De Bevrijdingsdag van 2018 in Amstelveen

In Nederland wordt Bevrijdingsdag elk jaar op 5 mei gevierd ter ere van het einde van de bezetting door nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het land werd grotendeels bevrijd door het eerste Canadese leger, dat naast Canadese troepen ook verschillende Britse infanteriedivisies, het Britse First Corps en de 1ste Poolse Bewapende Divisie omvatte, evenals op verschillende momenten, Amerikaanse, Belgische, Nederlandse en Tsjechoslowaakse troepen.

Delen van het land, met name het zuidoosten, werden bevrijd door het Britse tweede leger, waaronder Amerikaanse en Poolse luchtmacht (zie Operatie Market Garden) en Franse luchtmacht (zie Operatie Amherst). Op 5 mei 1945 bereikten de Canadese generaal Charles Foulkes en de Duitse opperbevelhebber Johannes Blaskowitz een akkoord over de capitulatie van Duitse troepen in Nederland in 'Hotel de Wereld' in Wageningen. Een dag later werd het capitulatiedocument ondertekend in het naastgelegen auditorium van Wageningen Universiteit. Na de bevrijding in 1945 werd om de vijf jaar de Bevrijdingsdag gevierd. In 1990 werd de dag uitgeroepen tot een nationale feestdag en sindsdien wordt de bevrijding elk jaar herdacht en gevierd dat Nederland is bevrijd. Sindsdien leeft men in een open, vrije democratische rechtsstaat en elk vijfde jaar is het voor iedereen een officiële vrije dag. Op Bevrijdingsdag worden op de meeste plaatsen in Nederland festivals gehouden met optochten van veteranen en 14 muziekfestivals door het hele land.

De Bevrijdingsdag in Nederland begon in 2018 in de provincie Fryslân, waar filosoof, schrijfster Stine Jensen de 5 mei-lezing hield. Aansluitend werd de kinderlezing gehouden door Naomi Maneka (10). Na de lezingen vertrokken de gasten in een parade van oude legervoertuigen naar het festivalterrein, waar minister-president Mark Rutte het bevrijdingsvuur ontstak. ’s Avonds werd de Nationale Viering Bevrijding afgesloten met het 5 mei-concert op de Amstel in aanwezigheid van Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit de Koningin. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van dirigent Antony Hermus speelde muziek van onder meer Sjostakovitsj, Beethoven, Verdi en Bernstein. Als solisten traden op Willemijn Verkaik, CB Milton, Bastiaan Everink, Noa Wildschut, Maan en dansers van het Nederlands Dans Theater. De NOS deed rechtstreeks verslag van de evenementen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Een luchtfoto van de buurt van de Mauritslaan uit de jaren 1930 met de Hornsloot in de achtergrond.
Van het Amsterdamse Bos is nog niets te zien, want dat werd pas in de jaren tussen 1934-1940 aangelegd


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Op een bijna 80 jaar oude tekening uit het kadaster is de Oranjelaan al vermeld

De Bevrijdingsdag van 2018 in Amstelveen begon aan de Mauritslaan, waar een ongeveer 50 meter lang laantje loopt tussen de woonhuizen en de garages naar de Emmakade. Een bewoonster van de buurt, mevrouw Mieke Gorter voerde een jarenlange eenmansactie om de ambtenaren van de gemeente te overtuigen de oude naam - Oranjelaan- weer in glorie te herstellen. Hoewel in de hele buurt straatnamen van de leden van het koninklijk huis werden gebruikt, zoals Nassaulaan, Emmakade, Mauritslaan, Koningslaan, mocht de naam Oranjelaan door de Duitse bezetters in de Tweede Wereldoorlog niet meer worden gebruikt.

De aanleiding voor deze actie van Mieke Gorter was de opmerking van de heer Dick Piet (overleden in 2002), loodgieter van beroep, die haar destijds meldde dat het laantje oorspronkelijk Oranjelaan heette. Kleinzoon Jurian Paulussen is zijn grootvader dankbaar dat hij dit had gemeld aan Mieke Gorter, want anders was zij de strijd om de naam terug te krijgen, nooit begonnen.

