Het Europees Parlement over de sociale en economische gevolgen van de Russische oorlog in Oekraïne

Toespraak van Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie in Strasbourg op woensdag 4 mei 2022 in de plenaire vergadering van het EP over de sociale en economische gevolgen voor de EU van de Russische oorlog in Oekraïne - versterking van het vermogen van de EU om op te treden:

"Controle tegen levering" mevrouw de Voorzitter, beste Roberta (Metsola), geachte afgevaardigden,

Volgende week vieren we de Dag van Europa. De 72ste verjaardag van onze Unie. Deze Dag van Europa zal helemaal in het teken staan van de Unie van de toekomst - hoe we haar sterker, veerkrachtiger en dichter bij de mensen kunnen maken. Maar het antwoord op al deze vragen kunnen we niet alleen geven. Het antwoord wordt ook in Oekraïne gegeven. Het wordt gegeven in Kharkiv, waar Oekraïense eerstehulpverleners zich in de gevechtszone wagen om de gewonden van de Russische aanvallen te helpen. Het wordt gegeven in kleine steden als Bucha, waar overlevenden de wreedheden verwerken die Russische soldaten tegen burgers hebben begaan. En hij wordt gegeven in Mariupol, waar Oekraïners zich verzetten tegen een Russische troepenmacht, die hen in aantal overtreft. Ze vechten om hun basisideeën te bevestigen: Dat zij de baas zijn over hun eigen toekomst - en niet een of andere buitenlandse leider. Dat het internationale recht telt en niet het recht van de sterkste. En dat Poetin een hoge prijs moet betalen voor zijn brutale agressie.

De toekomst van de Europese Unie wordt dus ook in Oekraïne geschreven. En daarom wil ik het vandaag over twee onderwerpen hebben. Ten eerste over sancties en ten tweede over noodhulp en wederopbouw. Vandaag presenteren wij het zesde pakket sancties. Ten eerste stellen we een lijst op van hooggeplaatste militaire officieren en andere personen die oorlogsmisdaden hebben begaan in Bucha en die verantwoordelijk zijn voor de onmenselijke belegering van de stad Mariupol. Hiermee geven we opnieuw een belangrijk signaal af aan alle plegers van de oorlog van het Kremlin: We weten wie jullie zijn, en jullie zullen ter verantwoording worden geroepen.

Ten tweede hebben we de Sberbank - veruit de grootste bank van Rusland - en twee andere grote banken de-SWIFT. Daarmee raken we banken die systeemkritisch zijn voor het Russische financiële systeem en Poetins vermogen om verwoesting te zaaien. Dit zal het volledige isolement van de Russische financiële sector van het mondiale systeem verstevigen. Ten derde verbannen we drie grote Russische staatsomroepen uit onze ether. Zij mogen hun inhoud niet meer in de EU verspreiden, in welke vorm dan ook, via de kabel, per satelliet, op het internet of via smartphone-apps. We hebben deze tv-zenders aangewezen als spreekbuizen die Poetins leugens en propaganda op agressieve wijze versterken. We mogen hen geen podium meer geven om deze leugens te verspreiden. Bovendien vertrouwt het Kremlin op accountants, consultants en spindoctors uit Europa. En daar komt nu een einde aan. Wij verbieden deze diensten aan Russische bedrijven.

Mijn laatste punt over sancties: Toen de leiders in Versailles bijeenkwamen, besloten ze onze afhankelijkheid van Russische energie af te bouwen. In het laatste sanctiepakket zijn we begonnen met steenkool. Nu pakken we onze afhankelijkheid van Russische olie aan. Laten we duidelijk zijn: het zal niet gemakkelijk zijn. Sommige lidstaten zijn sterk afhankelijk van Russische olie. Maar we moeten er gewoon aan werken. Wij stellen nu een verbod op Russische olie voor. Dit zal een volledig invoerverbod zijn voor alle Russische olie, zowel over zee als via pijpleidingen, zowel ruwe als geraffineerde olie. Wij zullen ervoor zorgen dat wij de Russische olie geleidelijk uitbannen op een ordelijke manier, op een manier die ons en onze partners in staat stelt alternatieve bevoorradingsroutes veilig te stellen en die de gevolgen voor de wereldmarkten tot een minimum beperkt. Daarom zullen wij de Russische aanvoer van ruwe olie binnen zes maanden en die van geraffineerde producten tegen het eind van het jaar geleidelijk stopzetten. Op die manier oefenen wij maximale druk uit op Rusland, terwijl wij tegelijkertijd de collaterale schade voor ons en onze partners overal ter wereld zoveel mogelijk beperken. Want om Oekraïne te helpen, moet onze eigen economie sterk blijven.

