Historische Wandeling in Amstelveen vanaf de Johannes Kapel

Zaterdag 14 september 2019 hadden de redactieleden van Amstelveenweb.com een drukke dag. Waren ze eerst in Bovenkerk geweest om een stukje 2de Historische Dag Bovenkerk mee te maken en naar de Amstelveense Sport & Cultuurmarkt in Bibliotheek Amstelveen Stadsplein, rond 15.00 uur spoedden zij zich naar de Johannes Kapel aan de Amsterdamseweg 311. Vanaf daar zouden tijdens het Open Monumentenweekend de eerste historische wandelingen plaatsvinden.

(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De Johannes Kapel is behoorlijk vol met de betrokken burgers

In het gebouw werd een ieder hartelijk ontvangen door de eigenaar van Spoon Culinair tezamen met haar team en werd voorzien van een kopje thee-koffie of een frisje. Langzaam maar zeker kwamen diverse raadsleden en mensen die zich hadden opgegeven voor de historische wandeling binnendruppelen. Herbert Raat (VVD) wethouder Kunst en Cultuur was ook aanwezig, want hij geeft veel aandacht aan het historisch besef van Amstelveen. Hij ziet dat Amstelveen groeit en daardoor continu in ontwikkeling is. Door de groei en veranderingen hebben mensen minder binding met hun woonplaats, terwijl het juist belangrijk is om te kijken naar de identiteit van je eigen stad, zo zei hij eens.

De geschiedenis van Amstelveen bepaalt voor een groot deel deze identiteit en vandaar dat het College van Amstelveen ook hecht aan haar geschiedenis. De gemeenteraad van Amstelveen heeft nu een structureel budget vrij gemaakt om historische routes door de stad met elk een eigen thema te laten ontwikkelen. De Stichting Museum zonder Muren, die dit reeds met succes deed voor andere gemeenten, is toen gevraagd om dit ook voor Amstelveen te doen, samen met inwoners van de wijken en de Vereniging Historisch Amstelveen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Sandra van Engelen raadslid en Pier Rienks fractievoorzitter van CDA-Amstelveen en
Hans Bulsing raadslid VVD-Amstelveen aan tafel

Herbert Raat nam rond 15 uur het woord, heette iedereen van harte welkom en meldde dat de politiek ook ruim vertegenwoordigd was. Raat zei onder meer: 'Dit onderwerp leeft breed binnen de gemeente en we moeten zorgen dat we onze geschiedenis, onze monumenten, een bredere plek geven dan we de afgelopen jaren hebben gedaan. Daarvoor is wat geld beschikbaar gekomen en dat is waarvoor we vanmiddag bij elkaar zijn. Een tijd geleden waren we hier ook bij elkaar voor de presentatie van de heruitgave van het boek van Tini Visser, maar vandaag gaan we het anders doen. Het is prachtig weer, het zijn de open monumenten dagen en ik kom net uit een bootje vandaan met de Vrienden van Bovenkerk die dit hadden gehuurd om over de Poel te varen. Ik kan u wel vertellen – uitbaggeren is echt wel nodig! Wat een stank!'

'Een speciaal welkom voor Daniël Metz, want jij gaat zo meteen vertellen wat je gaat doen. Jij hebt in Amsterdam je sporen al verdiend met de manier van rondleidingen het beste vorm laten krijgen, dat het niet bij een project blijft. Het mooie is dat je dat niet van bovenaf doet, maar samen. Speciaal dank voor de Stichting Amstelveen Oranje, de Historische Vereniging Amstelveen, Ontmoeten en Herdenken, de werkgroep Randwijcklaan 13, Villa Randwijck, Stadsdorp Elsrijk en Stadsontdekkingsreiziger Dolf van den Bosch.' Alle vertegenwoordigers van deze groepen kregen een boeket bloemen als dank overhandigd.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Herbert Raat (VVD) wethouder Kunst en Cultuur vertelt over de noodzaak om het historisch besef van de inwoners van Amstelveen op te wekken


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Wim Born (r) lid van de historisch groep Randwijck kreeg ook een bos bloemen.
Hij is met zijn buurman Yuri Colman naar de kapel gekomen

Na die handeling kreeg Daniël Metz van de Stichting Museum zonder Muren het woord. Metz vertelde dat toen hij vorig jaar bij de bijeenkomst in de Amsteltuin over Historisch Besef aanwezig was, hij hoorde dat er in Amstelveen weinig historisch besef is. Hij dacht over deze woorden na en aangezien hij cultuurhistoricus is en al verschillende projecten had gedaan die met historisch besef te maken hebben, heeft hij het project voor Amstelveen samen met een collega bedacht: Historische routes in Amstelveen. Dit betekent het musealiseren van de stad en mensen in een openbare ruimte confronteren met wat daar is, maar ook om mensen te prikkelen om te zoeken naar informatie over de omgeving waar zijzelf wonen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Cultuurhistoricus Daniël Metz mede-oprichter van de Stichting Museum zonder Muren is gespecialiseerd in museale projecten, waarbij de openbare ruimte centraal staat. De stedelijke omgeving biedt tal van mogelijkheden om actuele thema's uit te lichten en onder de aandacht te brengen van een breed publiek ook in Amstelveen

De uitgangspunten voor Metz waren: Heeft Amstelveen een geschiedenis, want de stad is vooral bekend als groeigemeente naast Amsterdam en veel nieuwe bewoners komen uit andere delen van Nederland of zijn expats. Hij vertelde waarom het belangrijk is om dan juist naast Amsterdam de historie van Amstelveen te tonen. De eerste punten groeigemeente en expats waren de zwakke punten van Amstelveen, maar de sterke zijn: Amstelveen is ouder en authentieker dan Amsterdam, de veengrond is hier nog zichtbaar.