78 jaar na dato is het gemeentebestuur van Amstelveen het eens geworden met de stelling van mevrouw Gorter en kreeg het laantje tijdens een feestelijke bijeenkomst op zaterdagochtend 5 mei 2018 haar originele naam terug. Veel buurtbewoners kwamen naar de onthulling van de al lang vergeten straatnaam en zelfs de burgemeester van Amstelveen, Bas Eenhoorn kwam en hield een toespraak. Aansluitend droeg Matthijs den Hollander de stadsdichter van Amstelveen een speciaal gedicht voor.

Klokslag 11 uur nam Mieke Gorter in de zonovergoten Mauritslaan het woord:
'Dames en Heren, ik doe het andersom. Normaal zeg je natuurlijk altijd van harte welkom mijnheer de burgemeester, maar ik doe het andersom. Van harte welkom alle medebewoners van deze fantastische buurt, die strakjes niet meer de Koninginnebuurt of de Koningbuurt heet, of de Mauritsbuurt, maar de Oranjebuurt. En medebewoners hartelijk welkom dat jullie hier allemaal zijn en mijnheer de burgemeester, heel hartelijk dank dat u hier wilt zijn op 5 mei en als burgemeester van deze prachtige gemeente Amstelveen, Matthijs den Hollander onze stadsdichter. Ja, we zijn een gemeente, maar we hebben een Stadsdichter! Weet u dat Amstelveen heel uniek is? We hebben een Dorpskern in het Oude Dorp en een Stadshart! Welke gemeente heeft een Stadshart en een Dorpskern?! Alleen maar Amstelveen. Amstelveen heeft nu helaas tijdelijk, ja, waarom eigenlijk, misschien gewoon voor 6 jaar?! een fantastische burgemeester, mijnheer Eenhoorn en ik geef u heel graag het woord.


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Mieke Gorter de initiatiefneemster van het opnieuw gebruiken van de naam Oranjelaan, is heel blij
dat haar actie toch succesvol is gebleken. Hoewel het 50 meter lange smalle pad niet zo veel voorstelt,
is dit ook voor de buurtbewoners een overwinning


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Veel buurtbewoners genieten van de aandacht en het mooie weer

Burgemeester Bas Eenhoorn: 'Mevrouw Gorter en jullie allemaal hier in de Oranjebuurt, het is heel bijzonder om op Bevrijdingsdag hier de onthulling te doen, met z’n allen, maar ik trek aan het touwtje en doe het voor jullie allemaal, van de Oranjelaan. Van dit kleine streepje asfalt met een geweldige geschiedenis.


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Bas Eenhoorn burgemeester van Amstelveen feliciteert mevrouw Gorter met haar uithoudingsvermogen en het bereikte resultaat


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

De buurtbewoners volgen aandachtig de toespraak van de burgemeester

En mevrouw Gorter is daar zo’n 30 jaar mee bezig geweest om iedereen en in het bijzonder de gemeente zo ver te krijgen, dat daar een officieel bordje voor komt. Het interessante is natuurlijk, waarom was dat bordje er niet meer, terwijl in deze buurt allemaal namen zijn die voor de nazi’s toch niet zo erg aantrekkelijk zijn. Maar DIT bordje moest weg, Oranjelaan, dat mocht niet en de anderen zijn wel gebleven, maar dit ging weg. En na de oorlog, na de bevrijding, toen we weer probeerden een normale maatschappij te krijgen, hebben we heel veel dingen weer teruggebracht en heel veel dingen zijn weer als van ouds begonnen, maar niet de Oranjelaan, hier midden bij u in de buurt en ja dat is wel gek. Misschien waren we zo druk met allerlei dingen, dat we dachten waarom zouden we eigenlijk, we gaan weer gewoon door. En dan is het wel òntzettend leuk om op Bevrijdingsdag te vieren dat die Oranjelaan er weer is en daarom mevrouw Gorter en ik wil u eigenlijk als dank, voordat we gaan onthullen, een bloemetje aan u geven, een soort bevrijdingsbloem, om u te bedanken dat u dat heeft gedaan voor deze buurt.

