Het partnerschap tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk

Op woensdag 8 januari 2020 hield Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie een toespraak op de London School of Economics and Political Science:

'Dames en heren,

Het is een groot genoegen om hier terug te zijn op de London School of Economics - een plek die zoveel gelukkige herinneringen voor mij terugbrengt. Het jaar dat ik hier heb doorgebracht heeft me zoveel geleerd - zowel in als buiten de LSE. Zoals iedereen die mij destijds kende zal vertellen, heb ik meer tijd doorgebracht in Soho-bars en Camden-platenwinkels dan dat ik boeken las in de Senate House Library. Om mijn eigen blozen te sparen, zal ik u alle details besparen!

Maar wat ik kan zeggen is dat de tijd die ik hier doorbracht mijn ogen opende. Ik heb een warme, levendige, kleurrijke, multiculturele samenleving leren kennen - een samenleving zoals ik die nog niet eerder had meegemaakt. Ik zag mensen van verschillende rangen en standen samen uitgaan, genieten van het leven, de vrijheid inademen. Ik verdiepte me in deze smeltkroes van culturen, tradities en muziek. En ik werd echt verliefd op deze stad en dit land. Dit land, met een sterke wil, een open geest en een groot hart. Trots en vaderlandslievend. Vriendelijk en gul van geest. Vol met tradities en tegenstrijdigheden.

Natuurlijk duurde het langer voordat ik bepaalde dingen leerde. Het gevoel voor humor bijvoorbeeld, of de subtiele betekenissen die in elke zin verborgen zitten. Maar dit heeft mijn fascinatie en mijn bewondering voor de UK, die vandaag de dag nog net zo sterk is als toen, alleen maar verdiept. In de periode vlak voor en na het referendum heb ik veel nagedacht over mijn tijd hier in Londen. Ik zeg dit niet alleen vanwege mijn liefde voor dit land. Maar ook vanwege wat het Verenigd Koninkrijk aan Europa en de Europese Unie heeft gebracht.

Op een zeer onderschatte Britse manier praten we hier niet altijd genoeg over. Voordat de as van de Tweede Wereldoorlog zich had gevestigd, was het Winston Churchill die het beste pleitte voor een verenigd Europa. Ik heb passages voorgelezen uit zijn toespraak in 1946 in Zürich, de laatste keer dat ik hier was - het is de meest welsprekende en krachtige zaak voor de Europese Unie die u ooit zou willen lezen. En terwijl het Verenigd Koninkrijk er aanvankelijk voor koos om aan de buitenkant te staan, nam het uiteindelijk zijn plaats in aan de binnenkant - wat ons beiden zo veel sterker maakte. De relatie was misschien niet altijd even soepel of perfect - wat voor relatie is dat nu eigenlijk. Maar naar mijn mening is het goede veel belangrijker dan het moeilijke. Als voorzitter van de Europese Commissie wil ik vandaag hulde brengen aan al die Britten die zoveel hebben bijgedragen aan de meer dan 45 jaar van het EU-lidmaatschap. Ik denk aan het Britse pragmatisme en leiderschap als het gaat om het openstellen van onze Unie voor leden van onze familie die zo lang in de kou hebben gestaan. De opeenvolgende uitbreidingen van de EU waren historische stappen voor ons continent en dragen het Britse keurmerk. Ik denk aan degenen die hebben geholpen bij de opbouw van onze instellingen.

Mensen, zoals commissaris Arthur Cockfield, die bekend stond als de 'vader van de interne markt.' Of Roy Jenkins, voorzitter van de Europese Commissie toen ik bij de LSE zat, die zoveel heeft gedaan om de weg te effenen voor onze eenheidsmunt. Ik denk aan de Europese ambtenaren met de Britse nationaliteit die hun leven en carrière aan Europa hebben gewijd en zoveel hebben gedaan om onze Unie op te bouwen. Zij zullen altijd deel blijven uitmaken van onze familie.

Ik denk aan de Britse militairen en dienstmeisjes die hebben geholpen de vrede te bewaren van de Balkan tot aan de Baltische staten. En ik denk aan de miljoenen gewone Britten die de afgelopen jaren in pro-Europese marsen de straat op zijn gegaan. Natuurlijk was het resultaat van het referendum voor hen, en voor nog vele miljoenen anderen, een bittere pil om te slikken. Maar het zijn de mensen die politiek bedrijven. En de beslissing van het Britse volk in juni 2016 was duidelijk.