Met al deze stappen ontnemen wij de Russische economie de mogelijkheid te diversifiëren en te moderniseren. Poetin wilde Oekraïne van de kaart vegen. Hij zal daar duidelijk niet in slagen. Integendeel: Oekraïne is eendrachtig opgestaan. En het is zijn eigen land, Rusland, dat hij laat zinken.

Geachte afgevaardigden, Wij willen dat Oekraïne deze oorlog wint. Maar wij willen ook de voorwaarden scheppen voor het welslagen van Oekraïne in de nasleep van de oorlog. De eerste stap is onmiddellijke hulp. Het gaat om economische steun op korte termijn om de Oekraïners te helpen de gevolgen van de oorlog te boven te komen, zoals wij doen met ons macrofinanciële bijstandspakket en met rechtstreekse steun aan de Oekraïense begroting. Daarnaast hebben we onlangs voorgesteld om alle invoerrechten op Oekraïense export naar onze Unie voor een jaar op te schorten. Ik ben er zeker van dat het Europees Parlement zijn gewicht in de schaal zal leggen om dit idee te steunen. Maar dit is niet genoeg voor de verlichting op korte termijn. Verwacht wordt dat het BBP van Oekraïne alleen al dit jaar met 30% tot 50% zal dalen. En het IMF schat dat Oekraïne vanaf mei elke maand 5 miljard euro nodig heeft om het land draaiende te houden, pensioenen en salarissen uit te betalen en basisdiensten te verlenen. We moeten hen steunen, maar we kunnen het niet alleen. Ik ben blij dat de Verenigde Staten massale begrotingssteun hebben aangekondigd. En wij, als Team Europe, zullen ook ons deel doen.

Maar dan, in een tweede fase, is er de ruimere wederopbouwinspanning. De omvang van de verwoesting is ontstellend. Ziekenhuizen en scholen, huizen, wegen, bruggen, spoorwegen, theaters en fabrieken - er moet zoveel worden herbouwd. In de mist van de oorlog is het moeilijk om een precieze schatting te maken. Economen hebben het over enkele honderden miljarden euro. En de kosten stijgen met elke dag van deze zinloze oorlog.

Geachte Parlementsleden, Europa heeft een zeer bijzondere verantwoordelijkheid tegenover Oekraïne. Met onze steun kunnen de Oekraïners hun land weer opbouwen voor de volgende generatie. Daarom stel ik u vandaag voor dat we beginnen te werken aan een ambitieus herstelpakket voor onze Oekraïense vrienden. Dit pakket zou moeten zorgen voor massale investeringen om in de behoeften te voorzien en de nodige hervormingen door te voeren. Het zou de bestaande zwakke punten van de Oekraïense economie moeten aanpakken en de basis moeten leggen voor duurzame groei op lange termijn. Het zou een systeem van mijlpalen en streefdoelen kunnen vaststellen om ervoor te zorgen dat het Europese geld echt iets oplevert voor de bevolking van Oekraïne, en wordt besteed in overeenstemming met de EU-regels. Zij kan helpen corruptie te bestrijden, het rechtskader in overeenstemming te brengen met de Europese normen en de productiecapaciteit van Oekraïne radicaal te verbeteren. Dit zal de stabiliteit en zekerheid brengen die nodig zijn om van Oekraïne een aantrekkelijke bestemming voor buitenlandse directe investeringen te maken. En uiteindelijk zal het de weg vrijmaken voor de toekomst van Oekraïne binnen de Europese Unie. Слава Украине и да здравствует Европа. Slava Ukraini en lang leve Europa!'