Dringend advies van het kabinet tot dragen van mondkapjes

Sinds het Kamerdebat van woensdag 30 september 2020, is breed draagvlak om te besluiten tot een eenduidig landelijk advies, voor het dragen van mondkapjes in publieke binnenruimtes. Vanaf dat moment geldt het dringende advies aan alle mensen vanaf 13 jaar om (niet-medische) mondkapjes te dragen in publiek toegankelijke binnenruimtes zoals:

• Winkels, musea, gemeentehuizen, stations, vliegvelden, parkeergarages, benzinestations.

• Restaurants, cafés, theaters en concertzalen.

• Bij de uitvoering van contactberoepen, zowel voor de dienstverlener als de klant.

Het betreft geen verplichting, maar is wel een dringend advies. In een aantal gevallen is het dragen van een mondkapje niet goed mogelijk. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die door een medische reden of andere beperkingen het mondkapje niet kunnen dragen. Maar ook tijdens het beoefenen van een sport is het dragen van een mondkapje meestal niet mogelijk.

Mondkapjes. Het gaat hierbij om niet-medische mondkapjes. Medische mondmaskers zijn uitsluitend bedoeld voor het gebruik in de zorg. Bezoekers van een publiek toegankelijke binnenruimte moeten zelf zorgen voor een mondkapje. Van beheerders van publiek toegankelijke binnenruimtes wordt niet verwacht, dat hij of zij zijn bezoekers van mondkapjes voorziet. In overleg met gemeenten wordt gekeken hoe minima kunnen worden voorzien van mondkapjes. De uitwerking hiervan ligt bij gemeenten en aangesloten partners. Denk hierbij bijvoorbeeld aan voedselbanken. 

Waar wel, waar niet. Voor alle publieke en openbare binnenruimtes, waarbij men staand (op een niet aangewezen plek) of lopend verblijft, geldt het advies om het mondkapje continu te dragen. Voor locaties, waarbij men een vaste plek heeft, zoals in restaurants of theaters, kan het mondkapje worden afgezet op de aangewezen plek. Dit altijd mits aan de 1,5 meter norm kan worden voldaan. Zodra iemand de aangewezen plek verlaat, bijvoorbeeld voor toiletbezoek, wordt geadviseerd het mondkapje weer op te zetten.

Voor locaties die deels overdekt zijn en zich deels in de openlucht bevinden, geldt het advies om mondkapjes te dragen, voor de gedeelten waar sprake is van een overkapping. Ten aanzien van locaties die over zowel binnen- als buitenlocaties beschikken (zoals bijvoorbeeld stations, maar ook dierentuinen en pretparken) geldt dat wordt geadviseerd om het mondkapje zo min mogelijk op en af te zetten, ook als bezoekers zich in de buitenlucht bevinden. Ditzelfde geldt voor winkelend publiek dat van de ene naar de andere winkel gaat. Het veelvuldig op- en afdoen van een mondkapje verhoogt immers het risico op besmetting.

Naleving. Het is aan de beheerder van een publiek toegankelijke binnenruimte om te bepalen of dit advies wordt overgenomen en of dit advies onderdeel wordt van de eigen huisregels. Het is vervolgens ook aan de beheerder om te bepalen of bezoekers van de binnenruimte gehouden worden aan dit advies. Indien de beheerder op basis van het advies besluit tot het voorschrijven van het dragen van een mondkapje bij betreding van de locatie, is het tevens aan de beheerder om toe te zien op naleving van dit voorschrift.

Verplichting. In een aantal gevallen geldt er al een mondkapjesplicht. Op Schiphol zijn een aantal plaatsen aangewezen, waar het gebruik van mondkapjes verplicht is. Dit blijft zo en verandert niet in een dringend advies. Ook voor het openbaar vervoer en overig vervoer van A naar B (taxi’s, busjes) geldt nog altijd een mondkapjesplicht. Dit blijft zo. Voor de volledigheid geldt in de auto (en ander privévervoer) dat: een mondkapje wordt geadviseerd wanneer meerdere mensen in één autoreizen en zij niet tot hetzelfde huishouden behoren, tenzij het een vaste chauffeur betreft. Lees ook: Voortgangsbrief aanpak COVID-10 Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland.pdf (7 pagina’s)

De situatie in Amsterdam-Amstelland op 2 oktober 2020 in het kort:

De afgelopen twee weken is een sterke toename te zien van het aantal COVID-19 besmettingen in de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. In week 39 waren dit gemiddeld ruim 375 meldingen per dag, ten opzichte van 320 meldingen per dag in week 38.

In de afgelopen twee weken bedraagt het aantal besmettingen in de veiligheidsregio 320 meldingen per 100.000 inwoners (week 38 + 39). Dit ligt ruim boven de landelijk vastgestelde signaalwaarde van 150 besmettingen per 100.000 inwoners. De stijging van het aantal besmettingen zien we in alle stadsdelen van Amsterdam en in alle Amstelland gemeenten. Waar twee weken geleden stadsdeel Zuidoost de uitschieter was, zien we nu over een brede linie een stijging en zitten vijf stadsdelen en Diemen rond het niveau van 250 meldingen per 100.000 inwoners. Qua absolute aantallen besmettingen zit stadsdeel Nieuw-West het hoogst.