En mensen, u heeft altijd mensen in de buurt wonen die dingen doen, waarvan je denkt waarom doen wij dat nou niet en nou is er weer mevrouw Gorter die het heeft bedacht. Zo hoop ik dat er bij u in de Oranjebuurt veel mensen zijn die zo nu en dan eens even iets oppakken, iets doen wat zo belangrijk is, om met elkaar in een buurtje te wonen. Want de gemeente, u had het erover mevrouw Gorter, een gemeente is belangrijk, een stad is belangrijk, maar eerlijk gezegd, de buren, het buurtje, de mensen in je straat, zijn veel, veel belangrijker. Die zie je elke dag, die zie je elke avond, want met hen deel je de krant, met hen pas je op het huis, met hen heb je een stukje van de samenleving dat heel belangrijk is en als je samen zo’n straatje hebt en samen kunt zeggen hé dat hebben wij gedaan, dat vind ik minstens zo belangrijk dan allerlei andere dingen die ook natuurlijk door een stadsdichter bezongen worden, maar met dit feliciteer ik u allemaal! -aldus burgemeester Eenhoorn.


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Het nieuwste straatnaambord van Amstelveen: de Oranjelaan

Na de onthulling van het bord Oranjelaan droeg Matthijs den Hollander stadsdichter van Amstelveen zijn gedicht voor:

Oranjelaan '41-'18
Hoe kleurt oranje in het groen
op deze dag van vrijheid? Hier
in deze wijk, de lommerijkste
bochten van de stad, staat zij
als een dijk. Twee parken,
de mooiste, en een bos, liggen
er als een groene arm omheen,
om er vrij rond te lopen,
te flaneren, contempleren, op de
oranje harten van hen die hier
wonen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Matthijs den Hollander de stadsdichter van Amstelveen tijdens zijn voordracht

Vandaag is er het laatste
puzzelstuk gelegd. U heeft dat
tegen elkaar, maar heeft u het
ook tegen de stad gezegd? Dat
juist hier oranje zo goed kleurt bij
groen? En dat je de natuur
moet zoeken? Dat zouden meer
landgenoten moeten doen.

Dit is met geen prijs te betalen.
Het is de wetenschap te kunnen
gaan, waarheen je wilt, en nu
te beleven in deze geheime gang.

Wat hier waarlijk is hersteld is dit:
loop er even in, vertraag je tred,
hoor vogels en denk aan liefsten.
En je voelt, hoe het met jouw
vrijheid is gesteld.

Ruim baan voor de Oranjelaan.
Hoezee! Hoezee! Hoezee!


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Op de hoek van de Mauritslaan en Oranjelaan is het bijna verplicht om met een glaasje oranjebitter te proosten.
De likeur is bereid uit gedistilleerde curaçaoschillen (zure sinaasappel), brandewijn en suiker
Voor de kinderen was er een oranje lolly!


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Mieke Gorter, Matthijs den Hollander en Bas Eenhoorn proosten voor de vrijheid samen met de buurtbewoners


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

De Oranjelaan in Amstelveen

Na de onthulling van het straatnaambord door de burgemeester kregen de aanwezigen een glaasje Oranjebitter om met elkaar te proosten. Het was een waardevol begin van deze prachtige lentedag. De redactieleden van Amstelveenweb gingen na deze gebeurtenis meteen door naar de Stadstuinen van Amstelveen, gelegen langs de Laan van Deshima en het Buitenplein.

In de Stadstuinen van Amstelveen vond de viering plaats voor alle Amstelveners en werden verschillende activiteiten georganiseerd door de leden van de Stichting Amstelveen Oranje. Om 12.00 uur werden de atleten van de Atletiek Vereniging Startbaan onthaald met de bevrijdingsvlam, die zij hadden opgehaald uit Wageningen. De brandende fakkel werd aan burgemeester Bas Eenhoorn en Libanon-veteraan John Barlag overhandigd en samen ontstaken zij het bevrijdingsvuur. Na deze actie werd gezamenlijk met alle aanwezigen het Wilhelmus gezongen.

De Bevrijdingsmarkt werd weer georganiseerd en er stonden verschillende marktkramen: bemand door veteranen, door leden van de Vereniging Historisch Amstelveen, maar ook boekhandel Libris Venstra was aanwezig met allerlei boeken over de oorlog.

