Marktwerking in Wmo leidt tot verliezen

Door de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 lijden meer instellingen in de ouderen- en thuiszorg verlies. Dat geldt vooral voor instellingen die huishoudelijke hulp leveren. Ook vond er een fikse personeelsverschuiving plaats van zorghulpen in loondienst naar alfahulpen die niet in loondienst zijn.

(Amstelveenweb.com collectie - 2006)

Het publiek tijdens het Wmo loket introductie in het raadhuis van Amstelveen op 31 oktober 2006

Bijna een derde van de instellingen lijdt verlies

In 2007 leed 31 procent van de instellingen in de ouderen- en thuiszorg verlies. Dat is veel meer dan in 2006, toen 17 procent verlies leed. Het bedrijfsresultaat daalde van 429 miljoen in 2006 naar 142 miljoen in 2007.

Gemeenten bepalen sinds de invoering van de Wmo in 2007 hoeveel een cliënt van welke zorg ontvangt en ook wie de zorg mag leveren en hoe hoog de vergoeding daarvoor is. Hiermee is er meer marktwerking geïntroduceerd dan voorheen toen de vergoeding voor huishoudelijke hulp onderdeel was van de AWBZ.

Huishoudelijke hulp oorzaak verliezen

De marktwerking heeft ertoe geleid dat instellingen waarbij de huishoudelijke hulp voor Wmo-cliënten een belangrijk deel van de opbrengsten vormt, vaker verlies lijden. Van de instellingen waarbij de huishoudelijke hulp meer dan 5 procent van de totale opbrengsten bedroeg, is meer dan de helft in 2007 in de rode cijfers beland. Dat is veel meer dan bij de instellingen die geen of weinig huishoudelijk hulp voor de Wmo leveren. Van hen leed 20 procent verlies in 2007.

Verschuiving in personeelsbestand

Instellingen hebben daarnaast sinds de invoering van de Wmo op grote schaal personeel in loondienst vervangen door alfahulpen, die niet in loondienst zijn. Het aantal voltijdbanen van werknemers in 2007 daalde met ruim 5 procent. Tegelijkertijd verdubbelde de inzet van personeel dat niet in loondienst is, waaronder alfahulpen. In totaal bleef het aantal voltijdbanen in de ouderen- en thuiszorg bijna gelijk op ruim 230 duizend.

Geen verschuiving naar andere organisaties

Gemeenten betaalden in 2007 in totaal ruim 1 miljard euro aan instellingen voor het verlenen van huishoudelijk hulp. Dit ging bijna in zijn geheel (98 procent) naar instellingen in de ouderen- en thuiszorg. Gemeenten schakelden in 2007 dus nog nauwelijks andere organisaties, zoals schoonmaakbedrijven, in.

Wmo?

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een nieuwe wet, die de basis vormt voor een nieuw stelsel van Zorg en Welzijn, dat in 2007 in Nederland werd  ingevoerd. Dit stelsel bestaat uit drie wetten. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

De Wmo wordt uitgevoerd door de gemeenten. Zij kregen veel beleidsvrijheid, om de uitvoering zelf vorm te geven. Gevolg daarvan is, dat binnen elke gemeente deze wet anders wordt uitgevoerd.