Digitaal EU-COVID-certificaat wordt operationeel in zeven landen

Het digitale EU-COVID-certificaat heeft op 1 juni 2021 weer een belangrijke mijlpaal bereikt. Het technische systeem op EU-niveau, waarmee certificaten op een veilige en privacyvriendelijke manier kunnen worden gecontroleerd, is nu operationeel. Het EU-certificaat is door de Commissie voorgesteld om deze zomer weer veilig te reizen. Het is gratis, veilig en toegankelijk voor iedereen. Het is digitaal of op papier beschikbaar, en bewijst dat iemand tegen COVID-19 is ingeënt, negatief is getest of van een infectie is hersteld.

Op 20 mei bereikten het Europees Parlement en de Raad een politiek akkoord over de verordening betreffende het certificaat, en vandaag wordt het technische hart van de EU-systemen operationeel. Via de EU-gateway, die binnen twee maanden is opgezet, kunnen de beveiligingskenmerken in de QR-codes van alle certificaten worden geverifieerd. Op die manier weten de burgers en autoriteiten zeker dat de certificaten authentiek zijn. Tijdens dat proces worden geen persoonsgegevens uitgewisseld of bewaard. Met de activatie van de gateway zijn de voorbereidende werkzaamheden op EU-niveau afgerond.

Vanaf 10 mei hebben 22 landen de gateway al met succes getest. De verordening treedt op 1 juli in werking, maar alle lidstaten die de technische testen met succes hebben afgelegd en gereed zijn om certificaten af te geven en te verifiëren, kunnen nu beginnen het systeem op vrijwillige basis te gebruiken. Zeven lidstaten — Bulgarije, Denemarken, Duitsland, Griekenland, Kroatië, Polen en Tsjechië — hebben vandaag al besloten om verbinding te maken met de EU-gateway en te beginnen met de afgifte van de eerste EU-certificaten, maar bepaalde landen gaan het digitale EU-COVID-certificaat pas invoeren wanneer alle functies in het hele land beschikbaar zijn. Daarom zullen de komende dagen en weken steeds meer landen zich hierbij aansluiten. Een bijgewerkt overzicht is te vinden op een speciale website.

Volgende stappen. Het politieke akkoord van 20 mei is formeel goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad. De verordening zal op 1 juli in werking treden, met voor lidstaten die extra tijd nodig hebben een aanloopperiode van zes weken voor de afgifte van certificaten. Daarnaast zal de Commissie de lidstaten technische bijstand en financiële ondersteuning blijven verlenen voor de aansluiting op de EU-gateway.

(Foto Jennifer Jacquemart/© EU - 2019)

Thierry Breton (1955) is een Franse zakenman, voormalig hoogleraar en politicus. Sinds 1 december 2019 is hij Europees commissaris voor interne markt en diensten met een uitgebreide verantwoordelijkheid voor defensie en ruimtevaart in de Commissie von der Leyen

Enkele reacties van leden van het college: Thierry Breton, commissaris voor Interne Markt: 'De activatie van de gateway is een belangrijke stap, waarmee de lidstaten kunnen beginnen de gateway te gebruiken en digitale EU-COVID-certificaten uit te geven. Zeven lidstaten is een goed begin. Ik moedig de andere aan om zo snel mogelijk te volgen. Door de tijdige voorbereiding kan het gehele systeem op 1 juli — als het voorstel van toepassing wordt — volledig operationeel zijn en is de EU op tijd klaar om deze zomer weer open te gaan.'


(Foto Iakovos Hatzistavrou/© EU - 2019)

Stella Kyriakides (1956) EU Commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid

Stella Kyriakides, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid: 'Het digitale EU-COVID-certificaat toont de meerwaarde van doeltreffende e-gezondheidsoplossingen voor onze burgers. Het is van belang dat alle lidstaten de komende weken hun nationale systemen voor de afgifte, opslag en verificatie van certificaten afwerken, zodat het systeem op tijd voor het vakantieseizoen operationeel is. De Europese burgers willen graag weer kunnen reizen, en willen dat veilig doen. Een EU-certificaat op zak is daarvoor de eerste stap.'

Didier Reynders, commissaris voor Justitie: 'Het digitale EU-COVID-certificaat biedt de Europese burgers een gemeenschappelijk instrument waarmee ze weer vrij en veilig kunnen reizen. Het certificaat is een voorbeeld van het technologische leiderschap van Europa en is volledig in overeenstemming met onze digitale waarden en beginselen: gegevensbescherming, inclusie en proportionaliteit. Het is van belang dat alle lidstaten de komende weken benutten om helemaal gereed te zijn, zodat het systeem op 1 juli volledig operationeel is.'


(Foto © European Union - 2020)

Didier Reynders EU-commissaris voor Justitie en Consumentenzaken. (1958) is een Belgisch politicus van de Mouvement Réformateur (MR). Tussen 1999 en 2019 was hij 20 jaar lang onafgebroken minister in de Belgische federale regering

Achtergrond. Op 17 maart 2021 heeft de Europese Commissie een voorstel ingediend voor de invoering van een digitaal EU-COVID-certificaat om het veilige vrije verkeer van burgers binnen de EU tijdens de pandemie te vergemakkelijken. Op 20 mei hebben de medewetgevers een voorlopig akkoord over dit dossier bereikt.
Parallel aan het wetgevingsproces heeft de Commissie nauw samengewerkt met vertegenwoordigers van de lidstaten in het e-gezondheidsnetwerk, een vrijwillig netwerk van nationale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor e-gezondheid. Op 21 april zijn er technische specificaties vastgesteld, voortbouwend op in januari overeengekomen en in maart geactualiseerde richtlijnen, en op een in maart overeengekomen ontwerp-vertrouwenskader. Verder is samen met de lidstaten een ontwerpmodel voor de erkenning van papieren EU-COVID-certificaten ontwikkeld.

De EU-gateway is opgezet door T-Systems en SAP, en wordt gehost in het datacentrum van de Commissie in Luxemburg. Hiermee kunnen de digitale handtekeningen in de QR-codes van alle certificaten worden geverifieerd, zonder dat persoonsgegevens worden verwerkt. De handtekeningsleutels voor die verificatie staan op servers op nationaal niveau; nationale verificatie-apps of -systemen in de hele EU kunnen die sleutels via de gateway benaderen.

De Commissie heeft ook referentiesoftware en apps voor de afgifte, opslag en verificatie van certificaten ontwikkeld om de uitrol op nationaal niveau te vergemakkelijken; die zijn beschikbaar op GitHub en worden door 12 lidstaten gebruikt. De meest recente informatie van de lidstaten over de coronamaatregelen en reisbeperkingen is te vinden op het platform Re-open EU.