Hoezeer we het ook betreurden, de Europese Unie heeft dat besluit altijd volledig gerespecteerd. Dat heeft u de afgelopen drieënhalf jaar gezien. Onze onderhandelingen waren hard en lang, maar de Europese Unie heeft te goeder trouw onderhandeld en geprobeerd oplossingen te vinden die onze eigen belangen verdedigen en de keuzes van het Verenigd Koninkrijk respecteren. Het is een overeenkomst, waarover we hebben onderhandeld met onze mensen en de integriteit van de Europese Unie in het achterhoofd. Het is een overeenkomst die de opmerkelijke vrede en vooruitgang op het eiland Ierland in de afgelopen twintig jaar in stand houdt. Ik zal niet ingaan op het reilen en zeilen van de onderhandelingen over de echtscheiding. Dat is wat mij betreft gedaan en afgestoft.

Ik verwacht dat zowel het Britse als het Europese Parlement de overeenkomst voor het einde van de maand zullen ratificeren. En dus zal het Verenigd Koninkrijk over iets meer dan drie weken, op 31 januari, zijn laatste dag als lidstaat doorbrengen. Dit wordt een zware en emotionele dag.

Maar als de zon weer opkomt op 1 februari, zullen de EU en het Verenigd Koninkrijk nog steeds de beste vrienden en partners zijn. De banden tussen ons zullen nog steeds onbreekbaar zijn. We zullen nog steeds bijdragen aan elkaars samenlevingen, zoals zoveel Britten in de EU hebben gedaan, en zoals zoveel EU-burgers hier elke dag in het Verenigd Koninkrijk doen - of het nu gaat om leraren, verpleegkundigen, artsen of om het werken als CEO's of in NGO's. We zullen nog veel van elkaar moeten leren.

Het Verenigd Koninkrijk is de thuisbasis van bloeiende creatieve en culturele sectoren, van geavanceerde digitale innovatie en wetenschappelijke uitmuntendheid in enkele van de beste universiteiten ter wereld met briljante geesten, waarvan velen uit heel Europa. We zullen nog steeds dezelfde uitdagingen delen, van klimaatverandering tot veiligheid. We zullen nog steeds bondgenoten en gelijkgestemde partners zijn in de NAVO, de Verenigde Naties en andere internationale organisaties. We zullen nog steeds dezelfde waarden en de overtuiging delen dat democratie, vrijheid en de rechtsstaat het fundament van onze samenlevingen moeten zijn. We delen nog steeds dezelfde geschiedenis en dezelfde geografie. En wat er ook gebeurt, ons continent zal nog steeds hetzelfde lot delen. Dus als de ene deur helaas dichtgaat, gaat de andere open.

Nu is het tijd om samen vooruit te kijken. Het is tijd voor de beste en oudste vrienden om samen aan een nieuwe toekomst te bouwen. Maar zoals alleen echte vrienden dat kunnen, wil ik heel eerlijk zijn over wat ons te wachten staat. Tijdens de onderhandelingen over de Intrekkingsovereenkomst was er altijd de onzekerheid over de vraag of Brexit zou gebeuren. Het was een onzekerheid die de onderhandelingen onvermijdelijk gespannen maakte. Deze nieuwe onderhandeling zal plaatsvinden tegen een achtergrond van duidelijkheid en wederzijds belang om het te laten werken. De Europese Unie is bereid te onderhandelen over een werkelijk ambitieus en alomvattend nieuw partnerschap met het Verenigd Koninkrijk. We zullen er zoveel mogelijk van maken. We zullen zo ver mogelijk gaan.

Maar de waarheid is, dat ons partnerschap niet hetzelfde kan en zal zijn als voorheen. En het kan en zal niet zo dicht bij elkaar zijn als voorheen - want met elke keuze komt een consequentie. Met elke beslissing komt een wisselwerking. Zonder het vrije verkeer van mensen kun je geen vrij verkeer van kapitaal, goederen en diensten hebben. Zonder een gelijk speelveld op het gebied van milieu, arbeid, belastingen en staatssteun kun je geen toegang van de hoogste kwaliteit hebben tot de grootste interne markt ter wereld.

