Motie van afkeuring in Casema-zaak

Door Henk Godthelp

Vrijwel de voltallige oppositie diende op woensdag 16 april 2008 een motie van afkeuring in tegen het college van B en W in de kwestie Casema. Alleen D66, dat oud-wethouder Alink niet wilde afvallen, ondertekende niet. In de Casema-zaak stapelden het vorige en het huidige college fout op fout in een poging het kabeltarief voor de burgers laag te houden.

Casema claimde met succes een nabetaling van ruim vier miljoen euro en een tariefsverhoging per 1-1-2009. Omdat de coalitiepartijen volgens verwachting de motie niet steunden, kon deze slechts als signaal worden uitgelegd. Verwonderlijk genoeg meldden de indieners van de motie al vóór de stemming dat deze niet tegen personen was gericht en vooral het vorige college gold.

Gele kaart

„Zie het als een gele kaart," aldus Koops van de ChristenUnie. Burgerbelangen, GroenLinks, CU en de Ouderencombinatie wilden met de motie van afkeuring, een novum in de lokale politieke geschiedenis, „een signaal geven naar de Amstelveense burger," aldus initiatiefnemer de BBA'er David de Jong.

Omdat de indieners van de motie van afkeuring in het debat aangaven zich niet tegen het huidige college te willen richten en ook niet tegen de portefeuillehouder wethouder Jan-Willem Groot ontstond de tamelijk unieke situatie dat de afkeuring vooral het optreden van de ambtelijke top betrof. Een politieke onmogelijkheid.

Analyse

Immers, in het democratisch bestel in Nederland zijn ambtenaren niet politiek aansprakelijk en gaan verantwoordelijkheden van het ene college over naar het volgende, gelijk aan de landelijke situatie. Wethouders erven de lof maar ook de lijken van hun voorgangers.

(Amstelveenweb.com collectie - 2008)

CASEMA op tv

Huidig wethouder Jan-Willem Groot, die Casema in zijn portefeuille heeft, is verantwoordelijk voor zijn ambtenaren en voor het politieke doen en laten van zijn voorgangers. Door de motie niet te richten tegen het huidige college, of de verantwoordelijke wethouder, werd de angel uit het debat gehaald.

Cruciaal in de Casema-kwestie is in 2003 het momenteel dat binnen de ambtelijke top het niet noodzakelijk werd geacht Casema arbitrage aan te zeggen. Het college nam dit voetstoots aan. Aansluitend vatte ambtelijk de juridische overtuiging post dat een procedure in eigen voordeel zou kunnen worden beslecht.

Toen een in de arm genomen gerenommeerd advocatenkantoor tot dezelfde conclusie kwam, werd dit beschouwd als second opinion, terwijl het logischer was geweest een tweede advocatenkantoor naar de juridisch complexe zaak te laten kijken. Met andere woorden de eigen juridische kennis werd overschat. Terwijl zich in de loop van de jaren mogelijkheden voordeden de kwestie met Casema te schikken, werd volhard in de eigen opvatting die onvermijdelijke uitmondde in een kansloze juridische procedure en een voor de gemeente nadelige uitspraak van het Amsterdamse Hof wat resulteerde in de toegewezen claim van ruim vier miljoen euro.

BBA

Hoewel de miljoenenclaim van de kabelaar een motie in welke vorm dan ook rechtvaardigt, en zelfs de door BBA gewenste raadsenquête niet had misstaan, kwam deze motie van afkeuring in een wat vreemd daglicht te staan door de mondelinge toelichting van de initiatiefnemer David de Jong van BBA.

Hij vond dat met de motie een „signaal werd gegeven aan de Amstelveense burger." Dat nu is verwonderlijk omdat het indienen van een motie een krachtig signaal moet zijn aan het (gemeente)bestuur en niet aan de burgerij. Immers, uitgangspunt moet de beïnvloeding van de politieke besluitvorming zijn en niet een optreden 'voor de bühne' waarbij de publieke opinie leidend is.

In tegenstelling tot D66 koos GroenLinks ervoor de motie wel te steunen en zelfs mede in te dienen, hoewel lang ambtelijk druk is uitgeoefend dat niet te doen. Beide partijen waren in het vorige college met een wethouder vertegenwoordigd, die op dit moment weer in de gemeenteraad zit. Paul Regouin (GL) en Rien Alink (D66) onthielden zich wel van stemming.

Database ter voorkoming van blunders

De gemeenteraad heeft een motie aanvaardt, waardoor (juridische) blunders zoals die zich in de zaak Casema hebben voorgedaan, voorkomen moeten worden. De uitvoerige motie, opgesteld door coalitiepartijen VVD, PvdA en CDA en raadsbreed aanvaardt,  behelst dat reeds afgesloten en lopende contracten zullen worden geïnventariseerd en in een aparte database worden ondergebracht, waardoor de contracten nauwkeurig in de gaten kunnen worden gehouden.

Voorts zal de gemeenteraad inde toekomst beter geïnformeerd worden over het reilen en zeilen rond grote projecten en contracten, bijvoorbeeld bij de toekomstige overkapping van de A9. Onafhankelijke adviseurs, die geregeld second opinions zullen uitvoeren, krijgen daarin een rol.