De laatste Europese Raad in 2024

Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie sloot zich op 19 december 2024 in Brussel aan bij de staatshoofden en regeringsleiders van de EU voor de laatste Europese Raad van het jaar en de eerste onder voorzitterschap van de nieuwe president António Costa.

De leiders richtten zich op Oekraïne en de situatie in het Midden-Oosten. Vroeg in de top verwelkomden de leiders de president van Oekraïne, Volodymyr Zelenskyy, die sprak over de situatie ter plaatse en wat Oekraïne nodig heeft nu het zichzelf blijft verdedigen. President Von der Leyen benadrukte dat Oekraïne moet zegevieren en dat het versterken van Oekraïne een morele en strategische noodzaak is voor de EU.

Tijdens de afsluitende persconferentie zei de president: 'Europa heeft Oekraïne tot nu toe bijna € 130 miljard verstrekt. We hebben economische en financiële stabiliteit tot eind 2025 veiliggesteld. Dat is goed nieuws. En met de Oekraïnefaciliteit en onze G7-lening dekken we zelfs het grootste deel van het financieringstekort van Oekraïne voor 2025. Dat is een grote prestatie. En het zal Oekraïne ook meer financiële ruimte geven om de broodnodige militaire uitrusting te kopen.'

Ze noemde de speciale uitdaging die de Russische aanvallen op het Oekraïense energiesysteem vormen: 'Rusland richt zich er systematisch op. We repareren het voortdurend. Maar er is nog steeds een capaciteitstekort'- zei ze, en benadrukte de urgentie om de onderlinge verbinding met het EU-net te verbeteren, meer te doen aan reparaties en de elektriciteitsopwekking verder te decentraliseren.

Ze opperde ook het vooruitzicht van verdere vooruitgang in de toetredingsonderhandelingen van Oekraïne: 'Als Oekraïne het goede werk blijft doen, zouden we klaar moeten zijn om begin volgend jaar de eerste cluster van toetredingsonderhandelingen te openen.' Evenzo besprak de Europese Raad de situatie in het Midden-Oosten en met name in Syrië, na de val van het regime van Bashar al-Assad. Leiders drongen aan op de noodzaak van een inclusief, door Syrië geleid politiek proces in het land, dat mensenrechten, de rechten van vrouwen en die van religieuze en etnische minderheden respecteert.

President Von der Leyen sprak over wat de Europese Unie kan doen en al doet om het Syrische volk te steunen: 'We breiden onze steun nu uit. We hebben een humanitaire luchtbrug gelanceerd voor de levering van hulp via Turkije en Jordanië. We hebben onze humanitaire hulp dit jaar alleen al verhoogd tot meer dan € 160 miljoen. Zoals u weet, hebben we de jaarlijkse Syrië-conferenties gehad. Ze kunnen een krachtige katalysator zijn voor dit. Dankzij deze conferenties hebben we in het verleden meer dan € 33 miljard gemobiliseerd. En nu kijken we via dit kanaal om de mensen in Syrië te blijven steunen, met een focus op snel herstel en wederopbouw.'

Ze benadrukte echter de noodzaak van een "stap-voor-stap"-aanpak. Al deze inspanningen moeten gepaard gaan met concrete actie van het nieuwe leiderschap in Damascus. Over de kwestie van Syriërs in Europa die naar huis terugkeren, zei de president dat er nog steeds wordt samengewerkt met de UNHCR, die toegang zou moeten hebben tot het hele land, en benadrukte dat terugkeer vrijwillig, veilig en waardig moet zijn.


(Foto Frederic Sierakowski/EU - 2024)

António Luís Santos da Costa (1961) is een Portugese advocaat en politicus die momenteel voorzitter is van de Europese Raad
Een duidelijke geopolitieke rol voor de Europese Unie. De leiders van de Europese Raad hielden ook een debat over de plaats van de EU in de wereld. Ze wisselden van gedachten over de huidige situatie in Moldavië en Georgië, en over de laatste voortgang op het gebied van uitbreiding. De betrekkingen met de VS werden ook besproken, voorafgaand aan de inauguratie van de verkozen president Donald Trump volgende maand. Daar sprak president Von der Leyen duidelijk over de noodzaak om een positieve agenda met de verkozen president te voeren: 'Dit vooral omdat we belangrijke handelspartners zijn en diep geïntegreerde markten en toeleveringsketens delen. We hebben een gezamenlijk belang bij het aanpakken van wereldwijde economische uitdagingen zoals de Chinese overcapaciteit. Tegelijkertijd bereiden we ons voor op verschillende scenario's.'

Over de kwestie van Syriërs in Europa die naar huis terugkeren, zei de president dat er wordt gewerkt met de UNHCR (Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen (Engels: United Nations High Commissioner for Refugees), die toegang moet hebben tot het hele land, en benadrukte dat terugkeer vrijwillig, veilig en waardig moet zijn.

De Raad van de Europese Unie, in de verdragen en andere officiële documenten vaak eenvoudigweg aangeduid als de Raad en informeel bekend als de Raad van Ministers, is de derde van de zeven instellingen van de Europese Unie (EU) zoals opgesomd in het Verdrag betreffende de Europese Unie. Het is een van de twee wetgevende organen en dient samen met het Europees Parlement om de voorstellen van de Europese Commissie, die het recht van initiatief heeft, te wijzigen en goed te keuren of te vetoën.