De Staat van de Unie 2017

Op woensdag 13 september 2017 hield de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker (1954), zijn jaarlijkse rede over de Staat van de Unie voor het Europees Parlement. In die toespraak schetst hij het huidige politieke en economische landschap in Europa. Het is een gelegenheid om de balans op te maken van het werk van de EU in het voorbije jaar, en vooruit te blikken op de prioriteiten voor het komende jaar.

'Mijnheer de Voorzitter, geachte leden van het Europees Parlement, geachte afgevaardigden!

Toen ik vorig jaar voor u stond, had ik een wat gemakkelijkere toespraak gehouden. Het was voor iedereen duidelijk, dat onze Unie niet in goede staat verkeerde. Europa werd gehavend en gekneusd door een jaar, dat ons fundament schudde. We hadden maar twee keuzes. Ofwel samenkomen rond een positieve Europese agenda, of elke keer terugkomen in onze eigen hoeken. Bij deze keuze heb ik gepleit voor eenheid. Ik heb een positieve agenda voorgesteld om - zoals ik vorig jaar al zei - een Europa te helpen creëren, dat beschermt, versterkt en verdedigt.

Het Europees Parlement heeft de afgelopen twaalf maanden geholpen om deze agenda tot leven te brengen. We blijven elke dag vooruitgang boeken. Gisteravond nog heeft u gewerkt aan overeenstemming over handelsbeschermingsinstrumenten en aan het verdubbelen van onze Europese investeringscapaciteit.

Ik wil ook de 27 leiders van onze lidstaten bedanken. Dagen na mijn toespraak vorig jaar hebben ze mijn agenda verwelkomd op hun top in Bratislava. Daarbij kozen ze voor eenheid. Ze kozen ervoor om zich te verenigen rond onze gemeenschappelijke grond. Samen hebben we laten zien, dat Europa waar en wanneer het maar nodig is voor zijn burgers kan presteren. Sindsdien zijn we langzaam maar zeker in beweging geraakt. Het hielp ons, dat de economische vooruitzichten in onze gunst vielen.

We bevinden ons nu in het vijfde jaar van een economisch herstel, dat eindelijk elke lidstaat bereikt. De groei in de Europese Unie is de afgelopen twee jaar sterker gegroeid dan die van de Verenigde Staten. Het bedraagt nu meer dan 2 % voor de Unie als geheel en 2,2 % voor de eurozone. De werkloosheid ligt op een dieptepunt van negen jaar. Tot nu toe zijn er tijdens dit mandaat bijna 8 miljoen banen gecreëerd. Met 235 miljoen mensen op het werk zijn er in de EU meer mensen aan het werk dan ooit tevoren. De Europese Commissie kan hier niet alleen de eer voor opbrengen. Ik ben er zeker van, dat als er 8 miljoen banen verloren waren gegaan, zouden we de schuld hebben genomen.

De Europese instellingen hebben een rol gespeeld bij het helpen veranderen van de wind. We kunnen lof toezwaaien aan ons Europees investeringsplan, dat tot nu toe voor 225 miljard euro aan investeringen heeft opgeleverd. Het heeft leningen verstrekt aan meer dan 445.000 kleine bedrijven en meer dan 270 infrastructuurprojecten. We kunnen lof toezwaaien voor het feit, dat de Europese banken dankzij vastberaden optreden opnieuw over de nodige kapitaalkracht beschikken om bedrijven te lenen, zodat ze kunnen groeien en banen kunnen scheppen. En we hebben de overheidstekorten teruggebracht van 6,6% tot 1,6%. Dit is te danken aan een intelligente toepassing van het stabiliteits- en groeipact. Wij vragen om begrotingsdiscipline, maar waken ervoor, dat de groei niet ten gronde wordt gericht. Dat werkt in de hele Unie heel goed, ondanks de kritiek. Tien jaar na de crisis stuitert de Europese economie eindelijk terug. En daarmee ons vertrouwen.

Onze EU-27-leiders, het Parlement en de Commissie zetten het Europa weer terug in onze Unie. Samen zetten we de Unie weer terug in onze Unie. In het afgelopen jaar zagen we alle 27 leiders de Capitolijnse heuvel (Collis Capitolinus) in Rome een voor een opklimmen om elkaar en onze Unie hun geloften te betuigen. Dit alles doet me geloven: de wind staat weer in de zeilen van Europa. We hebben nu een kans, maar het zal niet voor altijd open blijven. Laten we het momentum optimaal benutten, de wind in onze zeilen vangen. Daarvoor moeten we twee dingen doen:

Ten eerste moeten we de koers van vorig jaar aanhouden. We hebben nog 16 maanden, waarin het Parlement, de Raad en de Commissie echte vooruitgang kunnen boeken. We moeten deze tijd gebruiken om te eindigen wat we in Bratislava zijn begonnen en onze positieve agenda waar te maken.

(Bron EU - 2017)

Jean-Claude Juncker (1954) is een politicus van de Christelijk Sociale Volkspartij (CSV) van Luxemburg. Sinds 1 november 2014 is hij voorzitter van de Europese Commissie. Daarvoor was hij van 1995 tot 2013 premier van Luxemburg

Ten tweede moeten we de richting voor de toekomst uitstippelen. Zoals Mark Twain schreef, zullen we over jaren meer teleurgesteld zijn over de dingen die we niet hebben gedaan, dan over de dingen die we wel hebben gedaan. Het is nu het moment om voor 2025 een meer verenigd, sterker en democratischer Europa op te bouwen.

