Gedenkplaat onthuld voor de Charlotte van Montpensierlaan 49

Op 24 februari 1945 werd de buurt van Charlotte van Montpensierlaan (CvMlaan) gebombardeerd door drie van de vier Spitfires die elk twee bommen wierpen met als doel de spoorlijn. Eén Spitfire wierp zijn bommen te vroeg af en die kwamen terecht op de CvMlaan. Door de afgevuurde bommen werden daarbij 10 mensen, 2 kinderen en 8 volwassenen direct gedood.

(Bron Stadsarchief Amsterdam - 2022)

Verwoest woonhuis aan de Charlotte de Montpensierlaan in Amstelveen als gevolg van een Brits bombardement
op 24 februari 1945
Vanwege deze gebeurtenis had mevrouw Wil Couturier aan Herbert Raat (VVD) wethouder van Kunst en Cultuur gevraagd om een plaquette te laten plaatsen bij het huis in de Charlotte Van Montpensierlaan voor huisnummer 49. Dit werd goedgekeurd door de gemeente en zodoende verzamelden zich op 24 februari 2022 een groepje genodigden en buurtbewoners voor één van de destijds getroffen huizen. Voor een aanmerkelijk groter aantal mensen is deze gebeurtenis hun leven lang van invloed (geweest). Rob Veeneman en Wil Couturier overleefden beiden door louter toeval het bombardement, maar de gevolgen merken zij tot op heden. Ook de heer Henk Groenendijk was gekomen, die op 10-jarige leeftijd het bombardement meemaakte. Hij had van de bom nog een scherf bewaard die hij aan de aanwezigen toonde. Mevrouw Dini Verhoeff en haar tweelingbroer Frits Verhoeff waren gekomen, want zij hadden dit bombardement ook als vier-jarigen van nabij meegemaakt.

Wethouder Raat schudde enkele mensen de hand en nam de microfoon: 'Goedemorgen allemaal, heel fijn dat jullie er zijn, ook de gemeenteraadsleden. Het is een bijzonder moment vandaag, want 77 jaar geleden is hier een vreselijk ongeluk gebeurd. Ruim tien mensen zijn hier overleden en de initiatiefneemster, mevrouw Wil Couturier is helaas ziek geworden, dus kan er niet bij zijn, maar zij is degene die er met hart en ziel aan getrokken heeft om te zorgen dat dit bijzondere, dit tragische moment vast te leggen. Het feit dat wij herdenken op de dag dat er oorlog is uitgebroken in Oekra?ne, toont hoe belangrijk het is om stil te blijven staan bij de zwarte bladzijden uit onze geschiedenis: blijven herdenken en gewoon geen oorlog willen. Mevrouw Couturier was er 77 jaar geleden bij, heeft het overleefd en het is dus heel bijzonder dat zij zich op 91 jarige leeftijd hier nog zo voor inzet. Zij zou wat vertellen over hoe het was en ik was er niet bij dus kan dat niet, maar mevrouw Verhoeff wil wel wat vertellen.'


(Foto Amstelveenweb.com - 2022)

Herbert Raat (VVD) wethouder van Kunst en Cultuur tijdens de oorlogsherdenking op 24 februari 2022
aan de Charlotte van Montpensierlaan


(Foto Amstelveenweb.com - 2022)

Wethouder Raat interviewt mevrouw Dini Verhoeff en haar tweelingbroer Frits Verhoeff, de getuigen van het bombardement
Mevrouw Verhoeff vertelde: 'Wij, mijn broer Frits en ik waren 4 jaar en woonden hier om de hoek. Aldoor hoorde je vliegtuigen, waar we heel bang voor waren, dus dat bombardement blijft wel hangen en nu met dit komt er weer van alles boven. Op het moment dat de bom viel, stonden wij tegen de voordeur van het huis aan de Bors van Waverenstraat nr 83 te duwen, omdat wij naar binnen wilden, want het was lunchtijd. Wij werden niet binnen gelaten omdat wij eten zouden krijgen bij de familie Van Trigt in de Charlotte van Montpensierlaan (nr 63)?.
De vader van broer en zus Verhoeff was in de tuin bezig en werd net binnen geroepen door zijn vrouw in verband met de lunch. Echter de heer Dijkstra, die vader Verhoeff in de tuin hielp met hout zagen, besloot de klus nog even af te maken, toen de bom viel. De heer Dijkstra is hierbij helaas om gekomen.

Wethouder Raat vroeg mevrouw Verhoeff en haar tweelingbroer om dan samen de gedenkplaat te onthullen en zo geschiedde.


Luister naar de speech en bekijk de onthulling van de plaquette
Op de plaquette staat:
Ter nagedachtenis van diegenen die
hier op 24 februari 1945 omkwamen
door een geallieerd bombardement.
Achttien woonhuizen werden zwaar
beschadigd, minstens tien mensen
kwamen direct om en vele bewoners
raakten gewond. De toedracht van het
bombardement is nog altijd onduidelijk.

