Het debat over de Staat van de Europese Unie 2021

In het jaarlijkse debat over de Staat van de Europese Unie hebben de leden van het Europees Parlement Commissievoorzitter Ursula von der Leyen ondervraagd over de meest urgente uitdagingen voor de EU op 15 september 2021.

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen begon haar tweede State of the European Union met te benadrukken dat, in de grootste mondiale gezondheidscrisis sinds een eeuw, de diepste mondiale economische crisis sinds decennia en de ernstigste planetaire crisis aller tijden, "we ervoor hebben gekozen om er samen voor te gaan. Als één Europa. En daar mogen we trots op zijn". Zij benadrukte dat Europa tot de wereldleiders behoort wat vaccinatiegraad betreft, terwijl het de helft van zijn vaccinproductie deelt met de rest van de wereld. De prioriteit is nu om de vaccinatie wereldwijd te versnellen, de inspanningen in Europa voort te zetten en goed voorbereid te zijn op toekomstige pandemieën.

(Foto © European Union/Christophe Licoppe - 2021)

State of the Union-toespraak 2021 van Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie op 15 september 2021

Wat de toekomst betreft, merkte zij op dat "digitaal de kwestie is die alles maakt of breekt" en kondigde zij een nieuwe Europese chipswet aan, waarin Europa's onderzoeks-, ontwerp- en testcapaciteiten van wereldklasse worden gebundeld en de investeringen van de EU en de lidstaten in halfgeleiders worden gecoördineerd. Wat de klimaatverandering betreft, maakte von der Leyen duidelijk dat "aangezien deze door de mens wordt veroorzaakt, we er iets aan kunnen doen". Zij benadrukte dat de EU met de Green Deal de eerste grote economie was die uitgebreide wetgeving op dit gebied presenteerde en beloofde ontwikkelingslanden te steunen door de financiering voor biodiversiteit te verdubbelen en tot 2027 4 miljard euro extra voor klimaatfinanciering toe te zeggen om hun groene overgang te ondersteunen.

Wat het buitenlands en veiligheidsbeleid betreft, riep zij op tot een Europees cyberdefensiebeleid en een nieuwe Europese wet inzake cyberbestendigheid en kondigde zij een top over Europese defensie aan die onder het Franse voorzitterschap zal worden gehouden.



Manfred WEBER (EVP, DE) wees op de sociale en economische gevolgen van de COVID-19-crisis en zei dat Europa dringend nieuwe banen moet scheppen, ook in de gezondheidssector waar de EU voorop loopt met COVID-19-vaccins. Hij pleitte voor een EU-VS-noodprogramma voor de handel in de sectoren vervoer en mobiliteit en de digitale sector en een plan om de bureaucratie terug te dringen. De Europese defensie moet worden versterkt met een snelle-interventiemacht, en Europol moet worden omgevormd tot een Europese FBI, zo besloot hij.

Iratxe GARCÍA (S&D, ES) oordeelde positief over de strijd van de EU tegen de pandemie en de gevolgen ervan: "70% van de bevolking is gevaccineerd, het vrije verkeer is weer een realiteit en de middelen van de NextGenerationEU worden al verdeeld". De overgang naar een groene economie ligt ook op schema, voegde zij eraan toe, maar "we hebben niet genoeg gedaan om het welzijn van de burgers te waarborgen", waarbij zij opmerkte dat de crisis de ongelijkheden heeft verscherpt en de meest kwetsbaren harder heeft getroffen.

Dacian CIOLOŞ (Renew, RO) klaagde dat de Commissie zich te vaak heeft beziggehouden met diplomatie met de Raad in plaats van met beleidsvorming met het Parlement. Hij benadrukte dat de Europese waarden de fundamenten van onze Unie zijn en drong er bij de Commissie op aan gebruik te gaan maken van het conditionaliteitsmechanisme dat is ingesteld om de EU-begroting te beschermen tegen inbreuken op de rechtsstaat - dat al bijna een jaar van kracht is maar nooit is toegepast - en een einde te maken aan de financiering van onliberale bewegingen in vele delen van Europa waar de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wordt uitgehold, journalisten worden vermoord en minderheden worden gediscrimineerd.

Philippe LAMBERTS (Groenen/EVA, BE) eiste meer klimaatambities: "sneller, hoger, sterker: het is de hoogste tijd om de Olympische doelstellingen toe te passen op onze inspanningen om de planeet te redden". Hij vroeg ook om veranderingen in de fiscale en sociale stelsels om een waardig leven voor iedereen te waarborgen. Wat het buitenlands beleid betreft, merkte Lamberts op dat de EU alleen door het delen van soevereiniteit een "zwaargewicht" op het wereldtoneel kan worden, en maakte hij duidelijk dat "'Fort Europa' nooit een gerespecteerde geopolitieke speler zal zijn". Tot slot betreurde hij dat de EU-landen met betrekking tot Afghanistan in de eerste plaats willen voorkomen dat Afghanen hun voeten op Europees grondgebied zetten.

EU-burgers hebben geen behoefte aan "bloemrijke toespraken", ze willen gewoon "met rust gelaten worden", zei Jörg MEUTHEN (ID, DE). Hij bekritiseerde de plannen van de Commissie voor "enorme uitgaven" - voor de Green Deal, voor het Herstelfonds, voor "Fit for 55", waar de burgers uiteindelijk voor zouden moeten betalen. Hij waarschuwde voor toenemende bureaucratie en betreurde de overgang naar groene energie, waarbij hij pleitte voor meer kernenergie.

Raffaele FITTO (ECR, IT) waarschuwde dat "de middelen van de NextGenerationEU alleen niet genoeg zijn" en eiste een hervorming van het Stabiliteitspact. Hij riep ook op tot een wijziging van de regels voor staatssteun en een meer autonoom handelsbeleid. "De overgang naar het milieu kan niet worden aangepakt zonder rekening te houden met wat er in de wereld gebeurt en vooral met de gevolgen voor ons productiesysteem", voegde hij eraan toe. Wat de rechtsstaat en Polen betreft, hekelde Fitto "een politieke oplegging door een meerderheid die de bevoegdheden van de afzonderlijke staten niet respecteert".

Volgens Martin SCHIRDEWAN (De Linke, DE) heeft mevrouw Von der Leyen zichzelf de hemel in geprezen, maar geen antwoorden gegeven op de problemen van vandaag. Hij eist dat de octrooibescherming voor vaccins wordt opgeheven en betreurt het dat de 10 rijkste miljardairs van Europa hun fortuin tijdens de pandemie verder hebben vergroot, terwijl een op de vijf kinderen in de EU in armoede opgroeit of het risico loopt in armoede op te groeien.