Mijnheer de Voorzitter, geachte afgevaardigden

Als we naar de toekomst kijken, kunnen we onszelf niet van de hand laten blazen. We hebben ons ten doel gesteld een energie-Unie, een veiligheidsunie, een unie van kapitaalmarkten, een bancaire unie en een digitale interne markt tot stand te brengen. Samen hebben we al een lange weg afgelegd. Zoals het Parlement heeft aangetoond, is 80 % van de voorstellen die aan het begin van het mandaat waren beloofd, al door de Commissie ingediend. We moeten nu samenwerken om voorstellen om te zetten in wetgeving en wetgeving in de praktijk.

Zoals altijd, zal er een zekere mate van geven en nemen zijn. De voorstellen van de Commissie om ons gemeenschappelijk asielstelsel te hervormen en de regels inzake de detachering van werknemers te versterken, hebben tot controverses geleid. Om een goed resultaat te bereiken moeten alle partijen naar elkaar toe evolueren. Ik wil vandaag zeggen: zolang het resultaat voor onze Unie het juiste resultaat is en voor alle lidstaten eerlijk is, staat de Commissie open voor compromissen. We zijn nu klaar om de resterende 20 % van de initiatieven tegen mei 2018 op tafel te leggen.

Vanochtend heb ik een intentieverklaring gestuurd aan de Voorzitter van het Europees Parlement, Antonio Tajani, en minister-president Jüri Ratas, waarin ik de prioriteiten voor het komende jaar uiteenzet. Ik zal niet al onze voorstellen hier opsommen, maar ik wil er vijf noemen die bijzonder belangrijk zijn. Ten eerste wil ik, dat we onze Europese handelsagenda versterken. Ja, Europa staat open voor het bedrijfsleven. Maar er moet wederkerigheid zijn. We moeten krijgen wat we geven. Handel is niet iets abstracts. Handel gaat over werkgelegenheid en het creëren van nieuwe kansen voor grote en kleine Europese bedrijven. Elke extra 1 miljard euro aan exporten ondersteunt 14.000 extra banen in Europa. Handel gaat over het exporteren van onze normen, of het nu gaat om sociale, of milieunormen, gegevensbescherming of voedselveiligheidseisen. Europa is altijd al een aantrekkelijke vestigingsplaats geweest om zaken te doen.

Maar het afgelopen jaar zijn partners over de hele wereld bij ons aan het opknappen om handelsakkoorden met ons te sluiten. Met de hulp van het Europees Parlement hebben we zojuist een handelsovereenkomst met Canada gesloten die vanaf volgende week voorlopig van toepassing zal zijn. We hebben een politiek akkoord met Japan over een nieuw economisch partnerschap. Tegen het einde van het jaar hebben we een goede kans om hetzelfde te doen met Mexico en Zuid-Amerikaanse landen. En vandaag stellen wij voor handelsbesprekingen met Australië en Nieuw-Zeeland te openen.

Ik wil, dat al deze overeenkomsten aan het einde van dit mandaat zijn afgerond. En ik wil, dat ze in de grootst mogelijke transparantie worden onderhandeld. Open handel moet hand in hand gaan met open beleidsvorming. Het Europees Parlement zal het laatste woord hebben over alle handelsovereenkomsten. Daarom moeten de leden van het Parlement, net als de leden van de nationale en regionale parlementen, vanaf de eerste dag van de onderhandelingen volledig op de hoogte worden gehouden. De Commissie zal hierop toezien. De Commissie zal voortaan alle ontwerponderhandelingsmandaten die wij de Raad voorstellen, volledig publiceren. De burgers hebben het recht te weten wat de Commissie voorstelt. Voorbij zijn de dagen van geen transparantie. Het zijn de dagen van geruchten, van onophoudelijke bevraging van de motieven van de Commissie. Ik roep de Raad op hetzelfde te doen, wanneer hij de definitieve onderhandelingsmandaten goedkeurt. Laat ik voor eens en altijd zeggen: wij zijn geen naïeve vrije handelaren. Europa moet altijd zijn strategische belangen verdedigen.

Daarom stellen wij vandaag een nieuw EU-kader voor het screenen van investeringen voor. Als een buitenlands, staatsbedrijf een Europese haven, een deel van onze energie-infrastructuur, of een defensietechnologiebedrijf wil kopen, dan moet dat alleen gebeuren in transparantie, met controle en debat. Het is een politieke verantwoordelijkheid om te weten wat er in onze eigen achtertuin gebeurt, zodat we onze collectieve veiligheid kunnen beschermen als dat nodig is.

Ten tweede wil ik onze industrie sterker en concurrerender maken. Dit geldt met name voor onze productiebasis en de 32 miljoen werknemers die de ruggengraat vormen. Ze maken de producten van wereldklasse die ons onze voorsprong geven, net als onze auto' s. Ik ben trots op onze auto-industrie. Maar ik ben geschokt als consumenten bewust en opzettelijk worden misleid. Ik roep de auto-industrie op om schoon te komen en het goed te maken. In plaats van op zoek te gaan naar mazen in de wet, zouden ze moeten investeren in de schone auto's van de toekomst. De nieuwe strategie voor het industriebeleid die we vandaag presenteren, zal onze industrieën helpen om de wereldleider te blijven, of te worden op het gebied van innovatie, digitalisering en koolstofarme economie.

