Eindverslag van kabinet informateur Edith Schippers

Informateur Edith Schippers heeft maandagavond 15 mei 2017 meegedeeld, dat de formatiegesprekken tussen haar en de onderhandelaars van VVD, D66, CDA en GroenLinks zijn vastgelopen. Dit deed zij in de Oude Zaal van de Tweede Kamer. 'De verschillen zijn gewoon te groot', aldus Schippers, die vanaf 29 maart gesprekken heeft gevoerd met de onderhandelaars van de vier partijen. Kabinet informateur Edith Schippers rondde haar werkzaamheden af en bood haar verslag aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Khadija Arib op 29 mei 2017:

'Geachte voorzitter,

Op woensdag 17 mei 2017 startte ik als informateur een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden voor een coalitie die kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met het parlement. Dit onderzoek rond ik vandaag af. Bijgaand treft u het verslag met mijn bevindingen en advies aan. In de gesprekken met fractievoorzitters klinkt, in lijn met de opdracht, een stevige voorkeur door voor een meerderheidskabinet. Daarop heeft het onderzoek zich gericht in het besef, dat daarvoor voor het eerst in decennia minimaal vier partijen noodzakelijk zijn.

Ik constateer, dat op dit moment iedere geopperde variant voor een meerderheidscoalitie op bezwaren van op zijn minst één van de betrokken fracties stuit. Daarmee is er in deze fase geen mogelijkheid voor onderzoek naar een kabinet, dat kan rekenen op een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer. Dit is de feitelijke situatie. Het is verstandig deze niet als eindpunt te markeren, maar als ieders eerste positie in de uiterst complexe nieuwe politieke verhoudingen van een versnipperde Tweede Kamer.

(Bron Rijksoverheid - 2016)

Edith Schippers (VVD) minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zij was sinds 29 maart 2017 onderhandelaar/informateur van een nieuwe Nederlandse kabinet

Beweging is mogelijk. Het vraagt om een gerichte tussenstap, waarin partijen nieuwe bereidheid kunnen vinden om zonder voorwaarden vooraf het onderlinge gesprek aan te gaan. Ik adviseer u om in een volgende fase dan ook niet als Tweede Kamer voorwaarden vooraf te stellen, maar de aanwijzing van een informateur te bespreken die een onderzoek start naar de mogelijkheid van een kabinet, dat op voldoende steun kan rekenen in de volksvertegenwoordiging. Dat kan, zoals de meesten blijven nastreven, een meerderheidskabinet zijn, maar ook een minderheidskabinet in welke vorm dan ook.

Voor dit onderzoek acht ik een nieuwe brede algemene ronde niet opportuun. Ieders positie is, zoals is weergegeven in bijgevoegd verslag, gedurende mijn verkennend onderzoek in twee ronden uitputtend aan de orde gekomen. Partijen moeten in de volgende fase samen aan tafel. Het ligt, mede gelet op de meerderheid van adviezen van fractievoorzitters, in de rede om komende tussenstap gericht combinaties uit te nodigen. Bij een nieuwe fase voor een nieuwe stap hoort mijns inziens ook een nieuwe informateur. De heer Tjeenk Willink, Minister van Staat, heeft zich bereid verklaard het onderzoek op zich te nemen als de Tweede Kamer daarop prijs zou stellen.

Tijdens mijn werkzaamheden heb ik ook aandacht besteed aan het verzoek, dat u mij per brief deed toekomen (dd 19 mei 2017) "om in overweging te nemen om de onderhandelende partijen tijdens de vorige informatieronde alsnog te vragen of zij kunnen instemmen met het openbaar maken van de 'factsheets' die de heer Roemer op het oog had”. Dit verzoek heb ik voorgelegd aan de fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en GroenLinks. Zij hebben laten weten er vanuit te gaan, dat de ambtelijke stukken waarom de heer Roemer verzocht, openbaar worden bij de overdracht van het archief aan de Tweede Kamer.

Ik dank u en de fractievoorzitters voor het in mij gestelde vertrouwen. Indien de leden van de Tweede Kamer daarop prijs op stellen, ben ik graag bereid het debat over mijn verslag bij te wonen en eventuele vragen te beantwoorden.

Met vriendelijke groet, Edith Schippers'

Lees de volledige brief van mevrouw Schippers: Verslag informateur Schippers aan voorzitter Tweede Kamer 29 mei 2017 (pdf 7 pagina’s)

Hoe werkt een formatie?

Direct na de verkiezingen voor de Tweede Kamer begint de formatie van een nieuw kabinet. In de Grondwet staan geen regels over de procedure voor de kabinetsformatie. Alleen het begin en het einde van de formatie worden behandeld: het ontslaan van het oude kabinet en het benoemen van het nieuwe kabinet door het staatshoofd. De procedure van de kabinetsformatie is dan ook vooral gebaseerd op ongeschreven staatsrecht en gewoontes. Hierdoor kan de procedure van formatie tot formatie verschillen. Wel doorloopt iedere kabinetsformatie grofweg de volgende stappen: verkiezingen, informatie, coalitieakkoord, formatie en beëdiging.