De eikenprocessierupsen veroorzaken veel overlast in het Amsterdamse Bos

Het Groot en Klein Kinderbad, de Speeleilanden, het Kabouterpad en de Zonneweide in het Amsterdamse Bos zijn voorlopig gesloten. Het grote aantal nesten van de eikenprocessierups en de grootte van de nesten veroorzaakt helaas te veel overlast. Door het warme weer van vorig jaar zijn er op meer eiken nesten van rupsen aanwezig dan normaal. En door de hevige onweersbuien en wind worden de brandharen meer verspreid dan anders. We doen ons best om de nesten zo snel mogelijk te markeren, zodat ze verwijderd kunnen worden. – meldt de organisatie van het Amsterdamse Bos.

Omdat de eikenprocessierups naar verwachting nog enkele weken voor overlast blijft zorgen in het Bos, voeren we een aantal aanvullende maatregelen door:

-We plaatsen borden met de tekst ‘Let op eikenprocessierups’ bij de ingangen van het Bos.

-We geven al onze meldingen van nesten de hoogste prioriteit mee

-We vertellen onze bezoekers dat er een behoorlijke kans bestaat dat zij last krijgen van de haren van de rups. Zij kunnen dan zelf kiezen om wel of niet naar het Bos te komen.

-We vragen de ondernemers in het Bos om hun klanten ook te informeren over de rups en posters op te hangen.

Preventie en bestrijding. De brandharen van de eikenprocessierups kunnen vervelende lichamelijke reacties teweegbrengen bij mens en dier. Plekken met hoge bezoekersdrukte krijgen voorrang bij de markering en bestrijding, zoals langs drukke paden en speelweiden.

We markeren de locaties met een nest met een rood-wit lint. Daaraan kun je zien dat op die plek rupsen in de boom zitten. Het niet handig is om daar in de buurt te gaan zitten of (met je hond/kind) te lopen. Wil je weten wat je kunt doen als je in aanraking bent gekomen met de brandharen van de eikenprocessierups, of hoe je melding kunt doen van een nest en hoe we de rupsen bestrijden? Lees hieronder verder.

Preventieve biologische bestrijding. Op plaatsen, waar in het verleden nesten zijn aangetroffen in het Bos worden de komende weken eiken bespoten met een biologisch bestrijdingsmiddel. Daarbij worden 'natuurlijke vijanden' van de rups machinaal in de boom gebracht.

Gezondheidsklachten. De rupsen hebben brandharen die voornamelijk jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen en/of luchtwegen en soms een allergische reactie kunnen veroorzaken. Ook dieren (met name honden, koeien en paarden) kunnen last hebben van de brandharen.

Vermijd contact. De gemeente Amsterdam waarschuwt om elk contact met de rupsen en nesten te vermijden. Maar ook zonder direct contact met de rups kunnen gezondheidsklachten ontstaan. Is er toch contact met brandharen, dan is het raadzaam niet te krabben of te wrijven, maar de huid of ogen goed met water te spoelen. Zie ook deze handige tips voor wandelaars.

Eikenprocessierups of spinselmotrups? De waarschuwing geldt niet voor de spinselmotrups. Deze rups kapselt bomen geheel in met spinsel, maar veroorzaakt géén gezondheidsklachten. Op de website van de GGD wordt het verschil duidelijk uitgelegd.

Blijf alert. In Amsterdam is de rups sinds 2009 aanwezig. Het beheerplan dat nu wordt uitgevoerd in het Bos heeft al geleid tot minder nesten. Omdat elk jaar toch rupsnesten in bomen kunnen verschijnen, is het van belang dat de bezoeker ook alert blijft op een mogelijk nest in een eik.

Een nest melden: meldpunt GGD. Nesten van de eikenprocessierups gezien in het Amsterdamse Bos? Meld dit dan s.v.p. via telefoonnummer 14 020 (voor mobiele telefoons: 020 624 1111); Meldpunt Openbare Ruimte: amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/melding-openbare; de app Verbeter de buurt; of e-mail naar de GGD: eikenprocessierups@ggd.amsterdam.nl.

Meer informatie en overzichtskaart locaties. Op de website van de GGD staat een overzichtskaart met de actuele situatie en locaties waar de afgelopen seizoenen eikenprocessierupsen gevonden zijn. Op deze website vind je ook meer informatie over de eikenprocessierups.

De eikenprocessierups (Thaumetopoea processieea) is een vlinder, waarvan de rupsen zich in eikenbossen bevinden, waar ze zich voeden met eikenbladeren, wat aanzienlijke schade veroorzaakt. Ze reizen in neus-tot-staart processies (vandaar hun naam), vaak met een pijlpunt, met een leider, gevolgd door rijen van verschillende rupsen naast elkaar. Ze dragen een irriterende stof vanwege hun giftige setae (haren), die huidirritatie en astma kunnen veroorzaken.

Ze hebben een donkere, brede ruglijn met fluweelzachte harige velden en roodbruine, langharige wratten. Ze leven gezellig en gaan in groepen van 20 tot 30 stuks in de 'ganzenmars' op zoek naar voedsel. De oudere rupsen trekken zich overdag terug en om te ruien in rupsnesten, die tot een meter lang kunnen worden, aan de stam of in takvorken van eiken. Vanaf het derde stadium ontwikkelen de larven brandnetelgif, de thaumetopoeïne, in de vorm van brandnetelgif.

De huidreacties duren vaak (onbehandeld) één tot twee weken. Gewoonlijk zijn alle huidgebieden aangetast die niet zijn afgedekt. De huid en het uiterlijk van de slijmvliezen kunnen worden behandeld met cortisolpreparaten. Antihistaminica helpen tegen jeuk. Irritaties aan de slijmvliezen van de mond en neus veroorzaakt door inademing van het haar kunnen tot bronchitis, pijnlijke hoest en astma leiden. Hier zouden cortisone sprays en sprays met bronchusverwijderaars nodig zijn. Zelden is een klinische behandeling met infusie van cortison of theofylline nodig. Algemene symptomen zoals duizeligheid, koorts, vermoeidheid en conjunctivitis komen ook voor. Allergische schokreacties zijn zeldzaam.