Na de onthulling gaf men een applausje voor mevrouw Couturier en de wethouder voegde nog toe: 'Historisch besef wordt door de hele gemeenteraad volmondig gesteund om te zorgen dat het een betere plek krijgt dan het had in Amstelveen. Niet alleen om te herdenken, maar ook voor onze kinderen en de toekomst, want het is geen vanzelfsprekendheid hoe we hier leven.' Tot slot werd iedereen uitgenodigd voor een kopje koffie, of thee in de Kruiskerk om nog wat na te praten.


(Foto Amstelveenweb.com - 2022)

De heer Henk Groenendijk was ook de getuige van de bombardement in Nieuwer-Amstel 77 jaar geleden toen hij 11 jaar oud was
Henk Groenendijk
De heer Henk Groenendijk vertelde dat hij in de Bors van Waverlaan op nr 76 woonde en op de bewuste dag alleen thuis. Hij had geen luchtalarm gehoord, maar wel de vliegtuigen. Hij liep naar de hoek van de straat want hij dacht dat er weer een bombardement op Schiphol zou komen, maar zag twee vliegtuigen laag overkomen. De bommen heeft hij niet zien vallen. Zijn vader had hem verteld dat als hij een fluitend geluid hoorde hij plat op de grond moest gaan liggen. Dat deed hij nu in de goot tegen de stoeprand aan. Ongeveer 15 meter verder viel een bom in het talud die ontplofte, recht tegenover het hoekhuis van de CvMlaan nr 53. De andere bom die te vroeg was afgewordpen was in de tuin van de familie Waller die op nr 49 woonden.


(Foto Amstelveenweb.com - 2022)

Tot vandaag de dag bewaart de heer Groenendijk een scherf van het bombardement in Nieuwer-Amstel 77 jaar geleden
Het schip de Van Ewijck
De heer Frits Verhoeff vertelde de redactie van Amstelveenweb nog het volgende verhaal uit 1939: 'De ouders van mijn vader woonden voor de oorlog op nr. 45 in de Charlotte van Montpensierlaan en hun zoon, dus onze oom, Wim Verhoeff was stoker op het schip de Van Ewyck, een mijnenveger in Den Helder. In 1939 waren ze bezig om de mijnen weer weg te halen tussen de Waddeneilanden want de vissers hadden er last van. Op 8 september toen ze bezig waren de mijnen op te ruimen, voer het schip op een eigen mijn, doordat de stroming te sterk was. Oom Wim had net verkering en vroeger was het gebruikelijk dat je je verloofde ging voorstellen aan je ouders. Wim had een brief geschreven – nou pap en mam, aanstaand weekend kom ik mijn verloofde voorstellen. Voordat die brief hier gearriveerd was hadden de ouders al bericht gekregen dat hun zoon was overleden en dan krijg je daarna nog eens brief…… dat was echt heel wrang.' Een zeer indringend verhaal van een gebeurtenis toen de oorlog nog niet echt was begonnen in Nederland. Voor de ouders van Wim Verhoeff was het leed eigenlijk al geschied.


(Foto Amstelveenweb.com - 2022)

Groepsfoto van de Amstelveners die tijdens de herdenking aanwezig waren


(Foto Amstelveenweb.com - 2022)

De metalen gedenkplaat van het bombardement van 77 jaar geleden
Het bombardement op de Charlotte van Montpensierlaan
Amstel Mare
In Amstel-Mare - het tijdschrift dat door de Vereniging Historisch Amstelveen (VHA) wordt uitgegeven, staat in nummer 119 van december 2020 op bladzijde 12 een artikel geschreven door de heer Wim Groeneweg. Het draagt de titel ?Het bombardement op de Charlotte van Montpensierlaan: 24 februari 1945.?
'Op zaterdag 24 februari 1945 sloeg om 12.30 uur het noodlot toe. Er vielen twee splinterbommen op de Charlotte van Montpensierlaan door een geallieerd (hoogstwaarschijnlijk Brits) bombardement. Voor zover bekend, kwamen op de dag zelf tien personen door bomscherven om het leven (zie onderaan dit artikel). Het aantal gewonden door onder andere rondvliegende bomscherven en versplinterd glas door de luchtdruk van de ontplofte bom was onbekend. Enkele huizen werden zwaar beschadigd-gevels en plafonds weggeslagen, andere hadden kapotte ruiten, deuren en andere beschadigingen.

Jaren van Verduistering
In het boek Jaren van Verduistering, geschreven door Tiny Visser staat nog het volgende: Het waren splinterbommen met een vreselijke uitwerking. Na de klap viel er eerst een stilte, een vacu?m. In heel Elsrijk waren ruiten gesprongen en gevels ontwricht, maar dat ene blok zag er luguber uit. Drie in de buurt wonende artsen haastten zich erheen. Dokter De Froe kwam als eerste aan. ?Ik liep ??n van die huizen binnen, over het puin, en merkte dat ik bovenop iemand stond. Wat verder in het huis lag een jongetje dat uit zijn mond bloedde. Een brandend kacheltje was omgevallen, de kolen lagen smeulend over de vloer.