Ten derde: ik wil dat Europa het voortouw neemt in de strijd tegen klimaatverandering. Vorig jaar hebben we de algemene spelregels vastgelegd met het akkoord van Parijs, dat hier in dit Parlement is geratificeerd. Tegenover de ineenstorting van de ambitie in de Verenigde Staten zal Europa ervoor zorgen, dat we onze planeet weer geweldig maken. Het is het gedeelde erfgoed van de hele mensheid. De Commissie zal binnenkort voorstellen indienen om de koolstofemissies van onze vervoerssector te verminderen.

Vierde prioriteit voor het komende jaar: we moeten de Europeanen in het digitale tijdperk beter beschermen. In de afgelopen drie jaar hebben we vooruitgang geboekt bij het online veilig houden van Europeanen. Nieuwe regels die door de Commissie worden voorgesteld, beschermen onze intellectuele eigendom, onze culturele diversiteit en onze persoonlijke gegevens. We hebben de strijd tegen terroristische propaganda en radicalisering online opgevoerd. Maar Europa is nog steeds niet goed toegerust als het gaat om cyberaanvallen. Cyberaanvallen kunnen gevaarlijker zijn voor de stabiliteit van democratieën en economieën dan vuurwapens en tanks. Alleen al vorig jaar alleen al waren er per dag meer dan 4.000 ransomware-aanvallen en 80 % van de Europese bedrijven ondervond ten minste één cyberbeveiligingsincident. Cyberaanvallen kennen geen grenzen en niemand is immuun. Daarom stelt de Commissie vandaag nieuwe instrumenten voor, waaronder een Europees Agentschap voor cyberbeveiliging, om ons te helpen verdedigen tegen dergelijke aanvallen.



Ten vijfde: migratie blijft op onze radar. Ondanks het debat en de controverse over dit onderwerp, zijn we erin geslaagd om goede vooruitgang te boeken, zij het op veel gebieden weliswaar onvoldoende. We beschermen de buitengrenzen van Europa nu effectiever. Meer dan 1.700 ambtenaren van de nieuwe Europese grens- en kustwacht helpen nu de 100.000 nationale grenswachten van de lidstaten bij het patrouilleren in plaatsen als Griekenland, Italië, Bulgarije en Spanje. We hebben gemeenschappelijke grenzen, maar lidstaten die geografisch gezien de eerste in lijn zijn, kunnen niet alleen worden gelaten om ze te beschermen. Gemeenschappelijke grenzen en gemeenschappelijke bescherming moeten hand in hand gaan. We zijn erin geslaagd om de illegale migratiestromen te stoppen, wat voor velen een bron van grote bezorgdheid was. Dankzij onze overeenkomst met Turkije hebben we de illegale aankomsten in het oostelijke Middellandse Zeegebied met 97% verminderd. En deze zomer hebben we meer controle gekregen over de route door de Middellandse Zee in het Midden-Zeebrug met de aankomsten in augustus met 81% minder dan in dezelfde maand vorig jaar. Daarmee hebben we het verlies aan mensenlevens in het Middellandse Zeegebied drastisch verminderd. Tragisch genoeg zijn dit jaar bijna 2.500 mensen omgekomen. Ik zal nooit accepteren, dat mensen op zee sterven. Ik kan niet spreken over migratie zonder Italië te prijzen voor zijn onvermoeibare en nobele werk. Deze zomer heeft de Commissie opnieuw nauw samengewerkt met premier Paolo Gentiloni en zijn regering om de situatie te verbeteren, met name door de Libische kustwacht op te leiden. We zullen Italië ook in de toekomst een sterke operationele en financiële ondersteuning blijven bieden. Omdat Italië de eer van Europa in het Middellandse Zeegebied verlost.

We moeten ook dringend de levensomstandigheden van migranten in Libië verbeteren. Ik ben ontzet over de onmenselijke omstandigheden in detentie- of opvangcentra. Europa heeft een collectieve verantwoordelijkheid en de Commissie zal samen met de Verenigde Naties werken aan het beëindigen van deze schandalige situatie, die niet kan worden volgehouden. Ook al vind ik het jammer, dat solidariteit nog niet in alle lidstaten gelijkelijk wordt gedeeld, toch is Europa als geheel solidair gebleven. Alleen al vorig jaar hebben onze lidstaten meer dan 720.000 vluchtelingen asiel verleend, of hervestigd - drie keer zoveel als de Verenigde Staten, Canada en Australië samen. In tegenstelling tot wat sommigen zeggen, is Europa geen fort en mag het nooit één worden. Europa is en moet het continent van solidariteit blijven waar degenen die op de vlucht zijn voor vervolging hun toevlucht kunnen vinden. Ik ben met name trots op de jonge Europeanen die zich vrijwillig inzetten om taalcursussen te geven aan Syrische vluchtelingen, of de duizenden jongeren die nog eens in dienst zijn van ons nieuwe Europese Solidariteitskorps. Zij brengen de Europese solidariteit tot leven.

