Dodenherdenking op 4 mei 2023 in Amstelveen

Donderdagavond 4 mei 2023 vond traditiegetrouw de herdenking plaats aan de Amsterdamseweg voor de ingang van het Broersepark bij het monument ‘Aan hen die Vielen’ van Theo Bennes. Deze avond werden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en alle andere oorlogen en vredesoperaties sindsdien weer herdacht.

(Amstelveenweb.com - 2023)

Treurende vrouw op het monument - 'Aan hen die vielen'


(Amstelveenweb.com - 2023)

De krans van de Bond van Wapenbroeders ligt al klaar


(Amstelveenweb.com - 2023)

Er zijn heel veel mensen naar de herdenking gekomen
De leden van Amstelveen Oranje stonden al tijdig klaar om een ieder te ontvangen. Desgewenst kreeg men een speldje van de vrijheidsfakkel die op de kleding kon worden vastgepind. Er stonden zeker 100 stoelen klaar voor de mensen die niet zo lang konden staan. Aangezien er toch heel wat veteranen werden verwacht, die voor deze herdenking een samenkomst met diner hadden in ANNA, werden er nog extra stoelen neergezet en dat was wel zo plezierig.


(Amstelveenweb.com - 2023)

Harmonie Orkest Amstelveen met Nico Schimmel als dirtigent
Rond 19.30 startte het Harmonie Orkest Amstelveen met passende muziek onder leiding van Nico Schimmel. Heel veel jaren verzorgde het orkest van het Leger des Heils de muziek op deze dag, maar in 2012 was het ‘4 mei ensemble’  uitgenodigd onder leiding van Selena Brandsma-Kuiper. Het jaar er na speelde de Muziek Vereniging Bovenkerk bij de herdenking en sinds 2014 speelt het Harmonie Orkest Amstelveen hier, onder leiding van Nico Schimmel.


(Amstelveenweb.com - 2023)

De scouts houden achter het monument de wacht
Het was deze donderdagavond heerlijk weer en er kwamen enorm veel mensen om deze herdenking bij te wonen, waaronder ook erg veel jonge kinderen. Dat is natuurlijk altijd fijn om te zien dat de ouders hun kinderen al op jonge leeftijd bijbrengen dat bepaalde zaken, zoals hier, niet mogen worden vergeten.


(Amstelveenweb.com - 2023)

Hugo van der Kooij opent de herdenking met een inleidende woorden over herdenken
Hugo van der Kooij, lid van het Bestuur van Amstelveen Oranje opende de avond door iedereen welkom te heten. Hij was blij dat er zoveel mensen waren gekomen en vertelde over het programma. Ook hield hij een inleiding over herdenken en hoe belangrijk het is om dit te blijven doen en de jeugd erbij betrekken. Als eerste spreker introduceerde hij Amanda ten Cate en zij droeg haar zelf geschreven gedicht voor: Ssssttt. Na Amanda droegen Jesira Ling van de school Panta Rhei en kinderburgemeester Lode elk ook een gedicht voor. Helaas zijn de gezichten tijdens deze voordrachten niet goed te zien op de video vanwege de hoogstaande microfoons.


(Amstelveenweb.com - 2023)

Amanda ten Cate draagt haar eigen gedicht voor met de titel Sssttt


(Amstelveenweb.com - 2023)

Jesira Ling van scholengemeenschap Panta Rhei draagt een gedicht voor op kundige wijze


(Amstelveenweb.com - 2023)

Kinderburgemeester Lode draagt een gedicht voor dat hij zelf de titel gaf - Pas als het donker is
Het was een beetje vreemd dat er geklapt werd na elke voordracht, want juist uit respect voor hetgeen gezegd wordt, heeft men daarna een moment van bezinning. Spijtig dat dit vooraf niet werd gemeld, hetgeen bij de Dachau herdenking en ook bij de Indië herdenking wel even wordt gememoreerd.


(Amstelveenweb.com - 2023)

Burgemeester van Amstelveen, Tjapko Poppens tijdens zijn voordracht
Na de voordracht van de gedichten speelde het Harmonie Orkest Amstelveen als rustpauze wat stemmige muziek, waarna Hugo de burgemeester van Amstelveen, Tjapko Poppens aankondigde.

