Dodenherdenking Amstelveen nu in 2020 anders

Vanwege het coronavirus vindt dit jaar 2020 op 4 mei rond 20.00 uur geen herdenkingsbijeenkomst plaats bij het monument op de Amsterdamseweg. Daarvoor in de plaats legde op maandagochtend 4 mei 2020 Tjapko Poppens, burgemeester van Amstelveen namens het gemeentebestuur van Amstelveen een krans bij het oorlogsmonument 'Voor hen die vielen' ter nagedachtenis van alle oorlogsslachtoffers. De kranslegging werd door de leden van de Bond van Wapenbroeders afdeling Amstelland begeleid. Ook legden verschillende organisaties een krans bij het monument, waar op 3 mei al 300 bossen tulpen waren neergezet. De tulpen zijn een geschenk van het landelijk Comité 4 en 5 mei samen met Tikkie en FlowerPower. Vanwege de coronamaatregelen heeft Stichting Amstelveen Oranje dit jaar op 4 mei een andere invulling aan de Dodenherdenking gegegeven, zodat we thuis kunnen herdenken en ons toch verbonden kunnen voelen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Het oorlogsmonument 'Voor hen die vielen' aan de Amsterdamseweg
waar op 3 mei al 300 tulpen waren neergezet
De Amstelveense kinderburgemeester Lieuwe was deze ochtend met zijn broer en moeder ook aanwezig. Aangezien er zoveel mogelijk afstand moest zijn tussen de aanwezigen, had hij een dag eerder al het gedicht ‘Vrijheid’ van Terlouw voorgedragen.


(Foto Amstelveenweb Oranje - 2020)

Kinderburgemeester Lieuwe bij het oorlogsmonument

Bijdrage Kinderburgemeester Lieuwe het gedicht 'Vrijheid' van Jan Terlouw

'Als je vrij bent lijkt het vanzelfsprekend.
Je mist het pas als je het ontbeert,
en wie het je ontnam propageert
dat vrijheid gehoorzaamheid betekent.
Wie ademhaalt vindt dat niet bijzonder.
Bij ademnood ga je het pas waarderen,
het zuurstofapparaat kan het je leren.
Ongehinderd ademen dat is een wonder.

Wie vrijheid kent en koestert en behoedt,
die ademt waarlijk met gezonde longen.
De vreugde van de wet worde bezongen,
want vrijheid in gebondenheid is goed.
Je bent echt vrij wanneer je ongedwongen
naar eigen keuze doen kunt wat je moet.'


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Tjapko Poppens burgemeester van Amstelveen legt een krans voor het oorlogsmonument
op maandagochtend 4 mei 2020

Panta Rhei-leerlinge Joana Solano Martins droeg haar gedicht ‘Een vogel zonder vrijheid’ voor in de Stadstuinen met de cameraploeg van RTVA

Een vogel zonder vrijheid is als een…
lied zonder noten
een tunnel zonder einde
een gedicht zonder emotie
een pen zonder inkt
een verhaal dat word geschreven
maar niemand zal het lezen.
Een vogel zonder vrijheid is als een…
boom zonder takken
een boek zonder woorden
en huis zonder muren/
een stem zonder geluid
een zin dat word gesproken
maar niemand zal hem horen.

Een vogel zonder vrijheid is als een…
vogel in een kooi,
een vogel zonder vleugels.


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

De kransleggers houden met 1,5 meter afstand van elkaar twee minuten stilte voor het monument.
Er werden kransen gelegd in de naam van de gemeente Amstelveen, de Stichting Amstelveen Oranje, de Stichting Herdenking Gevallenen slachtoffers Nederlands- Indië, Atletiekvereniging Startbaan, de Wapenbroeders afdeling Amstelland, het Apostolisch Genootschap en namens het scholengemeenschap Panta Rhei werden kransen gelegd ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers. Na de kranslegging gingen burgemeester Poppens en Frank Kuyper voorzitter van de Stichting Amstelveen Oranje naar de Nesserlaan om daar bij het monument ter nagedachtenis van Antoon de Lange, een krans neer te leggen. Antoon was een bakkersknecht uit Nes aan de Amstel die op 7 mei 1945 aan de Nesserlaan tijdens een vuurgevecht met achtergebleven Waffen-SS soldaten dodelijk werd getroffen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2020)

Frank Kuyper voorzitter van de Stichting Amstelveen Oranje en Tjapko Poppens burgemeester van Amstelveen bij het gedenk kruis van Antoon de Lange aan de Nesserlaan na de kranslegging


Matthijs den Hollander de Stadsdichter van Amstelveen:

'Ik kan diep ongeloof voelen over wat er in de oorlog is gebeurd. Ongeloof over de verhalen uit concentratiekampen. Ontzag voor het heldendom van mensen. Verdriet over het verhaal van de in 2016 overleden Amstelvener Jules Schelvis, die met zijn zachte stem 'Er reed een trein naar Sobibor' vertelt. Hoe is het mogelijk dat een mens dit een ander mens kan aan doen?

In haar 600 pagina’s dikke levenswerk Jaren van Verduistering heeft Tini Visser de oorlogstijd in Amstelveen beschreven en het heldendom van Amstelveners voor de geschiedenis vastgelegd. De familie Blokland bijvoorbeeld, die met gevaar voor eigen leven een bonte stoet aan onderduikers op de Heemraadschapslaan het leven redde.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Matthijs den Hollander, de Stadsdichter van Amstelveen
Ook Amstelvener Ben Goudsmit komt in Tini’s boek aan het woord. En voor het eerst herken ik iets van een oorlogservaring. Ben zegt: ‘Op het moment dat je gaat onderduiken, ben je overgeleverd. Je kunt nauwelijks meer over jezelf beslissen. (..) ik weet alleen nog dat gevoel van ... vleugellam te zijn, ja dat was het.’* Door Ben’s woorden kan ik een beetje begrijpen hoe oorlog voelt. Natuurljk niet het heldendom, want help, welke keuzes zou ik maken. En ook niet de onmenselijkheid die mensen vermoordde. Nee, het is die dreiging. In deze coronatijd vang ik voor het eerst een glimp op van wat dreiging is.

Een glimp. Want nooit durf ik iets van mij te vergelijken met wat U heeft meegemaakt. Op 4 mei is herdenken een unieke, stille daad van respect voor hen die het onmogelijke hebben moeten doorstaan en al 75 jaar verlangen naar hun vermoorde geliefden. *Jaren van Verduistering, Tini Visser, pag. 257

Klatergoud

Dit is toch klatergoud, het bestaan op aarde?
Was dat niet het hele idee van ongerepte natuur?
Het zijn flitsen. Een vogel, een bloem, een blik
en dan, heel even, dat besef:
ik heb leven.

Maar dwars door de levenslust marcheerde
de kwaadaardige parade. Onder het inkomend<
convooi kreunden onze straten en huizen.
De oorlog begon in de lentezon.

Het was uit te houden.
Tot die bons op de deur hiernaast. Wat zou
ik hebben gedaan, als ik mijn vrienden
onder dwang de straat zag verlaten, naar
een hartverscheurend eindstation?

Van al die dierbare levens
rest nu een herinnering, een schrift,
een ring, een laatste liefdevolle blik,
een zwartwit portret

en dit moment
van vogels, wind en stilte.


Matthijs den Hollander Stadsdichter Amstelveen