De voormalige Jan Ligthartschool is officieel gemeentelijk monument

Het pleintje voor de voormalige Jan Ligthartschool aan de Van Weerden Poelmanlaan 4 te Amstelveen was nog leeg, toen de redactie van Amstelveenweb er op donderdag 14 februari 2019 rond 16 uur parkeerde om de bijeenkomst Meldpunt Monumenten vast te leggen. De school is gebouwd in 1952 naar ontwerp van architect H.L. Mens en ontworpen als typische vorm van wederopbouw-scholenbouw.

(Bron Wikipedia - 2019)

Jan Ligthart (1859 -1916) was een Nederlandse onderwijzer en onderwijsvernieuwer. Hij werd bekend als schoolhoofd van een lagere school in de Schilderswijk van Den Haag en als schrijver van artikelen en boeken. De foto is afkomstig uit zijn boek 'In Zweden' over zijn lezingen in gezelschap met zijn vrouw Marie Cachet in 1910

Bij deze zogeheten ‘halschool’ zijn de lokalen rond een grote centrale hal gelegen en ontbreken lange gangen. Dit ontwerp was een uiting van de veranderende naoorlogse, maatschappelijke ideeën waarbij het samenbrengen en herstellen van de gemeenschap centraal stond.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Er is nog genoeg tijd tot de officiële opening begint en kunnen wethouder Raat en René de Leeuw journalist van het Amstelveens Weekblad bijpraten


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Kunstschilder Dirk Annokkeé en zijn echtgenote in gesprek met Henk Brinkman organisator van Jazzpodium Amstelveen en fotograaf Anko Stoffels


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Fotograaf Paul Klimecki en beeldend kunstenaar Júlia dos Santos Baptista hebben in het gebouw al jaren een atelier


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De Amstelveense beeldend kunstenares Ingeborg Oderwald (87) kwam ons begroeten

Sinds 14 jaar zijn in het gebouw verschillende Amstelveense kunstenaars gehuisvest met de naam Ateliers 2005 en een aantal van hen was al aanwezig. Ook de medewerkers van de cateraar Kragtwijk, die al druk bezig waren de versnaperingen en drankjes klaar te zetten. Gelukkig kwamen er langzaam maar zeker raadsleden, kunstenaars, leden van de Vereniging Historisch Amstelveen en andere genodigden binnenwandelen en babbelden gezellig met elkaar, zo ook Herber Raat (VVD) wethouder Welstand en Monumenten. Burgemeester Bas Eenhoorn kwam samen met Wim Born, ook zeer begaan met monumentenbehoud, de school binnen, waardoor de aula uiteindelijk toch aardig vol was.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Hugo van der Kooij wijkcoach van Participe Amstelland en David Serphos beleidsadviseur van het Centraal Joods Overleg
in gesprek


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Wim Groeneweg (midden) bestuurslid van Historisch Vereniging Amstelveen in gesprek met Pim Smit (rechts)
fotograaf en medeauteur van het boek 'De monumenten van Amstelveen'


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Paul Paris (midden) professioneel fotograaf en publicist, in gesprek met Wim Born van loodgietersbedrijf J.W.F. Born


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De steuntroepen van BBA zijn ook aanwezig. Fotograaf Anko Stoffels praat hier met
burgerraadslid Pieter Monkelbaan en Ruud Kootker fractievoorzitter van BBA

Rond 17 uur floot Herbert, eigenlijk de taak van de burgemeester, op zijn vingers om de aandacht te trekken en zei het volgende: 'Goedemiddag allemaal. Van harte welkom aan iedereen die hart voor erfgoed heeft. Geweldig dat jullie allemaal gekomen zijn, naar de voormalige Jan Ligthartschool. Tegenwoordig atelier van verschillende Amstelveense kunstenaars. Aan de muren ziet u kunstwerken die zij hebben gemaakt. Straks zal onze burgemeester Bas Eenhoorn het aanwijsbesluit tekenen en is dit gebouw officieel een gemeentelijk monument.' Hierop reageerde de aanwezigen met applaus, want men had het wel gehoopt, maar wist de uitkomst nog niet.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Wethouder Raat in gesprek met Willemijn Paijmans adviseur Cultureel Erfgoed en Cherilyn Coumans-Mets senior communicatieadviseur van de gemeente


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Rein Schurink oud-gemeentesecretaris, Bas Eenhoorn burgemeester en Herbert Raat wethouder poseren even voor de foto


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Kees Willems de razende fotograaf van de website Mijn Amstelveen was ook aanwezig


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Jacobine van den Hoek columniste van het Amstelveens Nieuwsblad tijdens een gedachtewisseling met burgemeester Eenhoorn


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Hans Bulsing raadslid van VVD-Amstelveen naast Herbert Raat (VVD) wethouder