Nu moeten we onze inspanningen verdubbelen. Voor het einde van de maand zal de Commissie een nieuwe reeks voorstellen indienen met de nadruk op terugkeer, solidariteit met Afrika en het openen van juridische trajecten. Als het gaat om terugkeer: mensen die geen recht hebben om in Europa te verblijven, moeten worden teruggestuurd naar hun land van herkomst. Wanneer slechts 36 % van de illegale migranten terugkeert, is het duidelijk, dat we ons werk aanzienlijk moeten opvoeren. Alleen op die manier kan Europa zich solidair tonen met vluchtelingen die werkelijk bescherming nodig hebben. Solidariteit kan niet uitsluitend intra-Europees zijn. We moeten ook blijk geven van solidariteit met Afrika. Afrika is een nobel en jong continent, de bakermat van de mensheid. Ons trustfonds EU-Afrika van 2,7 miljard euro creëert werkgelegenheid op het hele continent. De EU-begroting voorzag het leeuwendeel van het geld, maar al onze lidstaten samen hebben nog steeds slechts 150 miljoen euro bijgedragen. Het Fonds bereikt momenteel zijn grenzen. We weten, dat het gevaar van een gebrek aan financiering bestaat - in 2015 gingen veel migranten naar Europa, toen het Wereldvoedselprogramma van de VN aan geld ontbrak. Ik roep alle lidstaten op om hun daden nu af te stemmen op hun woorden en ervoor te zorgen, dat het Afrikatrustfonds niet hetzelfde lot beschoren is.

We zullen ook werken aan het openen van juridische trajecten. Illegale migratie zal alleen ophouden als er een reëel alternatief is voor gevaarlijke reizen. We staan op het punt 22.000 vluchtelingen uit Turkije, Jordanië en Libanon te hervestigen en ik steun de oproep van de Hoge Commissaris van de VN-Generaal Grandi om nog eens 40.000 vluchtelingen uit Libië en de omliggende landen te hervestigen. Tegelijkertijd is legale migratie een noodzaak voor Europa als vergrijzend continent. Daarom heeft de Commissie voorstellen gedaan om het voor geschoolde migranten gemakkelijker te maken Europa te bereiken met een blauwe kaart. Ik wil het Parlement bedanken voor zijn steun en ik roep op tot een ambitieus en snel akkoord over deze belangrijke kwestie.

Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de Voorzitter, Dames en heren, Geachte leden.

Ik heb slechts een paar van de initiatieven genoemd die we in de komende 16 maanden moeten nemen. Maar dit alleen is niet genoeg om de harten en geesten van de Europeanen te herwinnen. Nu is het tijd om de richting voor de toekomst in kaart te brengen. In maart presenteerde de Commissie ons Witboek over de toekomst van Europa, met vijf scenario's voor hoe Europa er in 2025 uit zou kunnen zien. Deze scenario's zijn besproken, onder de loep genomen en deels uit elkaar gehaald. Dat is goed - ze zijn precies voor dit doel ontworpen. Ik wilde een proces op gang brengen, waarin de Europeanen hun eigen weg en toekomst bepalen. De toekomst van Europa kan niet bij decreet worden bepaald. Het moet het resultaat zijn van een democratisch debat en uiteindelijk een brede consensus. Dit Parlement heeft een actieve bijdrage geleverd door middel van de drie ambitieuze resoluties over de toekomst van Europa en uw deelname aan veel van de meer dan 2000 openbare evenementen die de Commissie sinds maart heeft georganiseerd. Nu is het tijd om de eerste conclusies te trekken uit dit debat. Tijd om van reflectie naar actie over te stappen. Van debat tot besluit. Vandaag zou ik u mijn eigen "scenario zes" willen presenteren, als u dat wilt.

Dit scenario is geworteld in tientallen jaren ervaring uit de eerste hand. Ik heb mijn hele leven voor het Europese project geleefd en gewerkt. Ik heb goede en slechte tijden gezien. Ik heb aan veel verschillende kanten van de tafel gezeten: als minister, als premier, als voorzitter van de Eurogroep en nu als voorzitter van de Commissie. Ik was aanwezig in Maastricht, Amsterdam, Nice en Lissabon, toen onze Unie zich ontwikkelde en uitbreidde. Ik heb altijd voor Europa gestreden. Soms heb ik met en vanwege Europa geleden en zelfs wanhopig voor Europa. Door dik en dun heb ik mijn liefde voor Europa nooit verloren. Maar er is zelden liefde zonder pijn. Liefde voor Europa omdat Europa en de Europese Unie iets unieks hebben bereikt in deze roerige wereld: vrede binnen en buiten Europa. Welvaart voor velen, zo nog niet voor iedereen. Dat moeten we in het Europees Jaar van het cultureel erfgoed niet vergeten. 2018 moet een viering van culturele diversiteit zijn.

Onze waarden zijn ons kompas. Voor mij is Europa meer dan alleen maar een interne markt. Meer dan geld, meer dan de euro. Het ging altijd over waarden. In mijn scenario zes zijn er drie beginselen die onze Unie altijd moeten verankeren: vrijheid, gelijkheid en de rechtsstaat. Europa is in de eerste plaats een Unie van vrijheid. Vrijheid van onderdrukking en dictatuur die ons continent maar al te goed kent - helaas niet meer dan Midden- en Oost-Europa. Vrijheid van meningsuiting, van burger en journalist - een vrijheid die we maar al te vaak als vanzelfsprekend beschouwen. Onze Unie is gebouwd op deze vrijheden. Maar vrijheid valt niet uit de lucht. Het moet worden bestreden. In Europa en de hele wereld.

