De EU geeft 300 miljard euro voor een duurzame wereld

Op 1 december 2021 lanceerde de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Global Gateway, de nieuwe Europese strategie ter bevordering van slimme, schone en veilige verbindingen op digitaal, energie- en vervoersgebied en ter versterking van de gezondheids-, onderwijs- en onderzoekssystemen in de hele wereld. Het gaat hierbij om duurzame en betrouwbare verbindingen die in dienst staan van de mensen en de planeet om de meest urgente wereldwijde uitdagingen aan te pakken, van klimaatverandering en milieubescherming tot het verbeteren van de gezondheidsbeveiliging en het stimuleren van het concurrentievermogen en de mondiale toeleveringsketens. Met Global Gateway wordt beoogd tot 300 miljard euro aan investeringen tussen 2021 en 2027 vrij te maken om een duurzaam wereldwijd herstel te ondersteunen, waarbij rekening wordt gehouden met de behoeften van onze partners en de eigen belangen van de EU.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: “De COVID-19-crisis heeft aangetoond hoezeer we wereldwijd verbonden zijn met elkaar. Voor een mondiaal herstel willen we de manier waarop we de wereld met elkaar verbinden om beter vooruit te komen, opnieuw vormgeven. Bij het Europese model draait alles om investeringen in zowel harde als zachte infrastructuur, duurzame investeringen in digitale technologieën, klimaat en energie, vervoer, gezondheid, onderwijs en onderzoek, alsook in een stimulerende omgeving die een gelijk speelveld garandeert. Wij zullen slimme investeringen in hoogwaardige infrastructuur ondersteunen, met inachtneming van de hoogste sociale en milieunormen, in overeenstemming met de democratische waarden van de EU en internationale normen en standaarden. De Global Gateway-strategie is een model voor de manier waarop Europa veerkrachtigere verbindingen met de wereld kan opbouwen.”

Josep Borrell Fontelles, hoge vertegenwoordiger en vicevoorzitter: “Verbindingen tussen belangrijke sectoren dragen bij tot de opbouw van gedeelde belangengemeenschappen en versterken de veerkracht van onze toeleveringsketens. Een sterker Europa in de wereld betekent een resolute inzet samen met onze partners, die stevig verankerd is in onze kernbeginselen. Met de Global Gateway-strategie bevestigen wij onze visie op het stimuleren van een netwerk van verbindingen, dat gebaseerd moet zijn op internationaal aanvaarde normen, regels en voorschriften om een gelijk speelveld tot stand te brengen.”

De EU is sedert lange tijd een vertrouwde partner om duurzame projecten van hoge kwaliteit uit te voeren, rekening houdend met de behoeften van onze partnerlanden, te zorgen voor blijvende voordelen voor lokale gemeenschappen en de strategische belangen van de Europese Unie te vrijwaren.

Global Gateway gaat over investeringen ter bevordering van democratische waarden en hoge normen, goed bestuur en transparantie, gelijke partnerschappen, groene, schone en veilige infrastructuur, die als katalysator zullen dienen voor investeringen in de particuliere sector.

Via de aanpak van Team-Europa zal Global Gateway de EU, de lidstaten en hun financiële en ontwikkelingsinstellingen, waaronder de Europese Investeringsbank (EIB) en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD), bijeenbrengen en trachten de particuliere sector te mobiliseren om investeringen te stimuleren met een transformerend effect. De EU-delegaties overal ter wereld zullen, samen met Team Europa op het terrein, een belangrijke rol spelen bij het in kaart brengen en coördineren van projecten in het kader van Global Gateway in de partnerlanden.

Global Gateway maakt gebruik van de nieuwe financiële instrumenten, waarin het meerjarig financieel kader 2021-2027 van de EU voorziet. Het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking (NDICI) — Europa in de wereld, het instrument voor pretoetredingssteun (IPA) III, alsook Interreg, InvestEU en het EU-programma voor onderzoek en innovatie Horizon Europa stellen alle samen de EU in staat om publieke en private investeringen op prioritaire gebieden, zoals connectiviteit, aan te trekken. In het bijzonder zal het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling+ (EFSD+), de financiële tak van NDICI-Europa in de wereld, tot 135 miljard euro vrijmaken voor investeringsgaranties voor infrastructuurprojecten tussen 2021 en 2027, tot 18 miljard euro voor de verlening van subsidies uit het EU-budget, en de Europese financiële instellingen en instellingen voor ontwikkelingsfinanciering plannen tot 145 miljard euro aan investeringsvolumes.


