De warmste en natste jaar ooit gemeten in 2023

De gevolgen van klimaatverandering zien we, zowel in Nederland als wereldwijd, steeds vaker. 2023 was het warmste jaar sinds het begin van de metingen. Ook was afgelopen jaar het meest natte jaar ooit gemeten in Nederland. In De staat van ons klimaat beschrijft het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) het weer van 2023 en hoe dat samenhangt met de wereldwijde klimaatverandering.

Warmste jaar sinds het begin van de metingen. 2023 was het warmste jaar sinds tenminste 1901 in Nederland. De gemiddelde temperatuur in De Bilt was 11,8 °C. Hiermee werd het record van 2014 en 2020 (11,7 °C) verbroken. Afgelopen jaar was ongeveer 2,9°C warmer dan begin vorige eeuw (1901-1930, 8,9°C).

De warmste tien jaren van de reeks zijn alle van 1990 en daarna, de tien koudste jaren zijn alle van 1963 en daarvoor. De afgelopen tien jaren waren allemaal warmer dan enig ander jaar tussen 1901 en 1988. De komende decennia worden vrijwel zeker warmer dan de huidige klimaatnormaal (1991-2020, 10,5°C).

Natste jaar sinds begin van de metingen. 2023 was het natste jaar sinds tenminste 1906, het begin van onze landelijke meetreeks van neerslag in Nederland. Landelijk gemiddeld viel er 1152 millimeter neerslag. Hiermee werd het record van 1998 (1109 millimeter) verbroken. Normaal (1991-2020) valt er 851 millimeter per jaar.

Volgens de KNMI’23-klimaatscenario’s neemt de neerslag toe in de winter, herfst, en lente. In de zomer neemt de neerslag af. De totale jaarlijkse neerslag varieert sterk van jaar tot jaar. De grote hoeveelheid neerslag in het afgelopen najaar was zeer uitzonderlijk voor het huidige en waarschijnlijk ook voor het toekomstige klimaat. De recordhoeveelheid neerslag werd onder andere veroorzaakt door de ongebruikelijk warme Noord-Atlantische oceaan.

Neerslagtekort. Er viel weinig regen in de maanden mei en juni. Samen met de grote verdamping in deze zeer zonnige periode leidde dit tot een groot (eens per twintig jaar) neerslagtekort halverwege het zomerseizoen. In de natte maanden juli en augustus nam het neerslagtekort weer af tot normale waarden. Volgens de KNMI'23 klimaatscenario's neemt het neerslagtekort in de komende decennia verder toe.

Over De staat van ons klimaat. Het KNMI brengt jaarlijks De staat van ons klimaat uit op 31 januari. Vandaag is het 170 jaar geleden dat het KNMI werd opgericht in 1854 bij koninklijk besluit van Koning Willem III. Het initiatief tot oprichting van het KNMI ging uit van meteoroloog Buys Ballot. Actuele informatie over het klimaat van Nederland is te vinden op de overzichtspagina Klimaat, in het klimaatdashboard en de wekelijkse klimaatberichten. Download hier De staat van ons klimaat 2023 (pdf 29 pagina’s).