Het tweede punt is dat er in Amstelveen een sterker buurtgevoel (van Randwijck, Elsrijk, Bovenkerk enzovoort) is dan het Amstelveen - stadsgevoel. Dat buurtgevoel kan sterker worden gemaakt met het woongevoel. Het musealiseren van de buitenruimten, een museum waar van alles is te zien en te leren, maar dat wel gepresenteerd moet worden. Met andere woorden de geschiedenis moet toegankelijk gemaakt worden voor een breed publiek, de openbare ruimten moeten worden gebruikt en projecten moeten worden ontwikkeld met behulp van bijvoorbeeld bewoners uit die wijk.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De twee wandelgroepen staan klaar bij de Johannes Kapel om te vertrekken

Metz benoemde enkele projecten die in Amsterdamse buurten zijn ontwikkeld, maar Amstelveen heeft een ander verhaal en een andere samenstelling van bewoners. Daarom werd voor Amstelveen gekozen om de historie zichtbaar te maken zoals wat is er gebeurd. Amstelveen is een veenwinningsgebied en overal zijn polders en dijkjes, maar je moet wel weten waar ze te vinden zijn. Bewoners zullen bewust gemaakt moeten worden van stadsgeschiedenis en dit op de kaart zetten als culturele bestemming voor bijvoorbeeld ook Amsterdammers.

Er zijn verschillende formules ontwikkeld om buurten te bekijken. Zo is er een historische wandeling gemaakt door Randwijck en Elsrijk, maar ook Oude Dorp met Keizer Karelpark. De route Randwijck-Elsrijk gaat op dit moment nog over Amstelveen in de Tweede wereldoorlog en Oude Dorp – Keizer Karelpark over van Dorp naar Stad. Zo zijn er allerlei zaken te bedenken, waarbij het verhaal op de route wordt verteld.

Er zal nog een website worden ontwikkeld, waarop men achterliggende informatie kan vinden over historische en cultuurhistorische zaken. De markering op de routes moet nog bedacht worden, maar Metz toonde vast wat voorbeelden. Tussen de twee aangegeven wijken ligt het Stadshart van Amstelveen. Daar zou een markering gemaakt kunnen worden met de verwijzingen naar verschillende routes en als mensen dan vaak deze borden zien, zullen ze op een gegeven moment bedenken om ook eens een deel van zo’n museale route te bewandelen. Het verder te ontwikkelen projectplan ziet er nu als volgt uit:

• Telkens twee buurten met elkaar verbinden.
  
• Verschillende typisch Amstelveense thema’s behandelen.
  
• Iedere route bestaat uit acht locaties
  - Informatieborden komen in vrijstaande frames
  - passend in de bestaande omgeving
  
• duurzaam en vandalisme bestendig.

Hoe de informatievoorziening er daadwerkelijk komt uit te zien moet nog worden besproken en gemaakt. Na deze uitgebreide informatie over het project werd de groep opgesplitst in twee groepen. Daniël Metz nam een groep onder zijn hoede en Anneke Bulk van de VHA zou ook een groep meenemen. De wandeling duurt normaal gesproken drie uur, dus dat was voor deze dag veel te lang, vandaar dat er deze middag slechts een deel zou worden afgelegd.

Het was een interessante voordracht en aangezien Daniël Metz zeker 20 minuten aan het woord was, had iedereen wel een droge keel gekregen tijdens het adembenemende luisterverhaal. Spoon had ondertussen lekkers hapjes neergezet en voordat men ging wandelen nam een enkeling nog vlug een slokje fris.

(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De route van vandaag is een stuk korter dan de oorspronkelijke drie uur durende wandeling


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De groep wandelt over de Amsterdamseweg richting de voormalige Vatenfabriek Van Leer en het Heempark de Braak


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Het rode en gele vlak geven het wijkgebied aan waarbinnen de historische wandeling valt
De blauwe ster is een markering in het Stadshart waar verwijzingen naar verschillende routes zouden kunnen staan

Na de wandeling was het de bedoeling om weer samen te komen voor een drankje, omdat de vijf dan wel in de klok zou staan. De redactieleden van Amstelveenweb.com, blij verrast met een boeket dat Wim Born hen aanbood, togen huiswaarts om de drie grote activiteiten van zaterdag 14 september vast te leggen voor de website. Vervolg over de Historische wandelingen zal zeker komen.