Toespraak van burgemeester Tjapko Poppens Dodenherdenking 4 mei 2023
'Leven met oorlog’ is het jaarthema voor 2023 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het was al bedacht voor de Russische aanval op Oekraïne. Voor het eerst sinds de oorlog in voormalig Joegoslavië leven we in Europa weer met oorlog. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog heeft het in heel Europa zo’n voelbare impact. Het is dichtbij, we voelen de dreiging en zien op de televisie het nietsontziende geweld, ook en vooral tegen burgers. Vanochtend vroeg president Zelensky de aanwezigen bij zijn toespraak in het World Forum in Den Haag ook stil te staan bij de oorlogsslachtoffers in Oekraïne.

De oorlog in Oekraïne toont aan dat ook voor ons in Europa het gevaar van oorlog nooit weg is geweest. Het thema was echter bedoeld om duidelijk te maken dat de Tweede Wereldoorlog nog steeds impact op ons heeft. Onze cultuur is ervan doordrenkt. Er blijven boeken, films en podcasts over de oorlog uitkomen. Met nieuwe verhalen en inzichten. En hoewel het inmiddels 78 jaar geleden is, blijft de Tweede Wereldoorlog een collectief ijkpunt. Het is onze referentie als het gaat over goed en fout. Met de afstand der jaren zijn we er wel vanuit meerdere invalshoeken naar gaan kijken. 

De Tweede Wereldoorlog is echter meer dan ons moreel kompas. Het oorlogsleed werkt generaties lang door. De groep mensen die de oorlog heeft meegemaakt, wordt snel kleiner. Het waren de kinderen van toen. Maar hoe jong ze ook waren, bij velen liet de oorlog onuitwisbare sporen na. Journalist en filmmaker Natasha van Weezel schreef op verzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei een essay. Zij vertelt hoe haar Joodse grootouders de Tweede Wereldoorlog overleefden. De ouders van haar vader door onder te duiken. De ouders van haar moeder door te vluchten. Na de oorlog pakten haar grootouders het ‘gewone’ leven weer op. Maar zelfs als kleinkind voelde zij, zonder het precies te kunnen benoemen, hun diepe verdriet en leegte door het verlies van zoveel familieleden. Veel mensen pakten na de oorlog ‘het gewone leven’ weer op. Het land moest worden ‘opgebouwd’. Over persoonlijke oorlogservaringen werd in veel gevallen niet of nauwelijks gesproken. Het was te groot, te pijnlijk. Mensen wilden hun nare herinneringen uitwissen en vooral hun kinderen er niet mee ‘belasten’. “Altijd met de beste bedoelingen,” zegt ook Van Weezel. “Alleen zijn de herinneringen niet uit te wissen en de kinderen van oorlogsslachtoffers en zelfs hun kinderen voelen dat.”

Kinderen en kleinkinderen van mensen met oorlogstrauma’s zijn wellicht  geen slachtoffers, maar hun familiegeschiedenis heeft wel degelijk invloed op hun leven. In positieve en negatieve zin. Daarom is het belangrijk om over die persoonlijke oorlogservaringen te blijven praten, om familiegeschiedenissen door te geven, opdat ze ooit een plek krijgen en kunnen helen. Alleen dan is er met de ‘oorlog te leven’.

Als naoorlogse generaties kunnen we nog steeds veel leren van de verhalen over de oorlog. En niet alleen over de Tweede Wereldoorlog, maar breder. Kijk wat er nu in de wereld gebeurt, in landen zoals Syrië, Oekraïne, Jemen en nu Soedan. Kijk wat er in ons eigen land gebeurt. De tegenstellingen in ons land lijken de laatste jaren eerder toe dan af te nemen, mensen voelen zich niet altijd gehoord en we lijken vergeten te zijn hoe we naar de ander moeten luisteren.

De grootvader van Natascha van Weezel leerde zijn kleindochter: “De Holocaust mag niet alleen ons Joden nooit meer overkomen, maar helemaal niemand!” Daarin schuilt ware medemenselijkheid. Niet alleen de eigen groep beschermen tegen het kwaad, maar iederéén. Dat is wat onze dappere militairen doen als zij op missie zijn. Daarom is het fijn dat veteranen ook vanavond weer bij deze herdenking aanwezig zijn.

