Landelijk is er een grotere vraag naar water

De aanhoudende droogte zorgt ervoor dat er landelijk een grotere vraag is naar water dan wat er ons land binnenkomt via regen en rivieren. De voorspelling is dat dit nog een tijd aanhoudt, waardoor komende weken mogelijk nieuwe maatregelen volgen om het water te verdelen. Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) schrijft vandaag (pdf 6 pagina’s) aan de Tweede Kamer deze waterverdeling vanaf nu bij het Managementteam Watertekorten (MTW) te beleggen.

Het MTW bestaat uit Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries (LNV, EZK en IenW). Zij bereiden eventuele nationale en bovenregionale maatregelen voor om de waterverdeling zo optimaal mogelijk te houden. Op dit moment zijn die maatregelen nog niet nodig, maar dat zou de komende weken wel het geval kunnen zijn. De huidige situatie vraagt in elk geval om besluiten die over regio’s, watersysteemfuncties en belanghebbenden heen gaan en die bestuurlijk goed afgestemd moeten zijn. Dat is de rol van het MTW.

Michèle Blom (DG Rijkswaterstaat en voorzitter van het MTW): “We zien al enkele weken dat het in Nederland steeds droger wordt. Dat komt enerzijds door veel verdamping in ons eigen land en anderzijds door een zeer lage rivieraanvoer vanuit het buitenland. Waterschappen hebben dus al maatregelen getroffen om het water vast te houden en zo goed mogelijk te verdelen. Bijvoorbeeld een verbod om gewassen te besproeien met oppervlaktewater of sluisbeperkingen voor schepen. Door nu vanuit het MTW een zwaardere coördinerende rol te nemen, kunnen we – wanneer dat nodig is - sneller en op maat beslissen over hoe we watertekorten kunnen oplossen.”

Zoals elk jaar houden Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries de watertoestand sinds maart in de gaten. Sinds 13 juli 2022 is opgeschaald naar het niveau dreigend watertekort (niveau 1). Vanaf vandaag geldt een nationaal feitelijk watertekort (niveau 2).

(Foto Valerie Kuypers - 2022)

Mark Harbers (VVD) minister van Infrastructuur en Waterstaat

Waterverdeling afstemmen. Het tekort aan water heeft vooral gevolgen voor de landbouw en de scheepvaart, want sommige vaarwegen zullen worden belemmerd en gewassen kunnen niet meer altijd worden besproeid. Daarnaast wordt de natuur geraakt, aangezien rivieren, sloten en meren minder zoet water aanvoeren. Er is geen tekort aan water uit de kraan.

De afgelopen weken hebben sommige waterschappen al maatregelen moeten nemen om de droogte het hoofd te bieden. Zo wordt het waterpeil van het IJsselmeer zo hoog mogelijk gehouden, aangezien een groot deel van Nederland daaruit het zoet water haalt. Ook zijn er op verschillende plekken pompen en sluizen ingezet om water goed te verdelen tussen de rivieren.

Bij een watertekort wordt de verdringingsreeks in werking gesteld. Hierin is bepaald dat we als eerste prioriteit geven aan veilige dijken en aan het voorkomen van onomkeerbare schade aan bijvoorbeeld de natuur. Daarna zorgen we dat onze drinkwater- en energievoorziening blijven functioneren.

Drinkwater. Er is en blijft voldoende drinkwater beschikbaar. Het is wel belangrijk dat Nederlanders bewust met hun kraanwater omgaan. Als vast advies van de drinkwaterbedrijven geldt dat minder water gebruiken altijd beter is, het hele jaar door. 

Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat): 'Het watertekort heeft nu al een nadelig effect op met name scheepvaart en landbouw, ook in de natuur wordt de droogte steeds zichtbaarder. Op basis van de huidige ontwikkelingen is het denkbaar dat de droogte meer maatschappelijke belangen gaat raken. Dat vind ik enorm vervelend voor de betrokkenen. We proberen samen met alle waterpartners het watertekort beheersbaar te houden, maar iedereen kan een steentje bijdragen. Daarom vraag ik alle Nederlanders om goed na te denken of ze hun auto moeten wassen of hun opblaaszwembadje helemaal moeten vullen. Nederland is een waterland, maar ook hier is ons water kostbaar.'