een aanvulling op de 1378 kilometer lange binnen-Duitse grens tussen de DDR en de Bondsrepubliek Duitsland, die meer dan negen jaar eerder was 'versterkt' om de vluchtelingenstroom te stoppen.


(Bron Wikipedia/Bundesarchiv - 2019)

Otto Grotewohl (1894 - 1964) was een Duits politicus (SPD, uit 1946 SED) en van 1949 tot 1964 premier van de Duitse Democratische Republiek

Sinds 1960 waren de DDR-grenswachters onderworpen aan het schietbevel in geval van 'illegale grensoverschrijding', dat pas in 1982 formeel in een wet werd opgenomen. Volgens lopend onderzoek (2009) zijn bij de pogingen om de 167,8 kilometer lange en zwaar bewaakte grensversterkingen in de richting van West-Berlijn te overwinnen tussen 136 en 245 mensen om het leven gekomen. Het exacte aantal doden bij de Berlijnse Muur is niet bekend.


(Bron Wikipedia/Bundesarchiv - 2019)

Erich Ernst Paul Honecker (1912 - 1994) was een Duitse communistische politicus. Van 3 mei 1971 tot 18 oktober 1989 was hij de eerste secretaris en secretaris-generaal van het Centraal comité van de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED), de belangrijkste politicus van de Duitse Democratische Republiek (DDR). Honecker werd op 18 oktober 1989 door het SED Politburo gedwongen ontslag te nemen. In 1992 werd Honecker in Berlijn berecht voor zijn verantwoordelijkheid voor schendingen van de mensenrechten door het DDR-regime, maar de zaak werd wegens zijn ziekte ingetrokken. De aanklacht was omstreden vanwege zijn rol als staatshoofd van de DDR en de moeilijke juridische situatie die daarmee gepaard ging. Honecker reisde onmiddellijk naar zijn familie in Chili, waar hij in mei 1994 overleed

In 1962 definieerde de SED-leiding de woorden 'antifascistische beschermingsmuur' als de bindende aanduiding van de muur. De suggestie om aan een bedreiging uit het Westen te worden blootgesteld, was om het ware motief te verbergen: het belangrijkste doel was te voorkomen dat de inwoners van de DDR het land zouden ontvluchten, dat daar als 'illegale grensovergang' strafbaar was. Omdat de Muur ook in het hele DDR-gebied rond West-Berlijn, het westelijke deel van de stad, tot dan toe de 'etalage van de vrije wereld', werd opgericht, stond hij vanaf dat moment op een westelijk eiland, omgeven door muren.


(Bron Wikipedia - 2019)

Doodsstrook en wachttoren van het type 'Führungsstelle' (uitvoerende instantie) aan de Mühlenstraße in Berlin, 1990 - daar kwam de Hinterlandwand overeen met het bouwtype 'Stützwandelement UL 12.41' verder naar het westen gericht

Om te voorkomen dat conflictrijke termen zoals muur, West- en Oost-Berlijn, staatsgrens, enz. worden gebruikt, heeft de eenvoudige term 'sectorgrens' zich in het dagelijkse politieke en openbare leven gevestigd. Omdat hij over het algemeen natuurlijk de scheidslijnen tussen de Britse en de Franse en Amerikaanse sector beschreef, die in het dagelijks leven echter nauwelijks enige betekenis hadden, was het ook mogelijk om neutraal de scheidslijnen tussen de Britse en de Franse en Amerikaanse sector te beschrijven, namelijk de binnenstad van de Berlijnse Muur, die de Sovjetsector, de Berlijnse Muur, van elkaar scheidt.


(Bron Wikipedia - 2019)

Restanten van de Berlijnse Muur aan de Niederkirchnerstraße in Berlin, 2004

De Berlijnse Muur werd op de avond van 9 november 1989 geopend in het kader van de politieke verandering. Dit gebeurde onder de toenemende druk van de DDR-bevolking die meer vrijheid eiste. De val van de Berlijnse Muur heeft de weg vrijgemaakt voor de val van de SED-dictatuur, de ontbinding van de DDR en tegelijkertijd de eenwording van Duitsland.



De Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED) was een marxistisch-leninistische partij die in 1946 was ontstaan uit de gedwongen eenwording van de SPD en de KPD in de Sovjetbezettingszone van Duitsland en de vierstedenstad Berlijn en zich vervolgens onder Sovjetinvloed had ontwikkeld tot het kadaster en de staatspartij van de in 1949 opgerichte DDR. Aangezien de grondwet van de DDR de aanspraak van de VOS-richtlijn op leiderschap sinds 1968 had vastgelegd en de nomenclatuur van de VOS-richtlijn tot in de organen van de drie machten - de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht - was het politieke systeem van de DDR de facto een regel van één partij van de VOS-richtlijn.



In de loop van de politieke verandering en de vreedzame revolutie in de DDR in 1989/90 verloor de SED haar positie als regerende staatspartij, gaf zichzelf een nieuw programma en hernoemde zichzelf in december 1989 eerst aan de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland - Partij van het Democratisch Socialisme (SED-PDS) en op 4 februari 1990 aan de Partij van het Democratisch Socialisme (PDS). In 2007 fuseerde het met de WASG tot de linkse partij.