Wij kunnen dat doen in ons daagse leven. Door om te kijken naar elkaar in plaats van weg te kijken, door te luisteren naar elkaar in plaats van elkaar te overschreeuwen, door open te staan voor anderen in plaats van alleen vanuit de eigen groep te denken. Door elkaar te respecteren ongeacht afkomst, etniciteit, geaardheid, religie of wat dan ook. Wij doen dat nu door met elkaar, oud en jong – fijn om weer zoveel jongeren hier te zien - , stil te staan bij wat ‘leven met oorlog’ is. Zo direct zijn wij twee minuten stil om alle mensen te herdenken die in de Tweede Wereldoorlog omkwamen en vermoord werden of hun leven gaven voor de vrijheid en veiligheid van anderen. We herdenken ook de mensen die stierven tijdens oorlogssituaties nadien of tijdens vredesmissies waaraan Nederland deelnam. Maar laten we ook na vandaag blijven luisteren naar de verhalen over de oorlog.
Dank u.'

(Amstelveenweb.com - 2023)

Nico Schimmel blaast de Taptoe op een klaroen


(Amstelveenweb.com - 2023)

Twee minuten stilte
Het was tegen acht uur dat na nog een muziekstuk, Nico Schimmel om 19.58 de Taptoe inzette op een originele klaroen. Deze klaroen was van een infanterist hoornblazer die dit instrument bij de verdediging van de Grebbenberg in 1940 gebruikte en die Nico nu ook al jaren voor deze gelegenheid hanteert.  Na de taptoe volgde twee minuten stilte, waarna het orkest het Wilhelmus speelde, waarvan de aanwezigen het 1e en 6e couplet meezongen. Hugo van der Kooij bedankte nogmaals iedereen die aanwezig was en kondigde de kranslegging aan. Er werden kransen en bloemstukken gelegd door:

• De gemeente Amstelveen
  
• Stichting Amstelveen Oranje
  
• Joodse Gemeenschap
  
• Stichting Herdenking gevallenen en slachtoffers in Nederlands Indië
  
• Gezamenlijke Kerken van Amstelveen, vertegenwoordigd door de Pauluskerk
  
• Bond van Wapenbroeders afdeling Amstelland
  
• Apostolisch Genootschap
  
• Scholengemeenschap Panta Rhei
  
• Atleten van de atletiekvereniging de Startbaan.

(Amstelveenweb.com - 2023)

De burgemeester en kinderburgemeester van Amstelveen leggen een krans


(Amstelveenweb.com - 2023)

Mevrouw van Engelen en de heer Vos leggen een krans namens Stichting Amstelveen Oranje


(Amstelveenweb.com - 2023)

Rabijn en echtgenote leggen een bloemstuk namens de Joodse Gemeenschap


(Amstelveenweb.com - 2023)

De heer Diazoni en de heer Bouwens leggen een krans namens
de Stichting Herdenking gevallenen en slachtoffers in Nederlands Indië


(Amstelveenweb.com - 2023)

Een krans werd gelegd namens de Bond van Wapenbroeders afdeling Amstelland


(Amstelveenweb.com - 2023)

Het bloemstuk werd gelegd namens het Apostolisch Genootschap


(Amstelveenweb.com - 2023)

Twee leerlingen van de scholengemeenschap Panta Rhei leggen een krans


(Amstelveenweb.com - 2023)

Namens de Gezamenlijke Kerken van Amstelveen, werd door twee vertegenwoordigers van de Pauluskerk deze krans gelegd


(Amstelveenweb.com - 2023)

Tot slot legden atleten van de atletiekvereniging de Startbaan een bloemstuk
Na het leggen van de kransen en bloemstukken mochten de aanwezige kinderen naar voren komen en een witte roos die door scouts werd aangereikt, in één van de klaarstaande vazen zetten. Sommige kinderen waren reuze blij dat ze dit mochten doen en hadden misschien niet helemaal door wat er nu eigenlijk aan de hand was. Dat is geen probleem, want als ze wat ouder zijn zullen ze wel beseffen waarom ze hier met hun ouders waren.


(Amstelveenweb.com - 2023)

Een grote groep kinderen mag een witte roos in één van de vazen steken


(Amstelveenweb.com - 2023)

Het defilé waaraan heel veel mensen meededen
Tot slot van de avond speelde het orkest net zolang muziek tot het hele defilé dat na de kinderen volgde, was afgelopen. Het blijft altijd weer een bijzondere herdenking, maar ook dat zo’n herdenking rustig verloopt. Mede natuurlijk dankzij de leden van Stichting Amstelveen Oranje en de vele vrijwilligers die deze avond voor de burgers van Amstelveen klaarstonden.

Bekijk en beluister de video