'Het Rijk moet stoppen met het maken van hinderbeleid'

Gemeenten hebben betrokkenheid, collegialiteit, creativiteit en lef nodig. Én een Rijksoverheid die stopt met het maken van hinderbeleid. Dat zei Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)-voorzitter Annemarie Jorritsma op 18 juni 2014 in haar jaarrede op het VNG-jaarcongres in de Drechtsteden. Bij gemeenten moeten de ambtelijke molens anders gaan draaien om de uitdagingen in onder meer het sociale domein, op de woningmarkt en in de economie aan te gaan.

(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma hier op een archieffoto

Volgens Jorritsma gelden voor de huidige uitdagingen geen handleidingen, of blauwdrukken. Ze vragen om burgemeesters, wethouders en raadsleden die dingen in beweging zetten. Om gemeenten die samen optrekken. Om de verbeeldingskracht om nieuwe kansen en mogelijkheden te zien. En om het lef om daar dan vervolgens ook mee aan de slag te gaan en ook vertrouwen en verantwoordelijkheid te geven aan inwoners en maatschappelijke organisaties. "Dat betekent, dat je moet durven loslaten", aldus Jorritsma. "Inwoners lopen dikwijls voorop bij het zoeken naar oplossingen. Maak gebruik van hun passie en energie."

Jorritsma verwees ook naar Benjamin Barber, de Amerikaanse politicoloog en voormalig adviseur van president Clinton, die op het congres sprak over zijn boek 'If mayors ruled the world.' "Gemeenten hebben meer dan ooit de ruimte om de lokale samenleving in te richten volgens eigen ideeën. Daar zijn ze beter voor uitgerust dan elke andere overheid."

Tegelijkertijd ervaren gemeenten, dat de Rijksoverheid hen soms in de wielen rijdt met heimweewetgeving. "Een verlangen van het Rijk naar vroeger, toen ministeries bepaalden wat goed was voor gemeenten", aldus Jorritsma. "Het kan niet zo zijn, dat gemeenten door systeeminterventies van vakdepartementen alsnog uitvoeringsdiensten van het Rijk worden." De VNG-voorzitter vroeg zich hardop af, of het Rijk eigenlijk zélf wel klaar is voor de transitie die zij in gang heeft gezet. "Heeft het Rijk zelf ook een transitieplan? Gaat de rijksdienst krimpen nu wij als gemeenten meer overheidstaken uitvoeren? Of gaan de ministeries ons juist extra controleren en wetgeving over ons uitstrooien?"

Gemeenten zien het Rijk liever als partner in samenwerking, zoals ook inwoners, organisaties en andere gemeenten partners zijn. Jorritsma: "Het besturen van een gemeente is topsport. Het houdt je fit, het geeft plezier en het leidt tot resultaat. En bovenal: het is een teamprestatie."