Kersttoespraak Koningin 2005

Kersttoespraak van Hare Majesteit de Koningin, 25 december 2005

Kerstmis is het feest van de geboorte van het kind dat hoop geeft en licht doet schijnen in een donkere wereld. Dat licht kan ook duisternis in harten van mensen verdrijven. Het bijzondere van het kerstkind is dat het ons allen kan ontroeren en met vreugde vervullen. Samen beleven wij gevoelens van dankbaarheid in de viering van het Kerstfeest. Dan beseffen wij wat waardevol is in het bestaan.

Dit jubileumjaar heb ik zelf veel goeds mogen ervaren. Overal ben ik met hartelijkheid verwelkomd en heb mij gesterkt gevoeld door de genegenheid van tallozen. In dank voor alles wat mij werd gegeven kijk ik terug op een bijzondere tijd.

Het koningschap heeft mij de laatste vijf en twintig jaar geleerd hoe wezenlijk de steun is van anderen. Een ieders leven wordt tenslotte bepaald door een omgeving waarin medemensen een plaats hebben. Ik voel mij bevoorrecht in de mensen die mij omringen. Juist ook in zware tijden is hun hulp onmisbaar geweest.

Graag wil ik tot uitdrukking brengen wat mij met dankbaarheid vervult. Allereerst denk ik aan mijn man. Diep dankbaar ben ik voor wat Claus voor Nederland kon betekenen en voor wat hij ons allen heeft nagelaten; dankbaar ook voor de inzet van mijn gezin en onze familie. Vanuit een sterk thuisfront kan ik mijn taken vervullen.

Allen die deze jaren met mij hebben meegewerkt, in tal van functies, hebben ook het ambt mede gedragen en de ruimte geschapen waarin het koningschap kon worden vervuld.

Inspiratie heb ik steeds gevonden in de ontmoeting met mensen wier gevoelens ik mocht delen, sommigen in hun verdriet om het leed dat hen trof, anderen in hun blijdschap om bijzondere gebeurtenissen of prestaties in sport, kunst en wetenschap. Ook ontroerend is steeds weer de warmte van zo velen die met onze familie meeleven in droefheid en in vreugde. De viering van dit zilveren jubileum heeft mij eens temeer duidelijk gemaakt hoeveel dank ik aan al die mensen verschuldigd ben en hoezeer ik mij in dit alles bevoorrecht voel.

Maar in ditzelfde jaar hebben verschrikkelijke natuurrampen miljoenen mensen getroffen en onzegbaar leed berokkend. De verbijstering daarover heeft ons allen beroerd. Bovendien wordt in onze wereld de maatschappelijke samenhang bedreigd door spanningen tussen bevolkingsgroepen.

Ingrijpende gebeurtenissen kunnen het bestaan totaal ontregelen, ook in het persoonlijk leven. Soms laten pijn en ellende mensen niet de kans zich dankbaar te voelen; verdriet blokkeert dan het vermogen verbittering te overstijgen. Hoe moeilijk het ook lijkt, bewust de blik te richten op wat positief is kan soms een uitweg bieden. Dierbaren kunnen daarbij veel betekenen, in vriendschap en verwantschap.

In wanhoop zoeken velen eveneens vertroosting bij God. In de band met de Schepper van het leven vinden zij een bron van bezieling. In alle godsdiensten richten daarenboven dank en lof zich met name tot de Allerhoogste. Woorden als “Gode zij dank!” maar ook “Allah zij geprezen!” verwijzen naar een godsvertrouwen dat een aloud gevoel van eerbied en geborgenheid uitdrukt.

Tussen mensen onderling is het betuigen van dank niet altijd eenvoudig. Het uiten van waardering kan iemand kwetsbaar maken, omdat daarmee wordt erkend dat men bij een ander in de schuld staat. Evenzeer moeten in het aanvaarden van dank dikwijls gevoelens van schroom worden overwonnen. Verhoudingen kunnen daardoor worden scheefgetrokken; immers, het fundament van evenwichtige relaties ligt in wederkerigheid.

Maar voor een samenleving is het juist van groot belang dat dankbaarheid wordt uitgedrukt, in welke vorm dan ook. Vaak schieten woorden tekort maar zelfs een blik of gebaar kan al duidelijk zijn. Meer dan ooit zijn blijken van warmte tussen mensen van wezenlijke betekenis.

Wij leven in een tijd waarin steeds nadruk wordt gelegd op wat ons ontbreekt. Dankbaarheid begint bij de erkenning dat er veel goed is, dat hoop zich voortdurend vernieuwt, dat steeds weer wegen opengaan en dat daarin reden ligt om zegeningen te tellen. Wie er oog voor heeft kan zelfs in ongeluk nog geluk ervaren. Blijdschap om wat ondanks alles goed is gegaan, verzacht de tegenslag. Met wat bereikt wordt door eigen en andermans inspanning kunnen mensen pure vreugde voelen. Overal om ons heen is er naast al wat kan bedrukken, ook veel moois te ontdekken. In de ontmoeting met medemensen en in het openstaan voor cultuur en natuur komen altijd weer krachten op die inspireren en het leven uittillen boven het banale van alledag.
Kerstmis vraagt bezinning op wat werkelijk waardevol is: oog voor schoonheid, erkenning van het goede in mensen en het aangrijpen van kansen op te komen voor vrede en recht. Het is het feest van de dankbaarheid over de geboorte van Jezus en de hoop die Hij de wereld heeft geschonken. Zijn licht verdrijft de donkerte en verlicht ons hart.

Ik wens u allen een gezegend Kerstfeest toe.

Muziek bij kersttoespraak

1.Dank sei dir, Herr

Componist: Siegfried Ochs (1858-1929), toegeschreven aan G.F. Haendel


Uitvoerenden:

Renee Fleming – sopraan

Royal Philharmonic Orchestra o.l.v. Andreas Delfs

Van de cd “Sacred Songs” Decca 475 6925

2.Cordero de Dios (Agnus Dei) uit: Misa por la Paz y la Justicia

Componist : Ariel Ramirez (muziekstijl uit de pampas)

Uitvoerenden: Zamba Quipildor – zang

Koor o.l.v. Ariel Ramirez

CD SK60567.

Een gedeelte van de opbrengst van de cd komt ten goede aan Amnesty International.