De eindtoets voor leerlingen in groep 8 is noodzakelijk voor schooladvies

'De eindtoets zou een grotere rol moeten spelen bij de overgang naar de middelbare school, maar daarvoor is een betere vergelijkbaarheid van de toetsadviezen noodzakelijk. Basisscholen gebruiken de eindtoets bij de overgang naar de middelbare school en de Inspectie voor het Onderwijs gebruikt de eindtoets bij de beoordeling van leerresultaten van scholen. Voor beide toepassingen functioneert de eindtoets momenteel niet optimaal om verschillende redenen. Allereerst zijn er meerdere eindtoetsen die toetsadviezen geven die niet vergelijkbaar zijn.

(Bron CPB - 2019)

Er zijn verschillende eindtoetsen en ze zijn slechts beperkt vergelijkbaar

Daarnaast beïnvloedt de eindtoets het schooladvies nu slechts bij een klein deel van de leerlingen, terwijl een combinatie van school- en toetsadvies minder wisselingen van niveau op de middelbare school lijkt op te leveren. De rol die eindtoetsen innemen is sinds 2015 veranderd. In principe maken alle kinderen aan het eind van de basisschool een eindtoets. Deze eindtoets speelt echter een beperkte rol in de overgang van de basisschool naar de middelbare school, omdat deze wordt afgenomen nadat het schooladvies is gegeven. Alleen als het advies van de eindtoets hoger is dan het schooladvies, moet de school overwegen haar advies bij te stellen.' -schrijven de onderzoekers in de publicatie.

De eindtoets voor leerlingen in groep 8 van de basisschool kan wel degelijk bijdragen aan een schooladvies dat beter past bij het niveau van het kind. Leerlingen van wie het schooladvies ondanks een betere eindtoets niet wordt bijgesteld, wisselen op de middelbare school vaker van niveau ten opzichte van hun schooladvies. Dit suggereert dat plaatsing op de middelbare school beter is als de informatie uit de eindtoets wordt benut. Dit staat in de publicatie ‘De waarde van eindtoetsen in het primair onderwijs’ (pdf 13 pagina’s) van het Centraal Planbureau.

Verder is het noodzakelijk dat de toetsadviezen goed vergelijkbaar zijn. Scholen kunnen kiezen uit verschillende eindtoetsen. De toetsadviezen die leerlingen op basis van de eindtoets krijgen, blijken echter deels af te hangen van welke toets ze gemaakt hebben. De ingezette richting van ankers (een vaste set vragen in alle eindtoetsen) lijkt een geschikt middel om de vergelijkbaarheid van toetsadviezen te verbeteren. Een andere optie om tot vergelijkbare toetsadviezen te komen, is door alle leerlingen dezelfde eindtoets te laten maken, zoals ook gebeurt bij de centrale examinering in het voortgezet onderwijs.