Ten tweede moet Europa een Unie van gelijkheid zijn. Gelijkheid tussen de leden, groot en klein, Oost en West, Noord en Zuid. Laat ik u niet vergissen: Europa reikt van Vigo tot Varna. Van Spanje tot Bulgarije. Oost-west-Europa: Europa moet met beide longen ademen. Anders zal ons continent strijden voor lucht. In een Unie van gelijken kunnen er geen tweederangs burgers zijn. Het is onaanvaardbaar, dat er in 2017 nog steeds kinderen sterven aan ziekten die in Europa lang hadden moeten zijn uitgeroeid. Kinderen in Roemenië, of Italië moeten in heel Europa dezelfde toegang hebben tot mazelenvaccins als andere kinderen. Geen ifs, geen buts. Daarom werken we samen met alle lidstaten samen om de nationale vaccinatie-inspanningen te ondersteunen. In Europa mogen er geen vermijdbare sterfgevallen plaatsvinden. In een Unie van gelijken kunnen er geen tweederangs werknemers zijn. Werknemers moeten hetzelfde loon verdienen voor hetzelfde werk op dezelfde plaats. Daarom heeft de Commissie nieuwe regels voorgesteld voor de detachering van werknemers. We moeten ervoor zorgen dat alle EU-regels inzake arbeidsmobiliteit op een eerlijke, eenvoudige en effectieve manier worden gehandhaafd door een nieuw Europees inspectie- en handhavingsorgaan. Het lijkt absurd om een bankautoriteit te hebben die de bancaire normen controleert, maar geen gemeenschappelijke arbeidsautoriteit om eerlijkheid in onze interne markt te waarborgen. We zullen er een creëren.

In een Unie van gelijken kunnen er geen tweederangs consumenten zijn. Ik zal niet accepteren dat in sommige delen van Europa mensen voedsel van lagere kwaliteit verkopen dan in andere landen, ondanks het feit dat de verpakking en de merknaam identiek zijn. Slowaken verdienen niet minder vis in hun vingers. Hongaren minder vlees in hun maaltijden. Tsjechen minder cacao in hun chocolade. De EU-wetgeving verbiedt dergelijke praktijken al. We moeten de nationale autoriteiten nu meer bevoegdheden geven om illegale praktijken, waar die ook bestaan, uit te bannen.

Ten derde is in Europa de kracht van de wet in de plaats gekomen van de wet van de sterksten. De rechtsstaat houdt in, dat het recht en de rechtspraak door een onafhankelijke rechterlijke macht worden gewaarborgd. Het aanvaarden en respecteren van een eindoordeel is wat het betekent om deel uit te maken van een Unie die gebaseerd is op de rechtsstaat. De lidstaten hebben het Europees Hof van Justitie de eindbevoegdheid verleend. De arresten van het Hof moeten door iedereen worden geëerbiedigd. Deze rechten ondermijnen, of de onafhankelijkheid van de nationale rechterlijke instanties ondermijnen, is burgers hun grondrechten ontnemen. De rechtsstaat is in de Europese Unie niet facultatief. Het is een must. Onze Unie is geen staat, maar een rechtsgemeenschap.

Geachte leden.

Deze drie beginselen moeten de basis vormen voor een meer verenigde, sterkere en democratischer Unie. Als we het over onze toekomst hebben, leert de ervaring mij, dat ik nieuwe Verdragen heb en nieuwe instellingen zijn niet het antwoord, dat mensen zoeken. Ze zijn slechts een middel om een doel te bereiken, niets meer, niets minder. Zij kunnen iets betekenen voor ons hier in Straatsburg en Brussel. Maar ze betekenen voor niemand anders veel. Ik ben alleen geïnteresseerd in institutionele hervormingen als die leiden tot meer efficiëntie in onze Unie. In plaats van ons te verschuilen achter de roep om Verdragswijziging - wat in ieder geval onvermijdelijk is - moeten we eerst de geest veranderen die sommigen, om anderen te winnen, moeten verliezen. Democratie is een compromis. En het juiste compromis maakt winnaars van iedereen. Een meer verenigde Unie moet compromissen zien, niet als iets negatiefs, maar als de kunst om verschillen te overbruggen. Democratie kan niet functioneren zonder compromis. Europa kan niet functioneren zonder compromis. Dat is waar het Parlement, de Raad en de Commissie altijd over moeten werken.

Een meer verenigde Unie moet ook inclusiever worden. Als we de bescherming van onze buitengrenzen willen versterken, moeten we het Schengengebied van vrij verkeer onmiddellijk openstellen voor Bulgarije en Roemenië. We moeten Kroatië ook toestaan om volwaardig Schengen-lid te worden zodra het land aan alle criteria voldoet. Als we willen, dat de euro ons continent verenigt in plaats van verdeelt, dan moet hij meer zijn dan de munt van een selecte groep landen. De euro is bedoeld als de eenheidsmunt van de Europese Unie als geheel. Op twee na zijn al onze lidstaten verplicht en gerechtigd om tot de euro toe te treden zodra zij aan alle voorwaarden voldoen. Lidstaten die willen toetreden tot de euro moeten daartoe in staat zijn. Daarom stel ik voor om een instrument voor toetreding tot de Europese Unie in het leven te roepen, dat technische en zelfs financiële steun biedt.

Als we willen, dat banken op ons continent volgens dezelfde regels en onder hetzelfde toezicht opereren, dan moeten we alle lidstaten aanmoedigen om toe te treden tot de bancaire unie. De voltooiing van de Bankenunie is dringend noodzakelijk. We moeten de resterende risico's in de banksystemen van sommige van onze lidstaten verminderen. De bancaire unie kan alleen functioneren als risicoreductie en risicodeling hand in hand gaan. Zoals iedereen weet, kan dit alleen worden bereikt als aan de voorwaarden wordt voldaan die de Commissie in november 2015 heeft voorgesteld. Om toegang te krijgen tot een gemeenschappelijke depositoverzekering moet u eerst uw huiswerk doen.

