De VN-klimaatconferentie COP29 is afgesloten

De VN-klimaatconferentie (COP29) werd op 24 november 2024 afgesloten met een nieuw financieel doel om landen te helpen hun bevolking en economieën te beschermen tegen klimaatrampen en te delen in de enorme voordelen van de schone energieboom.

Met een centrale focus op klimaatfinanciering bracht COP29 bijna 200 landen samen in Bakoe, Azerbeidzjan, en bereikte een baanbrekende overeenkomst die:

-De publieke financiering aan ontwikkelingslanden zal verdrievoudigen, van het vorige doel van 100 miljard dollar (96 miljard Euro) per jaar, naar 300 miljard dollar (288 miljard Euro) per jaar in 2035.

-De inspanningen van alle actoren veiligstellen om samen te werken om de financiering aan ontwikkelingslanden, uit publieke en private bronnen, op te schalen tot een bedrag van 1,3 biljoen dollar per jaar in 2035.

Formeel bekend als de New Collective Quantified on Climate Finance (NCQG), werd het overeengekomen na twee weken van intensieve onderhandelingen en meerdere jaren van voorbereidend werk, in een proces dat vereist dat alle landen unaniem akkoord gaan met elk woord van de overeenkomst.

(Foto UN - 2024)

'Deze nieuwe financiële doelstelling is een verzekeringspolis voor de mensheid' - zei Simon Stiell uitvoerend secretaris van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering bij de afsluiting van COP29 op 24 november 2024
'Dit nieuwe financiële doel is een verzekeringspolis voor de mensheid, te midden van de verslechterende klimaatimpact die elk land treft. Maar zoals elke verzekeringspolis werkt het alleen als de premies volledig en op tijd worden betaald. Beloften moeten worden nagekomen om miljarden levens te beschermen. Het zal de schone energieboom laten groeien, waardoor alle landen kunnen delen in de enorme voordelen ervan: meer banen, sterkere groei, goedkopere en schonere energie voor iedereen' - zei Simon Stiell, uitvoerend secretaris van UN Climate Change.

Het Internationaal Energieagentschap verwacht dat de wereldwijde investeringen in schone energie in 2024 voor het eerst de 2 biljoen dollar zullen overschrijden. Het nieuwe financieringsdoel op COP29 bouwt voort op belangrijke stappen voorwaarts op het gebied van wereldwijde klimaatactie op COP27, die een historisch Loss and Damage Fund overeenkwam, en COP28, die een wereldwijde overeenkomst afleverde om snel en eerlijk af te stappen van alle fossiele brandstoffen in energiesystemen, hernieuwbare energie te verdrievoudigen en de klimaatbestendigheid te vergroten.

COP29 bereikte ook een overeenkomst over koolstofmarkten, wat verschillende eerdere COP's niet konden bereiken. Deze overeenkomsten zullen landen helpen hun klimaatplannen sneller en goedkoper uit te voeren en sneller vooruitgang te boeken bij het halveren van de wereldwijde emissies dit decennium, zoals vereist door de wetenschap. Er werden ook belangrijke overeenkomsten bereikt over transparante klimaatrapportage en -aanpassing, zoals hieronder samengevat.

Stiell erkende ook dat de overeenkomst die in Bakoe werd bereikt niet aan de verwachtingen van alle partijen voldeed en dat er volgend jaar nog aanzienlijk meer werk nodig is op verschillende cruciale kwesties. 'Geen enkel land kreeg alles wat ze wilden en we laten Bakoe achter met een berg werk om te doen. De vele andere kwesties die we moeten aanpakken, zijn misschien geen krantenkoppen, maar ze zijn levenslijnen voor miljarden mensen. Dit is dus geen tijd voor overwinningsronden, we moeten onze blik richten en onze inspanningen verdubbelen op weg naar Belem' - zei Stiell.

De financiële overeenkomst op COP29 komt op het moment dat er volgend jaar sterkere nationale klimaatplannen (Nationally Determined Contributions, of NDC's) van alle landen verschuldigd zijn. Deze nieuwe klimaatplannen moeten alle broeikasgassen en alle sectoren omvatten om de opwarmingslimiet van 1,5 °C binnen bereik te houden. Op COP29 gaven twee G20-landen - het VK en Brazilië - duidelijk aan dat ze van plan zijn om klimaatactie op te voeren in hun NDC's 3.0, omdat ze volledig in het belang zijn van hun economieën en bevolking.

'We hebben nog een lange weg te gaan, maar hier in Bakoe hebben we weer een belangrijke stap voorwaarts gezet. Het VN-akkoord van Parijs is de reddingsboei van de mensheid; er is niets anders. Dus hier in Bakoe en alle landen die in deze zaal vertegenwoordigd zijn, zetten we die reis samen voort'- aldus Stiell.



Artikel 6 van het Akkoord van Parijs. Een opmerkelijke prestatie van de afgelopen twee weken was de vooruitgang die is geboekt op het gebied van koolstofmarkten. Na bijna tien jaar werk zijn landen het eens geworden over de laatste bouwstenen die bepalen hoe koolstofmarkten zullen functioneren onder het Akkoord van Parijs, waardoor handel tussen landen en een koolstofkredietmechanisme volledig operationeel zijn.

Wat betreft handel tussen landen (artikel 6.2) biedt het besluit van COP29 duidelijkheid over hoe landen de handel in koolstofkredieten zullen autoriseren en hoe registers die dit bijhouden zullen functioneren. En er is nu de geruststelling dat de milieu-integriteit vooraf zal worden gewaarborgd door middel van technische beoordelingen in een transparant proces.

Op dag één van COP29 kwamen landen overeen om normen te hanteren voor een gecentraliseerde koolstofmarkt onder de VN (artikel 6.4-mechanisme). Dit is goed nieuws voor ontwikkelingslanden, die zullen profiteren van nieuwe financieringsstromen. En het is vooral goed nieuws voor de minst ontwikkelde landen, die de capaciteitsopbouwondersteuning zullen krijgen die ze nodig hebben om voet aan de grond te krijgen op de markt.

Dit mechanisme, bekend als het Paris Agreement Crediting Mechanism, wordt ondersteund door verplichte controles voor projecten op sterke milieu- en mensenrechtenbescherming, inclusief waarborgen die ervoor zorgen dat een project niet kan doorgaan zonder expliciete, geïnformeerde toestemming van inheemse volkeren. Het stelt ook iedereen die door een project wordt getroffen in staat om in beroep te gaan tegen een beslissing of een klacht in te dienen.  Lees hier (English) de slottoespraak van COP29.