De Postwet wordt gewijzigd om de bezorging betaal- en betrouwbaar te houden

Het kabinet gaat de wetgeving zo aanpassen dat postbezorging betaalbaar en betrouwbaar blijft. Dit staat op het spel door de sterk krimpende markt. Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat (EZK) maakte op 15 juni 2018 de keuzes van het kabinet voor de postmarkt bekend. Daarmee ontstaat ruimte voor bedrijven om samenwerking of consolidatie te verkennen en kan post op langere termijn ook mee met pakketten of andere bezorgdiensten.

In een krimpende markt wettelijk blijven sturen op concurrentie, zoals de laagste prijs in de zakelijke postmarkt, leidt tot inefficiëntie en oplopende kosten van een gewoon verjaardagskaartje. Bij ongewijzigd beleid is de kans groot dat de postzegel al snel meer dan 1 euro kost of dat de overheid miljoenen moet bijdragen om tariefstijging tegen te gaan. De postzegelprijs is sinds 2013 al met 53% gestegen.

(Foto Nina Palli/Ministerie EZ - 2017)

Mona Keijzer (CDA) staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat

Staatssecretaris Keijzer (EZK): 'De sterke krimp op de postmarkt stelt ons voor grote sociale en economische uitdagingen. In de eerste plaats sociaal: duizenden postbezorgers moeten kunnen blijven rekenen op beschermde arbeidsvoorwaarden en kansen op ander bezorg- of sorteerwerk. In de tweede plaats economisch: alleen stapsgewijs aanpassen van de markt houdt post betaalbaar voor consumenten. Postbedrijven krijgen zo ook voldoende tijd en ruimte om zich aan te passen en daar waar mogelijk postbezorging op te laten gaan in een bredere bezorgmarkt.'

Jaarlijkse krimp postmarkt vraagt om aanpassing. Het afgelopen jaar daalde het aantal bezorgde poststukken opnieuw met 10 procent ten opzichte van een jaar eerder. Daarmee is het aantal stuks meer dan gehalveerd sinds 2009 van 5 miljard naar minder dan 2,5 miljard. Op de niet-gereguleerde pakkettenmarkt is juist een stijging zichtbaar. Nederlanders versturen en ontvangen inmiddels op jaarbasis bijna 400 miljoen pakketten, dat is nu nog een zesde deel van het aantal brieven. In het komende decennium komen beide markten naar verwachting dicht bij elkaar te liggen.


(Bron Ministerie Economische Zaken en Klimaat - 2018)

Informatieve illustratie van de toekomst van de postmarkt in Nederland

Versobering en aanbesteden maken postbezorging duurder. De oplossing voor de toekomst zit nu in de marktregulering. Dit maakt het mogelijk om drempels voor samenwerking weg te nemen, omdat regelgeving flexibeler en technologieneutraal worden gemaakt. Een kaartje kan dan over enige tijd bijvoorbeeld tegelijk met de wekelijkse boodschappen worden afgeleverd.

De minimumeisen voor postbezorging, zoals geregeld in de zogenoemde Universele Postdienst (UPD), blijven nu ongewijzigd, net als de bescherming van arbeidsvoorwaarden. De UPD regelt onder meer de aanwezigheid van voldoende brievenbussen en de verplichting voor de uitvoerende partij om vijf dagen in de week post te bezorgen tegen gereguleerde tarieven. In het Regeerakkoord is vastgelegd dat deze minimumeisen niet worden versoberd. Ook uit onderzoek van het ministerie van EZK blijkt dat directe versobering niet helpt om post betaalbaarder te houden. Bovendien heeft versobering in andere EU-landen, zoals het verminderen van het aantal bezorgdagen in Denemarken, geleid tot een nog sterkere volumekrimp en een op korte termijn onbetaalbare postvoorziening en miljoenen euro’s aan overheidsbijdrage.

Ook is in het Regeerakkoord afgesproken om de optie van aanbesteden van de UPD te laten onderzoeken. Bureau Ecorys is tot de conclusie gekomen dat deze keuze alleen succesvol is bij aanwezigheid van effectieve concurrentie. Daarvan lijkt in de sterk krimpende marktsituatie geen sprake meer te zijn. Bovendien staat de Europese Postrichtlijn niet toe om exclusieve rechten aan één partij te geven, waardoor een aanbesteding voor marktpartijen niet aantrekkelijk is.

Uitkomst Postdialoog: geef ruimte aan samenwerking. Het afgelopen halfjaar spraken meer dan dertig betrokken bedrijven, branche- en consumentenorganisaties en belanghebbenden over de toekomst van de postmarkt met elkaar in de zogenoemde Postdialoog onder voorzitterschap van Marjan Oudeman.  Hoewel de meningen verdeeld zijn, is er wel draagvlak voor meer samenwerking. Oudeman adviseert om een eventuele wens van landelijke postvervoerders om te consolideren zo mogelijk te ondersteunen. Onder de deelnemende partijen aan de dialoog is er weinig draagvlak voor versobering van de UPD of het aanbesteden van de postbezorging.