Hoe meer verschillen er zijn, des te verder moet het partnerschap verwijderd zijn. En zonder een verlenging van de overgangsperiode na 2020 kunt u niet verwachten dat u het eens zult worden over alle aspecten van ons nieuwe partnerschap. We zullen prioriteiten moeten stellen. De doelstellingen van de Europese Unie in de onderhandelingen zijn duidelijk. We zullen werken aan oplossingen die de integriteit van de EU, haar interne markt en haar douane-unie waarborgen. Hierover kunnen geen compromissen worden gesloten.

Maar we zijn bereid om een nieuw partnerschap te ontwerpen met nultarieven, nulquota, nul dumping. Een partnerschap dat veel verder gaat dan de handel en dat een ongekende omvang heeft. Alles van klimaatactie tot gegevensbescherming, van visserij tot energie, van vervoer tot ruimtevaart, van financiële diensten tot veiligheid. En we zijn klaar om dag en nacht te werken om zoveel mogelijk van dit alles te doen binnen het tijdsbestek dat we hebben.

Niets van dit alles betekent dat het gemakkelijk zal zijn, maar we beginnen deze onderhandelingen vanuit een positie van zekerheid, goede wil, gedeelde belangen en doelgerichtheid. En we moeten optimistisch zijn. We moeten optimistisch zijn! We moeten optimistisch zijn voor de jongeren die de komende jaren van school gaan en in het buitenland willen studeren en leren. We moeten kijken hoe Britse en EU-onderzoekers kunnen samenwerken om oplossingen te vinden voor onze meest urgente uitdagingen of om de nieuwe technologieën te ontwikkelen die de wereld nodig heeft. En we moeten ervoor zorgen dat we samen blijven werken aan het handhaven van vrede en veiligheid in Europa en de rest van de wereld. We moeten een nieuw, alomvattend veiligheidspartnerschap opbouwen om grensoverschrijdende bedreigingen te bestrijden, variërend van terrorisme tot cyberveiligheid en contraspionage. De gebeurtenissen van de afgelopen jaren in Salisbury, Manchester, Londen en in heel Europa hebben de noodzaak onderstreept om samen te werken aan onze wederzijdse veiligheid.



De London School of Economics and Political Science, (vaak LSE genoemd) is een openbare onderzoeksuniversiteit in Londen, Engeland en een lid van de federale universiteit van Londen. Opgericht in 1895 door de leden van de Fabian Society Sidney Webb, Beatrice Webb, Graham Wallas en George Bernard Shaw voor de verbetering van de samenleving. De LSE in 1900 lid geworden van de Universiteit van Londen en heeft in 1901 onder bescherming van de universiteit haar eerstegraads opleidingen opgezet. De LSE begon in 2008 met het uitreiken van haar eigen diploma's op eigen naam, voordat zij de diploma's van de Universiteit van Londen uitreikte. De LSE is gevestigd in Westminster, in het centrum van Londen, vlakbij de grens tussen Covent Garden en Holborn. Het gebied staat historisch bekend als Clare Market

De dreiging van het terrorisme is reëel en we moeten de nodige informatie en inlichtingen delen tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk om te voorkomen dat terroristen grenzen overschrijden en onze manier van leven aanvallen. De aard van de bedreigingen van vandaag betekent dat niemand deze uitdagingen in zijn eentje aankan. Dit geldt des te meer voor het buitenlands beleid. Hoewel Groot-Brittannië zich buiten de Europese besluitvormingsstructuren zal bevinden, zal er veel behoefte zijn aan gemeenschappelijke antwoorden om de uitdagingen op het gebied van het buitenlands beleid, de veiligheid en de ontwikkeling in de nabije en verre toekomst aan te pakken. Of het nu gaat om onze directe omgeving in het oosten en het zuiden, of om de Hoorn van Afrika, de Sahel en Afrika ten zuiden van de Sahara; of om het Midden-Oosten in ruimere zin of om verschillende delen van Latijns-Amerika en Azië. De waarheid is dat Brexit geen van de bestaande uitdagingen voor de EU of het Verenigd Koninkrijk zal oplossen. Zelfs als we uit elkaar gaan en niet gebonden zijn aan de Verdragen, zal het intensieve samenwerking op het gebied van ons buitenlands en veiligheidsbeleid vereisen. Dat is essentieel, want we delen zoveel ervaring en we staan voor zoveel van dezelfde waarden. We moeten deze waarden hooghouden, niet alleen wanneer het gemakkelijk is, maar vooral wanneer het moeilijk is.

