Eerste daling bijstandsuitkeringen sinds 2008 in Nederland

Het aantal personen met een bijstandsuitkering is in 2017 met 3,5 duizend gedaald. Dit is de eerste daling sinds 2008. Alleen het aantal 27- tot 45-jarigen met bijstand is afgenomen. Bij de 45-plussers was er nog een duidelijke groei. Ook onder personen met een niet-westerse achtergrond nam het aantal toe. Eind 2017 telde Nederland 461 duizend bijstandsgerechtigden tot de AOW-leeftijd. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het aantal 27- tot 45-jarigen met bijstand is in 2017 afgenomen met ruim 8 duizend, oftewel 4,5 procent. In de jaren 2009 - 2016 was er nog elk jaar een toename, die in 2016 wel was teruggelopen tot enkele honderden. De gunstige arbeidsmarkt, die doorgaans met vertraging doorwerkt in de bijstandscijfers, is daarmee vooral zichtbaar bij deze leeftijdsgroep. Er stromen nu meer mensen de bijstand uit dan erin.

(Bron CBS - 2018)

Instroom, uitstroom en stand bijstandsontvangers naar geboorteland, januari - september 2017


Het aantal bijstandsgerechtigde jongeren (tot 27 jaar) is in 2017 praktisch gelijk gebleven. In 2015 en 2016 groeide deze groep nog met respectievelijk 4 duizend en 6 duizend. Onder de 45-plussers bleef de bijstand groeien, in totaal met 5 duizend. Het groeitempo is wel verminderd. In 2016 bedroeg de stijging nog 9 duizend. De verhoging van de AOW-leeftijd in 2017 met drie maanden heeft de uitstroom onder de 45-plussers iets vertraagd. Bijstandsgerechtigden die tegen de AOW-leeftijd aan zaten, moesten door de verschuiving van leeftijdsgrens langer wachten voordat zij de bijstand konden verlaten voor pensioen.

Het aantal bijstandsgerechtigden met een niet-westerse migratieachtergrond is verder toegenomen.


(Bron CBS - 2018)

Personen met een bijstandsuitkering tussen 2008-2017


Relatief grootste bijstandsuitstroom in Zeeland. In de periode januari - september 2017 zijn 90 duizend personen de bijstand ingestroomd en bijna 91 duizend uitgestroomd. Dit houdt in dat er op elke 100 personen tot de AOW-leeftijd die in de bijstand terechtkwamen, 101 uitstroomden. De verhouding tussen uitstroom en instroom verschilt duidelijk per regio. In arbeidsmarktregio Zeeland was de uitstroom relatief het grootst. Daar waren 117 uitstromers per 100 instromers. Een andere arbeidsmarktregio met een relatief grote uitstroom was FoodValley. Daar kwam de verhouding uit op 110. Arbeidsmarktregio Gorinchem kende relatief de laagste uitstroom, en wel 84. Daar stroomden dus minder mensen de bijstand uit dan erin terechtkwamen. Redenen voor in- en uitstroom kunnen per regio aanzienlijk verschillen. Van invloed zijn bijvoorbeeld de plaatselijke arbeidsmarkt, de aanwezigheid van veel asielzoekers en gemeentelijk beleid.

Het tempo waarmee dat gebeurde nam wel af. In 2017 ging het om een groei van 6 duizend. Het jaar daarvoor eindigde nog met een plus van 18,5 duizend. Vooral recente asielzoekers met een verblijfsvergunning zorgden voor de toename. Is de verblijfsvergunning toegekend, dan kan een beroep op de bijstand worden gedaan als er onvoldoende inkomen of vermogen is. De grootste groep asielzoekers bestaat uit Syriërs. In de eerste negen maanden van 2017 zijn er van hen bijna 11 duizend de bijstand ingestroomd. Het aantal Syriërs dat in dezelfde periode de bijstand verliet, kwam op 4 duizend uit.