Het elektriciteitsnet van Nederland heeft zijn maximale capaciteit bereikt

In navolging van andere gebieden in Nederland heeft het elektriciteitsnet in de wijde omgeving van elektriciteitsstation Zaandam-Noord zijn maximale capaciteit bereikt voor het leveren van elektriciteit aan grootverbruikers. Daarnaast heeft onderzoek van netbeheerder Liander uitgewezen dat voor de in 2021 volgelopen elektriciteitsstations in Wijdewormer en Warmenhuizen geen congestiemanagement mogelijk is – meldt netbeheerder Liander.

Congestiemanagement is een slimme oplossing om samen met grootverbruikers in een gebied meer capaciteit op het net te creëren. Grootverbruikers moeten in deze regio's op extra capaciteit wachten totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid.

Liander werkt hard aan het uitbreiden van het elektriciteitsnet en het ontwikkelen van oplossingen om meer capaciteit te creëren. Pas dan kan de netbeheerder grootverbruikers van elektriciteit - zoals supermarkten, grootschalige horeca, kantoren en fabrieken - die zich in de betreffende gebieden willen vestigen of meer elektriciteit willen in hun vraag voorzien. De nieuwe knelpunten in Noord-Holland hebben geen gevolgen voor ondernemers die al een contract met Liander hebben.

Snelle ontwikkelingen. Nederland heeft een van de betrouwbaarste elektriciteitsnetten van de wereld. Dit is echter niet ontworpen voor de snelle ontwikkelingen die nu plaatsvinden. De schaarste op het net is het gevolg van de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening. Deze ontwikkelingen zorgen voor een explosieve vraag naar elektriciteit waardoor er op steeds meer plaatsen knelpunten ontstaan op het elektriciteitsnet.

Elektriciteitsstation Zaandam-Noord. Doordat de uitbreiding en nieuwbouw van elektriciteitsstation Zaandam-Noord langer duurt dan aanvankelijk gedacht, moet Liander ook voor dit station afkondigen dat de maximale capaciteit voor energielevering is bereikt. Liander ziet dat met name de vraag naar stroom door ondernemers in de gemeente Zaanstad en delen van Wormerland sneller gaat dan de verzwaringen en uitbreidingen van het elektriciteitsnet.

Het bereiken van de maximale capaciteit betekent dat Liander bedrijven die zich in het gebied willen vestigen of bestaande bedrijven die extra capaciteit willen, op een wachtlijst plaatst. De netbeheerder kan deze ondernemers pas helpen als het elektriciteitsnet is uitgebreid of zodra er oplossingen beschikbaar zijn die meer capaciteit creëren, zoals congestiemanagement. Bij het onderzoek naar congestiemanagement vraagt de netbeheerder aan de grootste verbruikers van elektriciteit om hun piekverbruik op een later moment te plannen of eigen energiebronnen in te zetten. Naar verwachting wordt eind 2022 duidelijk of dit nog extra ruimte op het net kan opleveren. Liander verwacht op zijn vroegst in 2027 extra capaciteit te hebben gerealiseerd voor grootverbruikers in dit gebied. 

Elektriciteitsstations Wijdewormer en Warmenhuizen. In 2021 kondigde Liander aan dat de elektriciteitsverdeelstations Wijdewormer en Warmenhuizen de maximale capaciteit hebben bereikt voor de levering van elektriciteit. Sindsdien plaatst Liander ondernemers die capaciteit aanvragen in deze gebieden op de wachtlijst. Voor station Wijdewormer betreft dat grootverbruikers van elektriciteit in Edam-Volendam, Purmerend, Wormerland, en delen van Zaanstad, Waterland, Landsmeer, Oostzaan, Alkmaar, Uitgeest, Castricum en Koggenland. Door het vollopen van verdeelstation Warmenhuizen komen ondernemers in de gemeente Schagen en delen van Bergen, Dijk & Waard en Alkmaar die zich hier willen vestigen of meer elektriciteit willen in hun vraag voorzien op de wachtlijst van de netbeheerder.

Uit onderzoek van de netbeheerder blijkt dat congestiemanagement in beide regio’s niet mogelijk is. Bij het onderzoek naar congestiemanagement vraagt de netbeheerder aan de grootste verbruikers van elektriciteit om hun piekverbruik op een later moment te plannen of eigen energiebronnen in te zetten. In dit gebied zijn er helaas te weinig grootverbruikers die hun elektriciteitsvraag flexibel kunnen afstemmen op het beschikbare aanbod van elektriciteit. De impact op hun bedrijfsvoering is vooralsnog te groot. Dat is een dilemma, want congestiemanagement werkt alleen als bedrijven in staat zijn deze flexibiliteit te bieden. Gevolg is dat de netbeheerder ondernemers in deze gebieden pas in hun extra elektriciteitsvraag kan voorzien als het elektriciteitsnet is uitgebreid of er andere slimme oplossingen beschikbaar komen. Voor beide gebieden verwacht Liander dat dit op zijn vroegst in 2025 is.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft zeer recent nieuwe spelregels voor congestiemanagement afgekondigd. Deze nieuwe regels bieden meer mogelijkheden dan de oude, welke Liander heeft gebruikt in haar onderzoek. De netbeheerder gaat op basis van deze nieuwe richtlijnen de komende maanden opnieuw onderzoek doen naar de mogelijkheden van congestiemanagement in het gebied. Of congestiemanagement hiermee alsnog mogelijkheden biedt voor meer capaciteit dit gebied is nog onduidelijk en sterk locatie-afhankelijk. 

Grootschalige uitbreiding elektriciteitsnet. In Noord-Holland neemt Liander de komende drie jaar twee nieuwe elektriciteitsverdeelstations en extra capaciteit op twaalf bestaande stations in gebruik. Daarnaast legt de netbeheerder ruim 2.100 km extra elektriciteitskabel en plaatst het in de provincie 945 nieuwe transformatorhuisjes. Het totale investeringspakket in Noord-Holland voor de komende drie jaar bedraagt ruim €1,3 miljard. Deze investeringen zijn nodig om aan de snel toenemende vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet te kunnen voldoen en knelpunten op het net op te lossen. Naast de uitbreiding van het elektriciteitsnet werkt Liander aan innovaties om het net efficiënter te gebruiken. Na 2024 staan er nog meer uitbreidingen en nieuwe stations gepland, Liander werkt op diverse plaatsen al aan de voorbereidingen. Liander publiceert op zijn website kaarten van de gebieden waar schaarste op het elektriciteitsnet is die impact heeft op grootverbruikers van elektriciteit. 

Liander is de netbeheerder in Noord-Holland, Flevoland, Gelderland, Friesland en een deel van Zuid-Holland. Wij zorgen ervoor dat 3,2 miljoen huishoudens en bedrijven stroom en gas kunnen gebruiken. Het is onze taak om de energievoorziening betrouwbaar, betaalbaar en bereikbaar te houden. Daarom onderhouden en vernieuwen we het bestaande energienet, en staan we dag en nacht klaar om storingen op te lossen. Daarnaast verzwaren we het elektriciteitsnet op plekken waar meer capaciteit nodig is met nieuwe kabels, verdeelstations en transformatorhuisjes. Zodat onze klanten altijd energie kunnen gebruiken. Nu en in de toekomst.