Beste vrienden,

Nu we dit nieuwe partnerschap met het Verenigd Koninkrijk aangaan, moet de Europese Unie ook haar eigen weg blijven inslaan in de wereld van vandaag. Een van de gevolgen van de stemming in Brexit is dat de eenheid en het vertrouwen in Europa als een project van algemeen belang worden versterkt. De waarheid is dat Brexit de waarde van het samenzijn in de steeds onrustigere wereld van vandaag heeft benadrukt.

Het bevestigde onze collectieve overtuiging dat we meer kunnen doen als we het samen doen. Individueel worden de naties van Europa kleiner en minder invloedrijk op wereldschaal. In 1950, voor de oprichting van onze Unie, behoorden het Verenigd Koninkrijk, Italië en Duitsland tot de 10 dichtstbevolkte landen ter wereld. Vandaag de dag staat slechts één van die landen in de top 20. En terwijl de bevolking van Europa tegen het einde van de eeuw zal afnemen, zal die van Afrika alleen al met meer dan 3 miljard toenemen. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe economieën en trekken oude partners zich terug op hun eigen weg.

En we staan voor verandering en een nieuwe reeks uitdagingen. Klimaatverandering, bijvoorbeeld: Als er één gebied is waarop de wereld ons leiderschap nodig heeft, dan is het wel de bescherming van ons klimaat. Dit is een existentiële kwestie voor Europa - en voor de wereld. Vorige maand hebben we de Europese Green Deal gelanceerd. De Europese Green Deal gaat niet alleen over emissies. Het gaat om het stimuleren van innovatie. Het gaat om schone technologieën. Het gaat om groene financiering. Het gaat om kwaliteitsvoedsel. Het gaat om moderne mobiliteit. De Europese Green Deal is onze nieuwe groeistrategie. Het zal nieuwe bedrijven in heel Europa en nieuwe markten in de hele wereld creëren. De nieuwigheid en het verschil is dat we een groeimodel zullen en kunnen bevorderen dat niet consumeert of onttrekt - maar dat meer teruggeeft aan de planeet dan dat het wegneemt.

Groot-Brittannië is net zo toegewijd als de EU als het gaat om het aanpakken van de klimaatverandering en het nemen van mondiaal leiderschap. Een heel continent moet zich mobiliseren en de hele wereld moet deel uitmaken van de transformatie. De Europese Green Deal zal niet van de ene op de andere dag plaatsvinden en zal veeleisend zijn. Geen enkel land kan hopen dat het de klimaatverandering alleen aankan. Maar als het goed is om te doen - en als we het samen doen, kunnen we die verandering leiden.

Beste studenten,

In de komende maand en jaren zullen we een aantal van de draden, die de EU en het Verenigd Koninkrijk in vijf decennia zorgvuldig aan elkaar hebben genaaid, moeten losmaken. En terwijl we dat doen, zullen we hard moeten werken om een nieuwe weg te vinden. Ik zeg dit omdat Brexit niet alleen het einde van iets betekent. Het markeert ook een nieuwe fase in een duurzaam partnerschap en vriendschap. Het zal een partnerschap zijn voor uw generatie - en ik reken op u allen om er een succes van te maken.

U kunt kiezen voor samenwerking in plaats van isolatie, u kunt het lot van uw continent vormgeven, u kunt uw regeringen ter verantwoording roepen, u kunt weigeren tevreden te zijn met de status quo en u kunt de dingen veranderen in hoe ze zouden moeten zijn. Ik weet dat de laatste jaren moeilijk en verdeeld zijn geweest. Ik hoop dat we door constructief en ambitieus te zijn in de komende onderhandelingen, allemaal samen vooruitgang kunnen boeken. Er zullen harde gesprekken worden gevoerd en elke partij zal doen wat het beste voor hen is. Maar ik kan u verzekeren dat het Verenigd Koninkrijk altijd een betrouwbare vriend en partner in de Europese Unie zal hebben. Dit is het verhaal van oude vrienden en een nieuw begin. In die zin: Lang leve Europa!'