Laatste Eurobarometer-enquête juli-augustus 2020

In een onrustige periode die wordt gekenmerkt door de pandemie van het coronavirus, blijft het vertrouwen in de EU stabiel en vertrouwen de Europeanen erop dat de EU in de toekomst de juiste beslissingen zal nemen als reactie op de pandemie. In de nieuwe standaard Eurobarometer-enquête die vandaag is gepubliceerd, identificeren de Europese burgers de economische situatie, de toestand van de overheidsfinanciën van de lidstaten en de immigratie als de drie belangrijkste punten van zorg op EU-niveau. De economische situatie is ook de grootste zorg op nationaal niveau, gevolgd door de gezondheid en de werkloosheid. – meldt de Europese Commissie in een bericht.

In de nieuwe Eurobarometer van juli en augustus komt de bezorgdheid over de economische situatie tot uiting in de perceptie van de huidige toestand van de economie. 64% van de Europeanen denkt dat de situatie "slecht" is en 42% van de Europeanen denkt dat de economie van hun land zich zal herstellen van de negatieve gevolgen van de uitbraak van het coronavirus 'in 2023 of later'. De Europeanen zijn verdeeld (45% 'tevreden' versus 44% 'niet tevreden') over de maatregelen die de EU heeft genomen om de pandemie te bestrijden. 62% zegt echter te vertrouwen op de EU om in de toekomst de juiste beslissingen te nemen en 60% blijft optimistisch over de toekomst van de EU.

Vertrouwen en imago van de EU. Het vertrouwen in de Europese Unie is sinds het najaar van 2019 stabiel gebleven op 43%, ondanks verschillen in de publieke perceptie tijdens de pandemie. Het vertrouwen in de nationale regeringen en parlementen is toegenomen (respectievelijk 40%, +6 procentpunten en 36%, +2). In 15 lidstaten zegt een meerderheid van de respondenten vertrouwen te hebben in de EU, met de hoogste niveaus in Ierland (73%), Denemarken (63%) en Litouwen (59%). De laagste niveaus van vertrouwen in de EU worden waargenomen in Italië (28%), Frankrijk (30%) en Griekenland (32%).

Het percentage respondenten met een positief beeld van de EU is hetzelfde als dat met een neutraal beeld (40%). 19% van de respondenten heeft een negatief beeld van de EU (-1 procentpunten). In 13 EU-lidstaten heeft een meerderheid van de respondenten een positief beeld van de EU, met de hoogste percentages in Ierland (71%), Polen en Portugal (beide 55%). In 13 andere lidstaten heeft de EU een overwegend neutraal imago voor de respondenten, met de hoogste percentages in Malta (56%), Spanje, Letland en Slovenië (alle 48%).

(Foto Mauro Bottaro, Claudio Centonze/ © EU - 2020)

Ursula von der Leyen, voorzitter met de leden van de Europese Commissie in 2019 in Brussel

Voornaamste punten van zorg op EU- en nationaal niveau. De burgers noemden de economische situatie als het meest urgente probleem waarmee de EU wordt geconfronteerd - meer dan een derde (35%) van alle respondenten, een sterke stijging van 16 procentpunten sinds het najaar van 2019, en een stijging van de derde naar de eerste zorg. De bezorgdheid over de economische situatie is sinds het voorjaar van 2014 niet meer zo groot geweest. De Europeanen maken zich ook steeds meer zorgen over de toestand van de overheidsfinanciën van de lidstaten (23%, +6 procentpunten, het hoogste niveau sinds het voorjaar van 2015), die van de vijfde naar de tweede plaats evolueert op hetzelfde niveau als de immigratie (23%, -13 procentpunten), waarbij deze laatste nu op het laagste niveau staat sinds het najaar van 2014.

In het midden van de coronaviruspandemie is gezondheid (22%, nieuw item) het vierde meest genoemde punt van zorg op EU-niveau. De kwestie van het milieu en de klimaatverandering heeft terrein verloren, met een daling van 8 procentpunten tot 20%, gevolgd door werkloosheid (17%, +5 procentpunten). Ook de economische situatie (33%, +17 procentpunten) heeft de gezondheid als belangrijkste kwestie op nationaal niveau ingehaald en is van de zevende naar de eerste plaats gestegen. Hoewel de gezondheid op de tweede plaats staat, is het aantal vermeldingen sinds het najaar van 2019 aanzienlijk gestegen (31%, +9 procentpunten), waarmee de gezondheid op het hoogste niveau ooit in de afgelopen zes jaar is gekomen.

Ook de werkloosheid is aanzienlijk toegenomen (28%, +8 procentpunten), gevolgd door stijgende prijzen/inflatie/levenskosten (18%, -2 procentpunten), het milieu en de klimaatverandering (14%, -6 procentpunten) en de staatsschuld (12%, +4 procentpunten). Vermeldingen van immigratie (11%, -5 procentpunten), bevinden zich op het laagste niveau van de afgelopen zes jaar.