Als we sociale versnippering en sociale dumping in Europa willen voorkomen, moeten de lidstaten zo snel mogelijk en uiterlijk tijdens de Top van Göteborg in november overeenstemming bereiken over de Europese pijler van sociale rechten. De nationale sociale stelsels zullen nog lange tijd divers en gescheiden blijven. Maar we moeten op zijn minst werken aan een Europese Unie voor sociale normen, waarin we een gemeenschappelijke visie hebben op wat sociaal rechtvaardig is. Europa kan niet werken als het werknemers schuwt. Als we meer stabiliteit in ons nabuurschap willen, moeten we een geloofwaardig uitbreidingsperspectief voor de Westelijke Balkan handhaven. Het is duidelijk, dat er tijdens het mandaat van deze Commissie en dit Parlement geen verdere uitbreiding zal plaatsvinden. Er is nog geen kandidaat klaar. Maar daarna zal de Europese Unie meer dan 27 lidstaten tellen. De kandidaat-lidstaten voor toetreding moeten de hoogste prioriteit geven aan de rechtsstaat, justitie en grondrechten.

Dit sluit het EU-lidmaatschap van Turkije voor de nabije toekomst uit. Turkije heeft al geruime tijd enorme stappen vooruit gezet ten opzichte van de Europese Unie. Journalisten horen thuis in krantenzalen, niet in gevangenissen. Ze horen thuis, waar de vrijheid van meningsuiting heerst. De oproep die ik doe aan de machthebbers in Turkije is de volgende: laat onze journalisten vertrekken. En ook niet alleen hen. Stop onze lidstaten niet langer te beledigen door hun leiders te vergelijken met fascisten en nazi' s. Europa is een continent van volwassen democratieën. Fouten veroorzaken wegblokkades. Soms krijg ik het gevoel, dat Turkije deze blokkades opzettelijk opwerpt, zodat het Europa de schuld kan geven van elke mislukking in de toetredingsonderhandelingen. Wat ons betreft, wij zullen onze handen altijd in de schoot van het grote Turkse volk blijven steken en van degenen die bereid zijn om op basis van onze waarden met ons samen te werken.

Geachte leden.

Onze Unie moet ook sterker worden. Ik wil een sterkere interne markt. Als het gaat om belangrijke interne marktvraagstukken wil ik, dat besluiten in de Raad vaker en gemakkelijker bij gekwalificeerde meerderheid worden genomen - met gelijke betrokkenheid van het Europees Parlement. Daarvoor hoeven we de Verdragen niet te wijzigen. In de huidige Verdragen zijn zogenaamde "passerelle-clausules" opgenomen die ons in staat stellen om op bepaalde gebieden over te stappen van eenparigheid van stemmen naar besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid - als alle staatshoofden en regeringsleiders daarmee instemmen. Ik ben ook een groot voorstander van een stemming met gekwalificeerde meerderheid voor besluiten over de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, over de btw, over eerlijke belastingen voor de digitale industrie en over de belasting op financiële transacties. Europa moet sneller en besluitvaardiger kunnen handelen.

Ik wil een sterkere economische en monetaire unie. De eurozone is nu veerkrachtiger dan in voorgaande jaren. We hebben nu het Europees Stabilisatiemechanisme (ESM). Ik ben van mening, dat het ESM nu geleidelijk moet worden gegradueerd tot een Europees Monetair Fonds en stevig verankerd moet zijn in onze Unie. De Commissie zal hiervoor in december concrete voorstellen doen. We hebben een Europese minister van Economie en Financiën nodig: een Europese minister die structurele hervormingen in onze lidstaten bevordert en ondersteunt. Hij, of zij kan voortbouwen op het werk, dat de Commissie sinds 2015 met onze dienst ter ondersteuning van de structurele hervorming heeft verricht. De nieuwe minister moet alle financiële instrumenten van de EU coördineren die kunnen worden ingezet wanneer een lidstaat in een recessie verkeert of getroffen wordt door een fundamentele crisis.

Ik roep niet op tot een nieuwe positie, alleen omwille van het belang ervan. Ik roep op tot efficiëntie. De commissaris voor economische en financiële zaken - idealiter ook een vicevoorzitter - moet de rol van minister van Economie en Financiën op zich nemen. Hij of zij zit ook de Eurogroep voor. De Europese minister van Economische Zaken en Financiën moet verantwoording afleggen aan het Europees Parlement. We hebben geen parallelle structuren nodig. We hebben geen begroting voor de eurozone nodig, maar een sterke begrotingslijn voor de eurozone binnen de EU-begroting. Ik ben ook niet gek op het idee van een apart parlement voor de eurozone. Het parlement van de eurozone is het Europees Parlement. De Europese Unie moet ook sterker optreden in de strijd tegen het terrorisme. In de afgelopen drie jaar hebben we echte vooruitgang geboekt. Maar we beschikken nog steeds niet over de middelen om snel op te treden in geval van grensoverschrijdende terroristische dreigingen.

Daarom pleit ik voor een Europese inlichtingendienst die ervoor zorgt, dat gegevens over terroristen en buitenlandse strijders automatisch worden gedeeld tussen inlichtingendiensten en met de politie. Ik zie ook een sterk pleidooi om de nieuwe Europese officier van justitie te belasten met de vervolging van grensoverschrijdende terroristische misdrijven.