(Foto Dati Bendo/EU - 2021)

Josep Borrell Fontelles, een Spaanse politicus hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en vicevoorzitter van de Europese Commissie

Naast haar financiële instrumentarium onderzoekt de EU de mogelijkheid om een Europese faciliteit voor exportkrediet op te zetten ter aanvulling van de bestaande exportkredietregelingen op het niveau van de lidstaten en om de algehele slagkracht van de EU op dit gebied te vergroten. Die faciliteit zou bijdragen tot een groter gelijk speelveld voor EU-bedrijven op markten van derde landen, waar zij steeds meer moeten concurreren met buitenlandse concurrenten die ruime steun van hun regeringen ontvangen, en zo hun deelname aan infrastructuurprojecten vergemakkelijken.

De EU zal niet alleen solide financiële voorwaarden bieden voor partners door subsidies, gunstige leningen en begrotingsgaranties te verstrekken om de risico's van investeringen te verminderen en de schuldhoudbaarheid te verbeteren, maar ook om de hoogste milieu-, sociale en strategische beheersnormen te bevorderen. De EU zal de partners technische bijstand verlenen om hun capaciteit te vergroten om geloofwaardige projecten voor te bereiden die kosteneffectief zijn op het gebied van infrastructuur.

Global Gateway zal investeren in internationale stabiliteit en samenwerking en zal aantonen hoe democratische waarden zekerheid en billijkheid voor investeerders, voor partners duurzaamheid en voor mensen overal ter wereld langetermijnvoordelen bieden. 

Zo zal Europa bijdragen aan het dichten van de wereldwijde investeringskloof, wat een gezamenlijke inspanning vereist in overeenstemming met de toezegging van de G7-leiders van juni 2021 om een op waarden gebaseerd, hoogwaardig en transparant infrastructuurpartnerschap op te zetten om te voorzien in de mondiale behoeften aan infrastructuurontwikkeling.

De EU is vastbesloten samen te werken met gelijkgestemde partners om investeringen in duurzame connectiviteit te bevorderen. Global Gateway en het “Build Back Better World”-initiatief van de VS zullen elkaar wederzijds versterken. Deze verbintenis om samen te werken werd opnieuw bevestigd tijdens de COP26, de klimaatconferentie van de Verenigde Naties van 2021, waar de EU en de Verenigde Staten gelijkgestemde partners samenbrachten om hun gezamenlijke inzet voor de aanpak van de klimaatcrisis kenbaar te maken door de ontwikkeling van een schone, veerkrachtige en duurzame infrastructuurontwikkeling die in overeenstemming is met een klimaatneutrale toekomst.

Global Gateway bouwt voort op de resultaten van de EU-strategie inzake het verbinden van Europa en Azië van 2018, de onlangs gesloten connectiviteitspartnerschappen met Japan en India, alsook de economische en investeringsplannen voor de Westelijke Balkan, het Oostelijk Partnerschap en het Zuidelijk Nabuurschap. Het is volledig in overeenstemming met de Agenda 2030 van de VN en de daarin vervatte doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling (SDG's) en de Overeenkomst van Parijs.

Volgende stappen. Er zullen in het kader van Global Gateway projecten worden ontwikkeld en uitgevoerd via initiatieven van Team Europa. De EU-instellingen, de lidstaten en de Europese financiële instellingen zullen samenwerken met Europese bedrijven, regeringen, het maatschappelijk middenveld en de particuliere sector in de partnerlanden. Onder de algemene leiding van de voorzitter van de Commissie en de hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter van de Commissie, zullen de commissarissen voor Internationale Partnerschappen en Nabuurschap en Uitbreiding werk maken van de uitvoering van Global Gateway en de coördinatie tussen alle actoren bevorderen.

Enkele reacties van commissarissen. Jutta Urpilainen, commissaris voor Internationale Partnerschappen: “De Global Gateway-strategie vormt het aanbod van Europa om een partnerschap van gelijken tot stand te brengen, dat een weerspiegeling is van de langetermijninzet van Europa voor het duurzame herstel in elk van onze partnerlanden. Met de Global Gateway willen we sterke en duurzame verbindingen — en niet afhankelijkheden — tot stand brengen tussen Europa en de wereld, en bouwen aan een nieuwe toekomst voor jongeren.”

Commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding Olivér Várhelyi voegde daaraan toe: “Mondiale connectiviteit voor de EU begint met haar nabuurschap. De economische en investeringsplannen die we onlangs hebben gelanceerd voor de Westelijke Balkan en onze oostelijke en zuidelijke buurlanden, zijn allemaal opgebouwd rond connectiviteit. Connectiviteit met Europa, connectiviteit binnen deze regio's. Deze plannen, die in nauwe samenwerking met onze partners zijn ontwikkeld, zullen nog tijdens het mandaat van deze Commissie het begin van de uitvoering van de Global Gateway-strategie in onze naburige regio's mogelijk maken.”