Door eten van vlees zijn mensen niet vaker ESBL's dragers

Het RIVM heeft onderzocht in welke mate bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica, bij vegetariërs en niet vegetariërs voorkomen. Dit onderzoek is alleen gericht op de zogeheten ESBL producerende bacteriën, oftewel ESBL’s. Hieruit blijkt dat mensen die geregeld vlees eten (minimaal drie keer per week) niet vaker een ESBL bij zich dragen dan vegetariërs. Met andere woorden: mensen die vlees eten hebben geen hoger risico om ESBL drager te zijn.

Mensen die geregeld vlees eten dragen niet vaker ESBL-bacteriën bij zich dan vegetariërs. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Extended-spectrum bèta-lactamase aangeduid met de afkorting ESBL, is een verzamelnaam voor een groep enzymen die door bacteriën wordt gemaakt. ESBL- bacteriën zijn bacteriën die stoffen maken die sommige antibiotica uitschakelen. Hierdoor werken deze antibiotica niet meer - meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

ESBL-bacteriën komen met regelmaat voor bij dieren en op vlees. Daarom was het de verwachting dat mensen die veel vlees eten vaker ESBL-bacteriën bij zich dragen. De resultaten laten echter zien dat dit niet het geval is. In deze studie leken mensen die minimaal drie keer per week vlees eten zelfs minder vaak ESBL-bacteriën bij zich te dagen dan vegetariërs. Maar na correctie voor verschillen tussen de groepen (zoals andere risicofactoren en seizoensinvloed) is niet meer met zekerheid te zeggen of dit een toevalsbevinding is of dat er werkelijk een verschil in dragerschap is tussen de groepen. 

Mensen die reisden naar Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, Azië en Zuid- en Oost-Europa droegen wel vaker ESBL-bacteriën bij zich. Dit gold ook voor mensen die zelden of nooit de handen wassen voordat ze beginnen met het bereiden van voedsel. Het RIVM onderzocht mensen met drie verschillende voedingspatronen op de aanwezigheid van ESBL’s in hun ontlasting. Het ging om mensen die helemaal geen vlees en vis eten (vegetariërs en veganisten), mensen die geen vlees maar wel vis eten en mensen die minimaal drie keer per week vlees eten.

(Bron Wikipedia - 2018)

Structuur van een Streptomyces albus beta-lactamase

Voor het totale onderzoek zijn de gegevens van 1542 mensen gebruikt. Naast het insturen van de ontlasting hebben de deelnemers ook een uitgebreide vragenlijst ingevuld over mogelijke risicofactoren om een ESBL-bacterie op te lopen. Mogelijke risicofactoren zijn onder andere contact met dieren, reizen naar het buitenland, het gebruik van bepaalde medicijnen en opname in het ziekenhuis.

ESBL-bacteriën komen voor bij dieren en in onze leefomgeving, (zoals in het oppervlaktewater of in de bodem). Ongeveer 1 op de 20 mensen (5%) draagt een ESBL-bacterie bij zich in de darmen. Meestal worden mensen daar niet ziek van. Soms kan een ESBL-bacterie toch een infectie veroorzaken, zo’n infectie is dan moeilijker te behandelen met antibiotica. Lees ook: Onderzoek naar ESBL-producerende bacteriën onder vegetariërs en niet-vegetariërs : de Vegastudie (pdf 46 pagina’s).

Bèta-lactamasen (β-lactamasen, ook bekend als penicillinase) zijn enzymen (EC 3.5.2.6) die worden geproduceerd door bacteriën die multiresistent zijn tegen β-lactam antibiotica, zoals penicillines, cefalosporines, cefamycines en carbapenems (ertapenem), hoewel carbapenems relatief resistent zijn tegen bèta-lactamase. Bèta-lactamase zorgt voor antibioticaresistentie door de structuur van de antibiotica te doorbreken. Deze antibiotica hebben allemaal een gemeenschappelijk element in hun moleculaire structuur: een vieratoom ring bekend als een β-lactam. Door hydrolyse breekt het enzym lactamase de β-lactamring open, waardoor de antibacteriële eigenschappen van het molecuul worden gedeactiveerd. Bèta-lactam antibiotica worden doorgaans gebruikt voor de behandeling van een breed spectrum van Gram-positieve en Gram-negatieve bacteriën. Bèta-lactamasen, geproduceerd door gram-negatieve organismen, worden meestal afgescheiden, vooral wanneer er antibiotica in het milieu aanwezig zijn.