Ik wil dat onze Unie een sterkere mondiale speler wordt. Om meer gewicht in de wereld te krijgen, moeten we sneller buitenlandse beleidsbeslissingen kunnen nemen. Daarom wil ik dat de lidstaten nagaan welke besluiten over het buitenlands beleid kunnen worden verplaatst van besluitvorming met eenparigheid van stemmen naar besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid. Het Verdrag voorziet hier al in, als alle lidstaten daarmee instemmen.

En ik wil, dat we ons nog meer inzetten voor defensieaangelegenheden. Er is een nieuw Europees Defensiefonds in het verschiet. Zoals een permanente gestructureerde samenwerking op defensiegebied. Tegen 2025 hebben we een volwaardige Europese defensie-unie nodig. Dat hebben we nodig. En de NAVO wil het. Last but not least wil ik, dat onze Unie zich sterker concentreert op zaken die van belang zijn, voortbouwend op het werk, dat deze Commissie al heeft verricht. We moeten ons niet bemoeien met het dagelijks leven van de Europese burgers door alle aspecten te reguleren. We moeten groots zijn over de grote dingen. We moeten niet meedoen met een stroom van nieuwe initiatieven of steeds grotere bevoegdheden zoeken. We moeten bevoegdheden teruggeven aan de lidstaten waar dat zinvol is.

Daarom is deze Commissie groot over grote en klein over kleine kwesties, met minder dan 25 nieuwe initiatieven per jaar, waar eerdere Commissie's meer dan 100 voorstellen hebben gedaan. We hebben bevoegdheden teruggegeven waar het zinvoller is, dat de nationale regeringen de zaken aanpakken. Dankzij het goede werk van commissaris Vestager hebben we 90 procent van de besluiten over staatssteun aan het regionale of lokale niveau gedelegeerd. Om het werk, dat we begonnen zijn af te ronden, richt ik vanaf deze maand een taskforce Subsidiariteit en Evenredigheid op om alle beleidsterreinen kritisch te bekijken en ervoor te zorgen dat we alleen handelen waar de EU een toegevoegde waarde heeft. De eerste vicevoorzitter Frans Timmermans, die een bewezen staat van dienst heeft op het gebied van betere regelgeving, zal deze taskforce leiden. De Timmermans Task Force, waarin leden van dit Parlement en leden van de nationale parlementen zitting zouden moeten hebben, zou over jaren verslag moeten uitbrengen.

Geachte leden. Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de Voorzitter

Onze Unie moet een democratische sprong voorwaarts maken. Ik zou graag zien, dat de Europese politieke partijen veel eerder dan in het verleden campagne voeren voor de volgende verkiezingen. Te vaak zijn de verkiezingen in heel Europa maar al te vaak gereduceerd tot niet meer dan de som van de nationale campagnes. De Europese democratie verdient beter. De Commissie stelt vandaag nieuwe regels voor voor de financiering van politieke partijen en stichtingen. We moeten niet de schatkist van anti-Europese extremisten vullen. We moeten de Europese partijen de middelen geven om zich beter te organiseren. Ik heb ook sympathie voor het idee van transnationale lijsten - hoewel ik me ervan bewust ben, dat dit een idee is, waar sommigen van u het niet mee eens zijn. Dergelijke lijsten zouden ertoe bijdragen dat de verkiezingen voor het Europees Parlement Europeser en democratischer worden. Ik ben ook van mening, dat we de komende maanden de nationale parlementen en het maatschappelijk middenveld op nationaal, regionaal en lokaal niveau meer moeten betrekken bij de werkzaamheden voor de toekomst van Europa. De afgelopen drie jaar hebben leden van de Commissie de nationale parlementen meer dan 650 keer bezocht. Zij hebben ook gedebatteerd in meer dan 300 interactieve burgerdialogen in meer dan 80 steden en gemeenten in 27 lidstaten. Maar we kunnen nog meer doen. Daarom steun ik het idee van president Macron om in 2018 democratische conventies in heel Europa te organiseren.

Naarmate het debat vordert, zal ik persoonlijk in 2018 bijzondere aandacht besteden aan Estland, Letland, Litouwen en Roemenië. Dit is het jaar waarin ze hun 100ste verjaardag vieren. Degenen die de toekomst van ons continent willen vormgeven, moeten onze gemeenschappelijke geschiedenis begrijpen en respecteren. Daaronder vallen ook deze vier landen - Europa zou zonder hen niet geheel zijn. De noodzaak om de democratie te versterken heeft ook gevolgen voor de Europese Commissie. Vandaag stuur ik het Europees Parlement een nieuwe gedragscode voor commissarissen. De nieuwe code maakt allereerst duidelijk, dat commissarissen onder dezelfde voorwaarden als alle anderen kandidaat kunnen zijn bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De nieuwe code zal uiteraard de integriteitsvereisten voor commissarissen tijdens en na hun mandaat versterken.