Op de vrije speelvelden was er voor Amstelveense kinderen tot en met 11 jaar gelegenheid tot een vrijmarkt voor het ruilen en verkopen van spulletjes. De plaatsen waren afgezet op een ludieke wijze met rood-wit-blauw lint zodat elk kind een zelfde eigen plek kreeg voor de spulletjes. De kinderen tot 10 jaar konden in de in het water van de Stadstuinen in enorme luchtbel-ballen kruipen en over het water rollen. En kinderen werden uitgenodigd door de Zingende Kapsters Evelien en Marlies. Zij zongen voor een stijlvol decor in kleding en met een kapsel van de jaren 1940 ‘Swing the Mood’. Als de kinderen op een krukje in de tent plaats hadden genomen, kregen zij terwijl de kapsters vrolijk doorzongen, een leuk kapsel. Ook was Korfbalvereniging KVA aanwezig in de Stadstuinen en de kinderen konden oefenen om ballen in de korven te gooien. Bij restaurant Kokusai waren drankjes en hapjes verkrijgbaar. Onze redactieleden bezochten ook de nog uitgestorven kermis, want er waren zeer weinig mensen bereid om in de attracties plaats te nemen. De Bevrijdingsdag activiteiten duurden tot ongeveer 15 uur.

(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

De vrij rustige Bevrijdingsdag van 2018 gevierd in de Stadstuinen van Amstelveen


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Er is ook een vrijmarkt in de Stadstuinen


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Frank Kuyper voorzitter van de Stichting Amstelveen Oranje presenteert het programma van de middag


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Van het gemeentebestuur was alleen Herbert Raat (VVD) demissionaire wethouder aanwezig. Hier is hij in gesprek met Lilian Aarts medewerkster van het Kabinet van de burgemeester


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Burgemeester Eenhoorn en John Barlag oorlogsveteraan steken het Bevrijdingsvuur aan met de brandende fakkel, dat door de atleten van de Atletiek Vereniging Startbaan in de nacht van 4 op 5 mei werd opgehaald in Wageningen


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

Burgemeester Eenhoorn tijdens zijn korte toespraak zei: 'Amstelveen, Oranje, Amstelveen Bevrijdingsdag,
het is geweldig dat jullie allemaal hier zijn!'


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

De dames van de Zingende Kapsters in actie


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

De aanwezigen genieten van de vooral Amerikaanse liedjes uit de oorlogsjaren en van de prachtige lentedag


(Foto Amstelveenweb.com - 2018)

In de vijver kunnen de jonge kinderen tot 11 jaar in de grote opblaasbare kunststof ballen 'over het water te lopen en rennen'

Aangezien de redactieleden vanaf de start van de bevrijdingsactiviteiten tot een uurtje later aanwezig waren, was de animo van bezoekers in de Stadstuinen toen nog erg magertjes. Hoe zich dat later in de middag op de zonnige 5 mei zich ontwikkelde is niet bekend. In de Stadstuinen zijn de mogelijkheden voor een viering beperkt. Voorheen toen het nog op het Stadsplein werd gevierd, was het voor velen boeiender, omdat er de leden van 'Keep Them Rolling' met oude legervoertuigen van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog kwamen, er orkesten speelden en de belangstelling daardoor vele malen groter was. De keuze voor de Stadstuinen om daar de Bevrijdingsdag te vieren is beperkt door de ligging en inrichting van het park. Door de vele trapjes en het (zachte) grasveld is de locatie voor minder validen niet echt geschikt om rond te gaan.


Bekijk de opening van de Oranjelaan en een korte impressie van de viering van de Bevrijding in de Stadstuinen

Behalve dat er bij restaurant Kokusai drankjes en hapjes verkrijgbaar waren, misten de redactieleden toch wat meer gelegenheden om een broodje en drankje of anderszins te kopen, en wat extra zitgelegenheden. Dan kon je rustig naar de Zingende Kapsters luisteren, de boel bekijken, met mensen spreken zonder aldoor maar te staan. Als de mensen hun rondje langs de kramen hadden gelopen en de kermis hadden bekeken, gingen ze weer naar huis. Het gevoel van ‘wij vieren hier Bevrijding’ was wat de redactie betreft, wat magertjes. Hopelijk gaat de Stichting Amstelveen Oranje bezien of er zowel in de Stadstuinen als op het Stadsplein, Bevrijdingsdag georganiseerd kan worden en meer financiële middelen van de gemeente kan loskrijgen om deze belangrijke dag meer inhoud te kunnen geven. Neemt niet weg dat Amstelveen wel blij is met de Stichting Amstelveen Oranje, want wie doet het anders?!