De Nederlandse economie stevent af op een historische terugval

De krimp die de Nederlandse economie dit jaar naar verwachting ondergaat, is met recht historisch te noemen: in de afgelopen 100 jaar heeft het CBS nooit eerder een dergelijk diepe dip in de groei van het bbp gemeten. Toch zijn onze verwachtingen voor de Nederlandse economie dit jaar nog relatief mild vergeleken met andere landen in de eurozone. Dit komt door een minder strenge lockdown en een goede uitgangspositie- meldt de Rabobank in haar Economisch Kwartaalbericht.

Anderzijds is het verwachte herstel vanaf de tweede helft van dit jaar gematigder dan dat in onze buurlanden. Deels is dit een logisch gevolg van de minder diepe val aan het begin van de coronacrisis. Maar het komt ook doordat Nederland juist relatief kwetsbaar is voor vraaguitval uit het buitenland. En duidelijk is dat de vraag van huishoudens en bedrijven wereldwijd nog geruime tijd zal lijden onder de economische schade die de pandemie nu al heeft veroorzaakt. De steunpakketten van landen, centrale banken en de EU kunnen nóg erger wel voorkomen, maar een diepe wereldwijde recessie niet. Intussen biedt de geopolitieke omgeving een negatieve impuls voor de handelsvooruitzichten: de verhoudingen tussen de VS en China verslechteren opnieuw en de hoop op een zachte Brexit is onder de regering Johnson vervlogen.

(Bron CBS/Rabobank - 2020)

Beperkt herstel van coronacrisis wacht Nederlandse economie

Sterke stijging werkloosheid in het verschiet. Daarbij spelen ontwikkelingen op de arbeidsmarkt een grote rol. Want hoewel de Nederlandse overheid met de NOW-regeling een belangrijke steun aan de arbeidsmarkt biedt, verwachten wij toch een sterke stijging van de werkloosheid in de loop van het jaar: van 3 procent bij de start van dit jaar tot bijna 7 procent tegen het jaareinde. Deze richting is al ingezet, zoals onder meer blijkt uit de snel gestegen werkloosheid in april (3,4 procent), en de sterke daling van het aantal uitstaande vacatures.

Het verlies van werk en banen onder zzp‘ers en werknemers met flexibele contracten zal in de komende maanden verder oplopen door de zwakke vraag in veel sectoren. Het aandeel flexwerkers is namelijk hoog in hard geraakte sectoren als de horeca, cultuur en uitzendbranche. Voor de tweede helft van het jaar verwachten we bovendien dat de gevolgen van reorganisaties en faillissementen zichtbaar worden op de arbeidsmarkt, waardoor ook meer werknemers met vaste contracten hun baan verliezen.


Het kantoorcomplex van het hoofdkantoor van de Rabobank Group aan de Croeselaan 18 in Utrecht

De onzekerheden zijn groot. Bij de bovenstaande verwachtingen gaan we ervan uit dat het virus onder controle blijft en het afbouwtraject uit de lockdown wordt voortgezet. Maar mocht er aan het einde van het jaar een nieuwe uitbraak van het virus en daarmee een nieuwe lockdown-periode komen, dan verslechteren de verwachtingen voor de economie op alle fronten. Zo zullen faillissementen en de werkloosheid nóg scherper oplopen. Een financiële crisis is bij een dergelijke neergang een reëel risico. Los daarvan gaan er negatieve risico’s uit van escalerende geopolitieke spanningen en een harde Brexit.

Alleen al omdat de impact van de coronacrisis zó groot is, dat de mogelijke inschattingsfout rond onze raming automatisch ook groter wordt. Maar ook omdat het aanpassingsvermogen van ondernemers en consumenten wellicht sterker is dan wij nu voorzien. Of als bijvoorbeeld een hogere bezettingsgraad in de Nederlandse productie mogelijk blijkt of consumptiepatronen sneller veranderen. Tenslotte zijn ook overheden nog volop in beweging: na de eerste crisisrespons werken zij nu aan maatregelen om het herstel van de economie te bevorderen. Een effectieve impuls geven aan het herstel is bepaald geen gemakkelijke opgave voor de nationale en internationale politiek. Maar indien succesvol kan dit de vooruitzichten voorbij dit jaar wel verbeteren. Lees het volledige kwartaalbericht van de Rabobank hier (pdf 6 pagina’s)