'We hadden hier niet gestaan zonder Ewa Petiet. Ewa, je gaat er straks zelf nog wat over vertellen, maar wat een goed initiatief! Dankzij haar heeft een half jaar lang een gemeentelijke mailbox opengestaan voor het melden van mogelijke monumenten. En Amstelveen bleek nogal wat ideeën te hebben, want we kregen maar liefst 72 meldingen binnen, met als grote winnaar het gebouw, waar u vandaag staat. Het is wel 24 keer ingestuurd. Het historisch besef leeft in Amstelveen en dat is mooi. We hebben de Vereniging Historisch Amstelveen gevraagd hiernaar te kijken en deze selectie wordt vervolgens nog voorgelegd aan onze Erfgoedcommissie. Ook jullie bedankt voor de inzet. Vaak wordt van Amstelveen gedacht dat wij alleen maar nieuwbouw hebben en dus geen historie, maar niets is minder waar. De oude sjoel is hier een mooi voorbeeld van. Deze hebben we dankzij de inzet van de sjoelgroep en de gemeenteraad kunnen behouden, want het is belangrijk dat we deze historie bewaren voor de volgende generaties, zodat we onze kinderen en kleinkinderen kunnen laten zien wat er voor hun tijd in Amstelveen is gebeurd. Amstelveen telt op dit moment zeer veel monumenten: 128 gemeentelijke monumenten, 28 rijksmonumenten en één provinciaal monument. En wie weet dat er hier dankzij het meldpunt nog veel meer bij gaan komen. Ik geef graag het woord aan Ewa Petiet.'


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Herbert Raat (VVD) wethouder Welstand en Monumenten gedurende zijn toespraak


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Alle genodigden zijn op één of andere manier betrokken met de geschiedenis van Amstelveen

Ewa kam naar voren en bedankte Herbert dat zij hier mocht zijn en wat mocht gaan zeggen. Ze vertelde dat ze raadslid voor Burger Belangen Amstelveen is en dat de BBA cultureel erfgoed altijd al heel belangrijk heeft gevonden. Amstelveen heeft nog heel veel mooie gebouwen en stadsgezichten en BBA hecht er veel belang aan dat veel bewaard zal blijven. Hun initiatief motie is: 'Laat Monumenten niet lopen'. Ewa benoemde verder dat de heemparken al een monumentale status hebben gekregen, maar dat nu ingezet wordt op het behouden van de museumtram.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Ewa Petiet raadslid van BBA en initiatiefnemer wilde in haar motie dat er een meldpunt kwam voor het registreren van gebouwen en plaatsen, die in cultuurhistorisch of monumentaal opzicht van belang zijn voor Amstelveen en deze dan onderbrengen bij de Vereniging Historisch Amstelveen. Haar initiatief werd door de gemeenteraad aangenomen met het resultaat dat iedereen vandaag kon zien

Het pand aan de Randwijcklaan is de aanleiding geweest om een meldpunt op te richten en misschien zijn er nog meer verborgen pareltjes in wijken te vinden zijn, die bij het meldpunt konden worden aangebracht. Ewa zei ook: 'Ik ben heel erg blij dat er zoveel gebruik is gemaakt van het meldpunt en dat het college dit heel voortvarend heeft opgepakt.' Tot slot bedankte ze iedereen voor zijn/haar inzet, wilde overgaan tot het officiële gedeelte en wenkte de burgemeester, maar Herbert kwam toegesneld, onderbrak haar en checkte het even op zijn programmaoverzichtje en ja hoor, het officiële gedeelte kon plaatsvinden, tot hilariteit van de aanwezigen. Ewa kreeg nog een mooi boeket overhandigd en toen kwam Bas Eenhoorn ook naar voren. Die zei dat hij dacht alleen ingehuurd te zijn voor het zetten van een handtekening, maar nu werd verwacht dat hij nog kort iets zou vertellen. Hij zei dat het ambt van burgemeester totaal is veranderd.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Bas Eenhoorn burgemeester van Amstelveen: 'Dit gebouw heeft een ziel en dat het toch wel goed zou zijn als er gespaard gaat worden om de ooit uit milieu overwegende redenen verwijderde stalen kozijnen, weer terug te plaatsen en dat het gebouw weer terugkomt in de oude stijl, inclusief een aquarium'


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De aanwezigen volgen de toespraken in de aula van de voormalige basisschool

Eenhoorn: 'Wij houden ons bezig met openbare orde en veiligheid, soms zijn we genoodzaakt panden te sluiten, waar iedereen dan tegen in opstand komt. Maar ja dan zijn er toch aanwijzingen dat dat nodig is, om de veiligheid van de Amstelveners te waarborgen. Dat is de opdracht van de burgemeesters en daarnaast zetten ze handtekeningen!' Na een kleine anekdote vertelde hij dat het een schoolgebouw is geweest dat vanaf 1952 onderdak heeft gegeven aan jonge Amstelveners die er hun eerste educatie hebben gekregen en er zijn opgevoed. Tevens had hij net gehoord dat er een groot aquarium in de hal had gestaan. Burgemeester Eenhoorn zei verder dat het gebouw een ziel heeft en dat het toch wel goed zou zijn als er gespaard gaat worden om de ooit uit milieu overwegende redenen verwijderde stalen kozijnen, weer terug te plaatsen. Dat het gebouw weer terugkomt in de oude stijl, inclusief een aquarium. En vervolgde hij: 'Dan kan fotograaf Paul van Riel de vissen voeren en met de aanpassingen naar vroeger, komt de ziel in het gebouw weer terug. En zoals Ewa zei, je geeft de stad weer iets terug wat we eigenlijk kwijt waren geraakt.' Hij eindigde met ‘toekomst is een goed ding, maar trots op je verleden is minstens zo belangrijk.’