Bij één van de huizen stond de tafel nog gedekt voor het middagmaal. Alleen een klein meisje zat nog aan tafel, huilend, de anderen zwaar gewond tussen het puin. In een ander huis zat een verdoofde moeder naar haar dode kind te kijken. Ergens was een jongen zijn verstand kwijt geraakt. Wat de dokter en de dominee nooit hebben vergeten is het leuren met een stervende jongen. Ze hadden hem hevig bloedend op een kamerdeur gelegd en brachten hem naar het eerste niet getroffen huis. Die mevrouw wilde ons niet binnen laten - al dat bloed op haar kleed (de dokter). Ook bij het tweede huis werd de jongen geweigerd, pas bij het derde huis mochten wij, door het raam, binnenkomen en de vloerbedekking, hoe prachtig ook, bederven.? (de dominee).

De artsen Piersma en Sikkel maakten van hun benedenkamers eerste-hulpposten. Ook daar waren trouwens de ramen versplinterd. ?Het zat vol gewonde mensen. Ze waren stil, verdoofd. Alleen de kinderen huilden.? Geen Duitse officier dood, niet één enkele mof; ook geen ?muizen of meiden?. Geen flard van de Duitse verdediging aangetast. Maar twee kinderen en negen volwassenen dood, een groot aantal gewond, anderen voor hun leven bedroefd. De weduwe van een van de beide omgekomen houtzagers, die ?s morgens haar mooie zwarte haren had gekamd, liep nu rond met in ??n tel grijs geworden pieken die recht overeind op haar stonden- letterlijk te berge gerezen. In een oorlog zijn de slachtoffers gemakkelijker aan te wijzen dan de schuldigen??'

Eén van de aanwezigen had een overzicht van de omgekomen personen in de diverse straten die door het bombardement om 12.30 uur op zaterdag 24 februari 1945 om het leven kwamen, of later ten gevolge van het bombardement:

Charlotte van Montpensierlaan 33
Cornelis Johannes Hendrik Dijkstra: * 29-05-1909 - † 24-02-1945 om 12.45 uur - 35 jaar, gehuwd met Petronella Dijkstra-Koster en vader van drie kinderen:
- Janne * 30-08-1940 (Nieuwer-Amstel)
- Rudolphine Cristina * 04-10-1941 (Nieuwer-Amstel)
- Cornelis Johannes Hendrik * 29-08-1943 (Nieuwer-Amstel)

Charlotte van Montpensierlaan 45
Johan Huurnink: * 01-07-1933 - † 24-02-1945 – 12 jaar
zoon van Johan Huurnink en Berendina Willemina Huurnink-Beumkes

Charlotte van Montpensierlaan 47
Klaas Altena: * 18-06-1904 - † 24-02-1945 om 12.30 uur - 40 jaar
Gehuwd met Johanna Cornelia Elisabeth Altena-Hoffman en vader van twee kinderen:
- Nine Jol * 24-04-1936 (Amsterdam)
- Robert * 18-07-1942 (Amsterdam)

Charlotte van Montpensierlaan 49
- Theodorus Johannes Waller: * 17-12-1900 - † 24-02-1945 om 12.45 uur – 44 jaar
- gehuwd met Hermina Jacoba Adriana Waller-de Grood: * 23-12-1905 - † 24-02-1945 - 39 jaar en hun zoontje
- Jan Theo Waller: *17-07-1938 - † 24-02-1945  - 6 jaar

Charlotte van Montpensierlaan 51
- Johan Gerardus Maria Walthaus: * 11-03-1922 -  † 24-02-1945- 24 jaar
- Gerardus Maria Walthaus: * 1924 -  † 24-02-1945 om 13.00 uur - 22 jaar

Bors van Waverenstraat 81
- de heer Veeneman – ernstig verwond en daardoor in augustus 1945 overleden

Bors van Waverenstraat 87
Adriaan Verwoerd: * 27-10-1908 - † † 24-02-1945 om 12.45 uur – 36 jaar en vader van drie kinderen:
- Jan: * 27-12-1936 (Amsterdam)
- Aaltina Hendrika: * 18-08-1939 (Aruba?)
- Wouter Adriaan: * 20-10-1943 (Nieuwer-Amstel)

Bors van Waverenstraat 89
- Cornelis Dales: * 16-06-1887 -  † 24-02-1945 om 12.45 uur - 57 jaar
gehuwd met Catharina Antonia Dales-van den Houten. Zij hadden 8 kinderen, waar onder:
- Julianus * 12-04-1925
- Reinier Hermanus Antoine * 14-09-1926
- Cornelia * 29-03-1930

Vereniging Historisch Amstelveen (VHA)
Vereniging Historisch Amstelveen heeft in haar tijdschrift Amstel-Mare twee keer een artikel gepubliceerd over dit bombardement, zoals de spitfires, en verschillende interviews met getuigen en nabestaanden. Zij zijn beiden geschreven door de heer Wim Groeneweg en mogelijk zijn de exemplaren nog te koop dus. Het betreft:
Amstel Mare 2020 - nr 119 - pagina 12-18 en Amstel Mare 2021 - nr 122 - pagina 6-8.