Eerste bevindingen van de Beleidstafel Droogte

De droge zomer van 2018 heeft het Nederlandse waterbeheer flink op de proef gesteld. De door minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) ingestelde Beleidstafel Droogte (pdf 32 pagina’s) komt nu met haar eerste bevindingen. Conclusie is dat de droogtemaatregelen vorig jaar goed hebben uitgepakt en de waterbeheerders hard hebben gewerkt. Tegelijk komen er knelpunten in beeld, zoals het sterk gedaalde grondwaterpeil in de hoge zandgronden in het oosten en zuiden van Nederland en het binnendringende zoute zeewater dat een probleem vormde voor het drinkwater en de landbouw.

(Foto Nia Palli/IenW - 2017)

drs. Cora van Nieuwenhuizen-Wijbenga (VVD) minister van Infrastructuur en Waterstaat

Om snel met oplossingen te komen stelt de minister nu al € 7 miljoen beschikbaar voor maatregelen om in de zandgebieden water op te slaan om daarmee het grondwater tijdig aan te vullen. Ook vanuit de regio’s wordt hiervoor fors aanvullend geïnvesteerd. 'We moeten van kampioen dijken bouwen tegen hoogwater nu ook kampioen wateropslag worden als remedie tegen droge zomers,' aldus minister Van Nieuwenhuizen. ‘Ons watermanagement gaan we nog meer inrichten op het vasthouden van water zodat we in komende zomers over grotere buffers beschikken. Ook alle waterpartners willen stevig hun schouders eronder zetten om snel met oplossingen te komen.’

Voorbereidingen. Ook komende zomer staan de waterbeheerders voor een fikse opgave. Hoewel er afgelopen maanden een gemiddelde hoeveelheid regen is gevallen, is in sommige gebieden het grondwater nog steeds onvoldoende aangevuld om eenzelfde lange droogteperiode door te komen. Het afgelopen half jaar is er daarom ook niet stilgezeten. Zo houden waterschappen bijvoorbeeld het waterpeil van sloten op een hoger peil om het grondwater aan te vullen. Rijkswaterstaat zorgt dat het waterpeil van het IJsselmeer op zijn hoogst is bij de start van de zomer, zodat een grotere zoetwaterbuffer ontstaat.



Drinkwater. Het IJsselmeer is onze nationale regenton. Een derde van Nederland is afhankelijk van deze zoetwater buffer voor bijvoorbeeld drinkwater en de landbouw. Afgelopen zomer daalde het peil door het neerslaggebrek, waardoor het indringende zout steeds problematischer werd voor de drinkwaterproductie. Noodmaatregelen zoals de inzet van schepen voor zoetwater waren uiteindelijk niet nodig. RWS gaat nu verkennen welke maatregelen genomen kunnen worden om verzilting zoveel mogelijk te voorkomen. De drinkwaterbedrijven gaan investeren in grotere voorraden water. Dit moet soelaas bieden in een extreme situatie van twee langdurende droge zomers achter elkaar.

De scheepvaart had in de late zomer ook steeds meer last van de droogte, door de alsmaar dalende waterstanden in de rivieren en kanalen. Om schippers te gaan informeren gaat RWS onderzoeken of zij zes tot acht weken verwachtingen kunnen afgeven voor verwachte waterstanden. Op langere termijn wordt gekeken naar het wegnemen van knelpunten zodat de rivieren bevaarbaar blijven tijdens droge zomers, zoals uitbaggeren van rivierbodems en het beter monitoren van de vaardiepte.

Maatregelen. Van de € 7 miljoen gaat € 4 miljoen naar maatregelen voor het vasthouden van water op de hoge zandgronden in het oosten en zuiden van Nederland. De regio investeert hier bovenop nog een veelvoud. € 2 miljoen wordt gestoken in oplossingen tegen verzilting en het monitoren van de verdamping, € 1 miljoen gaat naar onderzoek en kennisontwikkeling. De Beleidstafel Droogte heeft een voorlopige inschatting laten maken van de economische schade van de droogte in 2018, die neerkomt tussen 0,5 en 2 miljard euro.