Hoe maak je de Van Spaenstraat in Amstelveen veiliger?

De Amstelveense afdeling van Veilig Verkeer Nederland heeft daarover een advies aan de gemeente uitgebracht. Al geruime tijd zijn de bewoners van de Van Spaenstraat niet gelukkig met de verkeerssituatie in hun straat - een van de oudste woonerven in Amstelveen. Sinds een paar jaar 'Erf' genoemd. De straat oogt niet helemaal als zo’n Erf. Je kan nog goed zien dat het voorheen een rijweg was.

Er wordt hier al langere tijd hinder ondervonden van te hard rijdende automobilisten. In 43% van de gevallen wordt de maximum snelheid van 15 km per uur overschreden. De overtreders komen niet alleen uit de buurt, maar een deel daarvan rijdt ook naar het autoverhuur bedrijf een stukje verderop.

De bewoners hebben geprobeerd met de overtreders in contact te treden. En ook de gemeente heeft maatregelen genomen en/of voorgesteld. Een van die maatregelen – het aanbrengen van cirkeldrempels in de straat – werd echter door  bewoners afgewezen. Binnen het beleid van de gemeente betekent dit dat de drempels dan niet kunnen worden aangelegd. In een recent gesprek van Herbert Raat (VVD) wethouder Verkeer met een bewoners is afgesproken om advies te vragen aan de plaatselijke afdeling van Veilig Verkeer Nederland.

(Foto B. Westendorp - 2022)

Ben Westerdorp voorzitter van Veilig Verkeer Nederland, afdeling Amstelveen-Amstelland
Ben Westendorp, voorzitter van de afdeling: 'Misschien lijkt dit niet voor iedereen een grote zaak, voor de bewoners van de Van Spaenstraat echter wel. De kans op ongevallen, met name voor spelende kinderen, is door de te hoge snelheid van de autogebruikers niet onaanzienlijk. Een Erf is bedoeld om alle gebruikers daarvan een veilige omgeving te bieden. Gebruikers – in het bijzonder automobilisten – moeten hun verkeersgedrag dus aanpassen.'

VVN komt tot de conclusie dat er wel mogelijkheden zijn om de situatie beheersbaarder te maken. Met het aanbrengen van enkele verhogingen in de weg en wat ingrepen in het groen kan de rijsnelheid teruggebracht worden. Maak dan geen cirkeldrempels, ongetwijfeld effectief maar in de kleinschalige Erfsituatie hier, niet passend, aldus Westendorp.

De voorstellen komen er op neer om op enkele plekken de rijbaan te voorzien van een drempel en het aanbrengen van meer groen en/of hogere beplanting. Hierdoor wordt het doorzicht  van de straat enigszins belemmerd. Dat heeft een afremmend effect op de snelheid. Daarnaast wordt de gemeente geadviseerd om te onderzoeken of het autoverhuurbedrijf bereikbaar kan worden gemaakt vanaf de Amsterdamseweg.

Aan wethouder Herbert Raat van de Gemeente Amstelveen. Advies Veilig Verkeer Nederland, afdeling Amstelveen-Amstelland over de verkeerssituatie Van Spaenstraat in Amstelveen.

Situatieschets. De Van Spaenstraat is - zo verluidt - een van de oudste woonerven in Amstelveen. De straat ligt tussen de Amsterdamseweg en de Willem van Beijerenlaan. Veel mensen gebruiken de betiteling woonerf nog. Het is echter al een aantal jaren geleden hernoemd als Erf. We herkennen dit soort Erven aan de bijzondere verkeersregels, vaak ruim opgezet, voorzien van verschillende soorten bestrating en veel groen.

De Van Spaenstraat oogt niet helemaal als een dergelijk Erf. Weliswaar zijn verschillende soort bestrating aanwezig voorzien van groenperken, maar je kan nog goed zien dat het voorheen een rijweg was. Dat hoeft op zich niet een probleem te zijn om als Erf goed te functioneren. Maar hier speelt kennelijk iets, waardoor het mis gaat.



Wat is er aan de hand? De verkeersintensiteit in de straat is niet zo hoog. Echter, er wordt al langere tijd hinder ondervonden van te hard rijdende automobilisten. Verkeersmetingen - die de gemeente heeft laten doen - wezen uit dat deze automobilisten in 43% van de gevallen harder reden dan de toegestane snelheid van 15 km per uur. Het gaat vooral om verkeer dat van de zijde van de Amsterdamseweg, de Van Spaenstraat inrijdt. Het is gebleken dat de automobilisten die de snelheidsovertredingen begaan doorgaand verkeer is. Opvallend is dat een deel daarvan als bestemming het aan de Koen van Oosterwijklaan gevestigde autoverhuurbedrijf Diks heeft. De oorzaak daarvan is dat dit bedrijf vanaf de Amsterdamseweg niet bereikbaar is.