De huidige economische situatie. Sinds het najaar van 2019 is het percentage Europeanen dat denkt dat de huidige situatie van hun nationale economie 'goed' is (34%, -13 procentpunten) aanzienlijk gedaald, terwijl het percentage respondenten dat deze situatie 'slecht' vindt sterk is gestegen (64%, +14 procentpunten). Op nationaal niveau zegt een meerderheid van de respondenten in 10 landen dat de nationale economische situatie goed is (een daling ten opzichte van de 15 in het najaar van 2019). Het percentage respondenten dat zegt dat de situatie van hun nationale economie goed is, varieert van 83% in Luxemburg tot 9% in Griekenland.

De coronaviruspandemie en de publieke opinie in de EU. De Europeanen zijn verdeeld over de maatregelen die de EU-instellingen hebben genomen om de uitbraak van het coronavirus te bestrijden (45% "tevreden" versus 44% "niet tevreden"). Een meerderheid van de respondenten in 19 lidstaten is echter tevreden over de maatregelen die de instellingen van de Europese Unie hebben genomen om de coronaviruspandemie te bestrijden. De hoogste positieve cijfers worden aangetroffen in Ierland (71%); Hongarije, Roemenië en Polen (alle 60%). In zeven landen is een meerderheid van de respondenten "niet tevreden", met name in Luxemburg (63%), Italië (58%), Griekenland en Tsjechië (beide 55%) en Spanje (52%). In Oostenrijk is een gelijk percentage van de respondenten tevreden en niet tevreden (beide 47%).

Meer dan zes op de tien Europeanen vertrouwen echter op de EU om in de toekomst de juiste beslissingen te nemen (62%). De meest genoemde prioriteiten voor de reactie van de EU op de coronaviruspandemie zijn: het opstellen van een strategie om in de toekomst een soortgelijke crisis het hoofd te bieden en het ontwikkelen van financiële middelen om een behandeling of een vaccin te vinden (elk 37%). 30% is van mening dat de ontwikkeling van een Europees gezondheidsbeleid een prioriteit moet zijn. De persoonlijke ervaringen van de Europeanen met opsluitingsmaatregelen waren zeer uiteenlopend. Over het geheel genomen zeggen bijna drie op de tien Europeanen dat het vrij gemakkelijk was om ermee om te gaan (31%), terwijl een kwart zegt dat het vrij moeilijk was om ermee om te gaan (25%). Tot slot zegt 30% dat het 'zowel gemakkelijk als moeilijk te verwerken was'.

Belangrijkste beleidsdomeinen. Gevraagd naar de doelstellingen van de Europese Green Deal, blijven de Europeanen "de ontwikkeling van hernieuwbare energie" en "de strijd tegen plastic afval en de leiding over de kwestie van het eenmalig gebruik van plastic" als de topprioriteiten aanwijzen. Meer dan een derde vindt dat de steun aan de landbouwers in de EU (38%) of de bevordering van de circulaire economie (36%) de topprioriteit moet zijn. Iets meer dan drie op de tien vinden dat het terugdringen van het energieverbruik (31%) de hoogste prioriteit moet hebben. De steun voor de Economische en Monetaire Unie en voor de euro blijft hoog: 75% van de respondenten in de eurozone is voorstander van de eenheidsmunt van de EU. In de EU-27 als geheel is de steun voor de euro gestegen tot 67% (+5).

EU-burgerschap en Europese democratie. Een meerderheid van de mensen in 26 EU-lidstaten (behalve Italië) en 70% in de hele EU heeft het gevoel dat zij burgers van de EU zijn. Op nationaal niveau worden de hoogste scores behaald in Ierland en Luxemburg (beide 89%), Polen (83%), Slowakije en Duitsland (beide 82%), Litouwen (81%), Hongarije, Portugal en Denemarken (alle 80%). Een meerderheid van de Europeanen (53 %) zegt tevreden te zijn met de manier waarop de democratie in de EU functioneert. Het percentage respondenten dat 'niet tevreden' is, is sinds het najaar van 2019 met 3 procentpunten gestegen tot 43 %.

Optimisme voor de toekomst van de EU. Tot slot zegt 60 procent van de Europeanen in deze onrustige periode optimistisch te zijn over de toekomst van de EU. De hoogste scores voor optimisme worden waargenomen in Ierland (81%), Litouwen en Polen (beide 75%) en Kroatië (74%). De laagste niveaus van optimisme worden waargenomen in Griekenland (44%) en Italië (49%), waar het pessimisme zwaarder weegt dan het optimisme, en Frankrijk, waar de meningen gelijkmatig verdeeld zijn (49% versus 49%).

Achtergrond. De "Zomer 2020 - Standaard Eurobarometer" (EB 93) is tussen 9 juli en 26 augustus 2020 in de 27 EU-lidstaten, in het Verenigd Koninkrijk en in de kandidaat-lidstaten persoonlijk uitgevoerd en bij wijze van uitzondering aangevuld met online-interviews. In de 27 lidstaten werden 26.681 interviews afgenomen. Lees ook: Economic situation is EU citizens' top concern (De economische situatie is de grootste zorg van de EU-burgers) pdf 3 pagina’s) Engels en Eurobarometer_Annex_EN (pdf 11 pagina’s).