Na die mooie woorden vond de ondertekening plaats door Bas Eenhoorn van het aanwijsbesluit Van Weerden Poelmanlaan 4 als gemeentelijk monument. Herbert Raat meldde nog dat heel veel mensen hadden gereageerd en enkelen daarvan wilde de gemeente nog een aardigheidje aanbieden en zodoende riep naar voren: Kees Til, Paul Paris, Alexa Roest, Lia van Egmond en Jet Rethmeijer. Vier van de vijf aanwezigen kreeg het boek ‘Monumenten van Amstelveen.’ Vervolgens kon iedereen nog met elkaar napraten onder het genot van heerlijke hapjes en natuurlijk een drankje om het weer mee weg te spoelen. Vervolgens vertrok de een na de ander weer huiswaarts en kregen van Cherilyn Mets van afdeling communicatie namens de gemeente op deze Valentijnsdag chocoladehart overhandigd met de tekst ‘Hart voor Erfgoed’.


(Foto Anko Stoffels - 2019)

Herbert Raat wethouder Welstand en monumenten, Bas Eenhoorn burgemeester en Ewa Petiet met het zogenaamde aanwijzingsdocument, waarin staat dat het college heeft besloten dat de Van Weerden Poelmanlaan 4 is een gemeentelijke monument is

Jan Ligthartschool. Jan Ligthart (1859-1916) was een Nederlandse onderwijzer en onderwijsvernieuwer. Hij werd bekend als schoolhoofd van een lagere school in de Schilderswijk van Den Haag en als schrijver van artikelen en boeken. Ondanks dat aan Ligtharts latere betekenis voor de verbetering van het Nederlandse onderwijs getwijfeld kan worden, vooral omdat hij geen kant-en-klare methoden wilde ontwerpen, was zijn invloed in de eerste decennia van de 20ste eeuw aanzienlijk en hebben toen heel veel onderwijzers en ouders zich door zijn werken laten inspireren. Als één van de heel weinige Nederlandse pedagogen ooit, raakte hij ook in het buitenland bekend en probeerde men in andere landen zijn ideeën na te volgen. Stellig had dit te maken met zijn vriendelijk karakter en het charisma dat hij uitstraalde, evenals met zijn christelijk geloof. Daardoor werd hij in tijden van opkomend socialisme en communisme door mensen uit het onderwijs van behoudende kringen niet als een gevaarlijke vernieuwer gezien. (Bron: Wikipedia).


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De winnaars van het monumentenboek van Amstelveen Paul Paris, Alexa Roest, Lia van Egmond en Jet Rethmeijer met wethouder Herbert Raat en raadslid Ewa Petiet





(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Het chocolade hart met het opschrift: 'Hart voor Erfgoed! en het gemeentewapen van Amstelveen


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Dit gebouw aan de Van Weerden Poelmanlaan 4 is de het nieuwste gemeentelijke monument van Amstelveen.


(Bron Militairefondsen.nl - 2019)

Hendrik van Weerden Poelman (1890-1945) eerste luitenant-vlieger

De naamgever van de straat is Hendrik van Weerden Poelman, geboren op 21 oktober 1890 te Serang (West-Java, Nederlands Indië) was eerste luitenant-vlieger. In 1913 sloot hij de opleiding met goed gevolg af en werd hij als officier bij het 9de Regiment Infanterie geplaatst. In juli 1924 werd van Weerden Poelman tijdelijk vrijgesteld van zijn militaire werkzaamheden om, in opdracht van het Comité Vliegtocht Nederland - Indië, deel te nemen aan de eerste vliegtocht van Amsterdam naar Batavia. Van Weerden Poelman bleek een uitstekend vlieger te zijn en werd begin jaren 1920 uitgenodigd om het escadrille-Versteegh te komen versterken. Met dit demonstratieteam, met de naam 'De vijf Vingers aan Eén Hand', werden internationaal tal van successen behaald. Het hoogtepunt was de deelname in 1923 aan de grote luchtvaartshow in Göteborg. In juli 1924 werd van Weerden Poelman tijdelijk vrijgesteld van zijn militaire werkzaamheden om, in opdracht van het Comité Vliegtocht Nederland - Indië, deel te nemen aan de eerste vliegtocht van Amsterdam naar Batavia. Op 1 mei 1925 keerde hij als instructeur terug bij de LVA en formeerde een eigen demonstratieteam. In 1930 werd van Weerden Poelman belast met het commando over de Jachtvliegafdeling (JaVA). De Tweede Wereldoorlog bracht van Weerden Poelman grotendeels in krijgsgevangenschap door. Hij keerde in mei 1945 in Nederland terug. Van zijn herwonnen vrijheid heeft hij maar kort genoten, want op 19 oktober 1945, twee dagen voor zijn 55ste verjaardag, kwam hij bij een verkeersongeval om het leven.