Wat hebben bewoners gedaan? Een aantal hard rijdende automobilisten is door bewoners op de gevaren daarvan gewezen. Een van de bewoners heeft contact met het autoverhuurbedrijf opgenomen. Deze contacten hebben niet geleid tot verbetering van de situatie.

Wat heeft de gemeente gedaan? Zowel in 2021 als dit jaar hebben de wethouders verkeer en ambtelijke medewerkers contact met bewoners gehad en de situatie ter plaatse bekeken. Ook heeft de gemeente een attentiemast geplaatst, die oplicht wanneer te hard wordt gereden. Daarnaast heeft de gemeente de bewoners van de Van Spaenlaan aangeboden een tweetal zgn. cirkeldrempels in de straat aan te brengen. Een aantal van de bewoners heeft die oplossing afgewezen. Binnen het beleid van de gemeente betekent dit dat de drempels dan niet kunnen worden aangelegd.

Overwegingen en conclusie. Misschien lijkt dit niet voor iedereen een grote zaak, voor de bewoners van de Van Spaenstraat echter wel. De kans op ongevallen, met name voor spelende kinderen, is door de te hoge snelheid van de autogebruikers niet onaanzienlijk. Een Erf is bedoeld om alle gebruikers daarvan een veilige omgeving te bieden. Gebruikers - in het bijzonder automobilisten - moeten hun verkeersgedrag dus aanpassen.

Een van de meest lastige zaken binnen het terrein van de verkeersveiligheid is het gedrag van verkeersdeelnemers dat niet conform de verkeersregels is. Een flink deel van de ongevallen in het verkeer is juist aan dat gedrag te wijten.

De bewoners van de Van Spaenstraat hebben geprobeerd invloed uit te oefenen waar dat mogelijk was. De gemeente heeft haar verantwoordelijkheid getoond door in constructief gesprek te gaan met de bewoners en verkeersmaatregelen te bedenken die het ongewenste rijgedrag kunnen intomen.


(Bron VVN Amstelveen - 2022)

Het aanbrengen van cirkeldrempels in de straat Van Spaenstraat werd door bewoners afgewezen

De conclusie is dat de inspanningen in de afgelopen jaren, zowel van de zijde van de bewoners als de gemeente, niet tot een oplossing van de problemen heeft geleid. Tijdens het laatste bezoek van wethouder Raat aan de bewoners heeft hij aangegeven een neutraal advies te vragen aan de Amstelveense afdeling Veilig Verkeer Nederland (WN).

Advies. Naar onze mening zijn er mogelijkheden om de situatie beheersbaarder te maken. Met het aanbrengen van enkele verhogingen in de weg inclusief wat ingrepen in het groen kan de rijsnelheid teruggebracht worden. Anders dan de gemeente zijn wij geen voorstander van cirkeldrempels. Ongetwijfeld effectief, maar in de kleinschalige Erfsituatie hier, niet passend. Wij denken dat met toepassing van andere 'drempels' ook tegemoet wordt gekomen aan eerdere bezwaren van bewoners tegen de door de gemeente gesuggereerde cirkeldrempels.

Op de bijlage zijn onze voorstellen in drie punten aangegeven. Als toelichting daarop:

1. Voorzie de rijbaan tussen de groenperken met een drempel van hetzelfde materiaal als de bestaande bestrating. Dat geeft een snelheid remmend effect. Indien mogelijk 'til' ook de groenperken zelf iets op, of voorzie de perken van hogere beplanting. Hierdoor wordt het doorzicht op de vervolg van de straat enigszins belemmerd, wat een afremmend effect op de snelheid heeft.

2. Herhaal deze zelfde aanpassing ongeveer op het midden van de straat.

3. Vervang op de hoek van de straat - tussen de boom en de bestaande weg een deel van het trottoir door een groenperk. Hierdoor ontstaat een 'vernauwing' in het beeld, dat effect heeft op het verminderen van de snelheid.

Een laatste punt van aandacht en onderzoek. Voor het terugbrengen van auto's naar het verhuurbedrijf aan de Koen van Oosterwijklaan zijn allerlei routes in de wijk beschikbaar. Echter niet vanaf de Amsterdamseweg rechtstreeks op de Koen van Oosterwijklaan zelf. Het inrijden daar is verboden. Helaas is de Van Spaenstraat de dichtstbij liggende straat waar via een korte route het bedrijf bereikbaar is. Wij geven de gemeente dringend in overweging de mogelijkheden te onderzoeken om bestemmingsverkeer voor het verhuurbedrijf vanaf de Amsterdamseweg de Koen van Oosterwijklaan in te laten rijden. Mogelijk kan de geldende eenrichtingsmaatregel verplaatst worden tot de woning op nummer 6.

Amstelveen, 11 oktober 2022 Bestuur van Veilig Verkeer Nederland, afdeling Amstelveen-Amstelland, Ben Westerdorp voorzitter