De Brexit heeft grote economische gevolgen voor de Nederlandse economie

Bij het referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk (VK) sprak een meerderheid van de bevolking zich uit voor uittreding per 29 maart 2019, Brexit. Evident is dat het vertrek van het VK uit de EU ingrijpende gevolgen heeft voor de handel en daarmee de Nederlandse economie. Naast een directe toename in kosten voor tarifaire belemmeringen leidt Brexit mogelijk tot de introductie van non-tarifaire handelsbelemmeringen (Non-Tariff Barriers -NTB's☆) voor zowel goederen als diensten. In de afgelopen periode zijn reeds verschillende onderzoeken naar de gevolgen van Brexit uitgevoerd. Zo stelt het Centraal Planbureau (CPB) in zijn onderzoek van juni 2016 dat in 2030 de kosten voor Nederland kunnen oplopen tot 1,2% van het bruto binnenlands product (bbp), wat neerkomt op zo'n EUR 10 miljard en EUR 575 per inwoner.

Als het Verenigd Koninkrijk zonder akkoord de Europese Unie verlaat, leidt dat tot een hoge kostenpost voor Nederlandse bedrijven die met het land handelen. Dat blijkt uit onderzoek van KPMG in opdracht van de ministeries van Economische Zaken & Klimaat (EZK) en Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (LNV). Uit het onderzoek blijkt, dat de kosten voor in- en uitvoer jaarlijks in ieder geval met 387 tot 627 miljoen euro zullen toenemen. Dit is exclusief nog niet te berekenen douanerechten, btw-uitgaven en nog onbekende sectorspecifieke markttoegangseisen.

(Foto Nina Palli/Ministerie EZ - 2017)

Mona Keijzer (CDA) staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat

Staatssecretaris Keijzer, Economische Zaken en Klimaat: 'De Brexit heeft grote economische gevolgen, dat wordt ook door dit onderzoek bevestigd. Bereidt u als ondernemer dus op tijd voor. De overheid wil graag helpen, maar een ondernemer moet zelf het belangrijkste werk doen.' De kosten voor bedrijven zijn in het KPMG-onderzoek uitgesplitst in twee posten: kosten als gevolg van douaneformaliteiten - zogenoemde administratieve lasten - en kosten als gevolg van sectorspecifieke marktoegangsvereisten. De douane gaat hierbij, op basis van cijfers over 2016, uit van 752.000 extra import- en 4,2 miljoen extra exportaangiften die ondernemers moeten doen door een Brexit zonder akkoord. De extra kosten voor douaneformaliteiten zullen daarmee naar verwachting tussen de 78,20 euro en 126,70 euro per zending bedragen.

Hier bovenop komen de sectorspecifieke kosten. Hiervoor is een totale kosteninschatting lastiger te maken, omdat voor elk product of dienst andere regels gelden. Om hier toch een zo  goed mogelijk beeld van te krijgen is er nu onderzoek gedaan naar zes specifieke casussen: vlees, snijbloemen, verf, communicatiemiddelen (mobiele telefoons en routers/modems), brandblussers en accountancy-diensten. Voor snijbloemen liggen deze specifieke extra kosten tussen de 120 en 190 euro per zending, verfexporteurs zijn voor registratie-, verpakkings- en classificatiekosten circa 250 tot 500 euro minimaal extra kwijt per substantie per jaar.

Focus op grenscontroles. Het onderzoek doet verschillende aanbevelingen die zich richten op het versnellen en vergemakkelijken van controles aan de grens zoals: het vergroten van de douanecapaciteit en het aantal inspectielocaties, het introduceren van een ‘fast lane’ en het onderzoeken van de mogelijkheden voor controles tijdens de boottocht naar het VK. Over deze aanbevelingen en de haalbaarheid daarvan gaan de ministeries van EZK en LNV met de betreffende inspectiediensten in gesprek. De inzet van alle betrokken partijen is erop gericht om de hinder voor ondernemers, vrachtwagens en pakketjes aan de grens zo veel mogelijk te beperken. De uitgebreide onderzoekresultaten, specificering (per casus) en aanbevelingen zijn te lezen in het onderzoek naar ‘de impact van non-tarifaire handelsbeperkingen als gevolg van Brexit.’ Eindrapport Onderzoek impact ntb's als gevolg van Brexit, uitgevoerd door KPMG (pdf 108 pagina’s)

☆ Niet-tarifaire handelsbelemmeringen (NTB' s) of soms 'niet-tarifaire maatregelen (NTM' s)' genoemd, zijn handelsbelemmeringen die de invoer, of uitvoer van goederen, of diensten beperken via andere mechanismen dan het eenvoudig opleggen van tarieven. De Southern African Development Community (SADC) zegt: 'Een niet-tarifaire handelsbelemmering is elke belemmering voor de internationale handel die geen invoer- of uitvoerheffing is. Zij kunnen de vorm aannemen van invoercontingenten, subsidies, vertragingen bij de douane, technische belemmeringen, of andere systemen die het handelsverkeer verhinderen of belemmeren. Volgens de WTO (Wereldhandelsorganisatie) omvatten niet-tarifaire handelsbelemmeringen onder meer invoervergunningen, regels voor de waardering van goederen bij de douane, inspecties voorafgaand aan verzending, oorsprongsregels ('made in') en investeringsmaatregelen die door de handel zijn voorbereid.