Als u de Europese democratie wilt versterken, dan kunt u de democratische vooruitgang die wordt geboekt met het creëren van leidende kandidaten -' Spitzenkandidaten' - niet ongedaan maken. Ik ben ervan overtuigd, dat iedere toekomstige president veel baat zal hebben bij de unieke ervaring van campagne in alle hoeken van ons prachtige continent. Om de uitdagingen van zijn, of haar taak en de diversiteit van onze lidstaten te begrijpen, had een toekomstige president de burgers in de stadhuizen van Helsinki en op de pleinen van Athene moeten ontmoeten. In mijn persoonlijke ervaring met zo' n campagne maakt het u nederiger, maar versterkt het u ook tijdens uw mandaat. En u kunt de andere leiders in de Europese Raad met het vertrouwen tegemoet treden, dat u net als zij gekozen bent. Dat is goed voor het evenwicht van onze Unie.

Meer democratie betekent meer efficiëntie. Europa zou beter functioneren als we de voorzitters van de Europese Commissie en de Europese Raad zouden samenvoegen. Dit is niets tegen mijn goede vriend Donald, met wie ik de afgelopen drie jaar naadloos heb samengewerkt. Dit is niets tegen Donald, of tegen mij. Europa zou gemakkelijker te begrijpen zijn als één kapitein het schip bestuurde. Eén president zou de ware aard van onze Europese Unie als Unie van staten en Unie van burgers beter weerspiegelen.

Geachte leden.

De visie van een meer verenigd, sterker en democratischer Europa die ik vandaag schetst, combineert elementen uit alle scenario's die ik in maart heb uiteengezet. Maar onze toekomst kan niet een scenario blijven, een schets, een idee onder anderen. We moeten de Unie van morgen vandaag voorbereiden. Vanochtend heb ik een routekaart gestuurd naar president Tajani, president Tusk en de houders van de roulerende voorzitterschappen van de Raad tussen nu en maart 2019, waarin ik uiteenzet, waar we vanochtend heen moeten gaan. Een belangrijk element zal de plannen zijn die de Commissie in mei 2018 zal presenteren voor de manier waarop de toekomstige EU-begroting onze ambities kan waarmaken en ervoor kan zorgen, dat we alles wat we beloven kunnen waarmaken.

Op 29 maart 2019 zal het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten. Dit zal een zeer treurig en tragisch moment worden. We zullen het altijd betreuren. Maar we moeten de wil van het Britse volk respecteren. Op 30 maart 2019 zullen we een Unie van 27 lidstaten zijn. Ik stel voor dat we ons goed voorbereiden op dit moment, onder de 27 lidstaten en binnen de EU-instellingen. De verkiezingen voor het Europees Parlement vinden slechts enkele weken later plaats, in mei 2019. Europeanen hebben een datum met democratie. Ze moeten naar de stembus gaan met een duidelijk inzicht in hoe de Europese Unie zich de komende jaren zal ontwikkelen. Daarom roep ik president Tusk en Roemenië, het land dat in de eerste helft van 2019 het voorzitterschap bekleedde, op om op 30 maart 2019 in Roemenië een speciale top te organiseren. Mijn wens is dat deze top in de prachtige oude stad Sibiu (Hongaars: Nagyszeben red.), of Hermannstadt, zoals ik het ken, wordt gehouden. Het moet het moment zijn, waarop we samenkomen om de besluiten te nemen die nodig zijn voor een meer verenigd, sterker en democratischer Europa.

Ik hoop, dat de Europeanen op 30 maart 2019 wakker zullen worden van een Unie, waarin wij allen onze waarden hoog in het vaandel dragen. Waar alle lidstaten de rechtsstaat strikt eerbiedigen. De bancaire unie en het Schengengebied zijn volwaardig lid van de eurozone en zijn daarmee de norm geworden voor alle EU-lidstaten. Waar we de fundamenten van onze Economische en Monetaire Unie hebben verstevigd, zodat we onze eenheidsmunt in goede en slechte tijden kunnen verdedigen, zonder een beroep te hoeven doen op externe hulp. Waar onze interne markt rechtvaardiger zal zijn voor de werknemers uit het Oosten en het Westen. Waar we het eens konden worden over een sterke pijler van sociale normen. Waar winsten worden belast waar zij zijn gemaakt. Waar terroristen geen mazen in de wet hebben om te exploiteren. Waar we het eens zijn geworden over een echte Europese defensie-unie. Eén voorzitter leidt het werk van de Commissie en de Europese Raad, nadat hij is gekozen na een democratische verkiezingscampagne in heel Europa.

Als onze burgers op 30 maart 2019 wakker worden voor deze Unie, dan zouden ze een paar weken later bij de verkiezingen voor het Europees Parlement moeten kunnen stemmen, met de stellige overtuiging, dat onze Unie een plaats is die voor hen werkt.

CONCLUSIE

Geachte leden.

Europa werd niet gedwongen stil te staan. Dat mag zij nooit doen. Helmut Kohl en Jacques Delors leerden mij, dat Europa pas vooruitgang boekt als het moedig is. De interne markt, Schengen en de eenheidsmunt werden allemaal als pijpendromen afgedaan, voordat ze zich voordeden. Toch zijn deze drie ambitieuze projecten nu werkelijkheid geworden. Ik hoor degenen die zeggen, dat we de boot niet moeten schommelen nu het beter begint te worden. Maar nu is het niet het moment om zich aan de kant van voorzichtigheid te begeven. We begonnen het dak te bevestigen. Maar we moeten de klus voltooien, nu de zon schijnt en het nog steeds doet. Want als de volgende wolken aan de horizon verschijnen - en dat zullen ze ook doen - is het te laat. Laten we dus de boegvloeren van de grond gooien. Zeil weg van de haven. En de passaatwinden vangen in onze zeilen.