(Bron Gemeente Amsterdam - 2018)

Femke Halsema burgemeester van Amsterdam en voorzitter van de Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland

De verspreiding van het virus is vooral te zien binnen de leeftijdsgroep 19-30 jaar, maar inmiddels is in alle leeftijdsgroepen een flinke stijging te zien. De stijging van het aantal besmettingen zorgt voor een toegenomen risico op verspreiding van het virus naar kwetsbare groepen. Daarom blijft het naleven van de corona basisregels noodzakelijk: 1,5 meter afstand houden, handen wassen, thuis niet meer dan drie gasten ontvangen en bij klachten: thuisblijven en jezelf laten testen.

Functioneren van het testen en traceren. Het aantal testen onder inwoners van onze regio is de afgelopen weken verder gegroeid: van 15.587 in week 38 naar 16.432 in week 39. De testcapaciteit van de GGD in de regio is opgeschaald naar 3000 testen per dag op 5 locaties in Amsterdam. Sinds de krapte in testcapaciteit landelijk is toegenomen, worden in de teststraten van Amsterdam meer inwoners van buiten de regio getest. Het percentage positieve testuitslagen onder inwoners van de Veiligheidsregio Amsterdam- Amstelland is opnieuw sterk gestegen: van 12,6% in week 38 naar 13,8% in week 39. Dit ligt ruim boven het landelijk percentage van 7,4% in week 39. Op de teststraten ontving in week 39 80,9% van de mensen binnen 48 uur na de testafname de uitslag. De GGD schaalt de testcapaciteit de komende week verder op naar 4.200 testen per week.

Op het maximum aantal personen binnen (30) en activiteiten buiten (40) is een aantal uitzonderingen. Het gaat onder andere om uitvaarten, betogingen, het belijden van godsdienst of levensovertuiging, onderwijsinstellingen en openbaar vervoer. In de noodverordening is de volledige lijst uitzonderingen opgenomen.

Voor gebedshuizen, zoals kerken, moskeeën, synagogen en tempels is, gelet op de grondwettelijke vrijheid van godsdienst, een uitzondering gemaakt. Niemand wil aan deze vrijheid komen, de Grondwet is de basis van onze rechtstaat. Tegelijkertijd is het nu echt noodzakelijk om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan, en bij grote gezelschappen is het risico groot. Daarom heb ik een beroep gedaan op alle gebedshuizen in de regio om ook daar de groepsgrootte te beperken tot maximaal 30 personen per ruimte en hen geattendeerd op het dringende advies van het kabinet om binnen mondkapjes te dragen.

Ontheffingen van maximum van dertig personen. Veiligheidsregio’s kunnen op basis van de door het kabinet aangekondigde maatregelen ontheffing verlenen voor het maximum van 30 personen per zaal in gebouwen die van groot belang zijn voor de regio.

De Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland kiest ervoor om de ontheffingen primair te richten op concertzalen en theaters. Elf instellingen in onze veiligheidsregio krijgen de ontheffing omdat ze aan twee voorwaarden voldoen: 1) ze zijn van groot internationaal, nationaal of regionaal belang en spelen een vitale rol in de culturele infrastructuur en 2) ze beschikken over een capaciteit van minimaal 100 bezoekers binnen de huidige 1,5 meter beperkingen. De lijst biedt inwoners van de regio met verschillende voorkeuren en achtergronden de mogelijkheid om toch - ook in tijden van crisis - gebruik te blijven maken van een relatief breed cultureel aanbod.

De instellingen die vanaf woensdag 30 september een ontheffing tot 19 oktober 2020 hebben gekregen op het maximaal aantal mensen dat is toegestaan per programma zijn: Carré, Concertgebouw, Nationale Opera en Ballet, Paradiso, DelaMar, ITA/Stadschouwburg, Muziekgebouw aan ‘t IJ, Meervaart, Melkweg, De Kleine Komedie en Stadschouwburg Amstelveen. Het betreft hierbij alleen de zalen binnen deze gebouwen waarbij er sprake is van een capaciteit van 100 bezoekers of meer.

Veel meer instellingen in onze veiligheidsregio hebben aangegeven voor een ontheffing in aanmerking te willen komen. Dat is heel goed te begrijpen. De afgelopen periode hebben de instellingen grote verantwoordelijkheid getoond in het naleven van de regels. De komende weken moet onze prioriteit echter liggen bij het terugdringen van het aantal coronabesmettingen. Dat doen we onder andere door het aantal contactmomenten tussen mensen fors terug te brengen.

Extra ruimte op terrassen. De komende drie weken gelden strengere maatregelen voor de horeca. Dit betekent voor horecaondernemers minder klanten binnen en een beperking voor groepen buiten. Om binnen de geldende noodverordening horecaondernemers komende winter toch zoveel mogelijk ruimte te geven, wordt de regeling die het voor Amsterdamse horecaondernemers mogelijk maakt om hun terras te vergroten verlengd tot 1 maart 2021.

Als het aantal besmettingen de komende weken niet voldoende afneemt, dan is een nieuwe ‘lockdown’ onvermijdelijk. Dat willen we beslist voorkomen, want de economische en sociale gevolgen van alle maatregelen zijn nu al ernstig genoeg: voor horecaondernemers, voor culturele instellingen, voor jongeren. We zetten nu een voor iedereen pijnlijke stap terug: een stap die nodig is om ervoor te zorgen dat we de tweede golf weer snel te boven komen.