Nationale Dodenherdenking 2009 in Amstelveen

In Amstelveen, maar ook in heel Nederland, vond op maandag 4 mei 2009 de traditionele Nationale Dodenherdenking plaats. Het Amstelveense programma begon met een herdenkingsdienst in de Dorpskerk, waar ds. M. Visser en pastor T.F. Buitendijk een oecumenisch vredesgebed hielden.


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Burgemeester Jan van Zanen en dominee Marco Visser leiden de stille tocht van de Dorpskerk naar het oorlogsmonument


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Het orkest van het Leger des Heils begint te musiceren

Burgemeester en wethouders van Amstelveen waren gezamenlijk aanwezig tijdens de dienst en na het vredesgebed liepen ze in een stille tocht naar het oorlogsmonument "Voor Hen Die Vielen"- van beeldend kunstenaar Theo Bennes- voor de ingang van het Broersepark.

Aan de Amsterdamseweg bij het monument waren al een paar honderd Amstelveners aanwezig, ondanks het koude weer, maar ze wilden de herdenking toch bijwonen. Om een uur of half 8 begon het muziekkorps van Leger des Heils uit Amsterdam te spelen en kwamen ook de bestuurders van de stad aan bij het oorlogsmonument.


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Presentator Frits Barend begint de herdenking


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Vlnr: mevrouw Vunderink, de heer Aarts, de heer Van Kooij, echtgenote en de heer Van Zanen, de heer Breddels en Julia Bakkels

Presentator Frits Barend was weer de gastheer en begeleidde de herdenking. Na de welkomstwoorden van de presentator mochten Julia Bakkes en Peter Breddels hun declamatie voorlezen. Na hen kwam burgemeester Jan van Zanen op het podium en hij zei het volgende:

“Dames en heren, jongens en meisjes,

Vrijheid en identiteit – het thema van de herdenking van dit jaar- liegt er niet om. En dat mag. Juist op een dag als deze is het terecht je te verdiepen in waar het feitelijk om gaat: vrijheid is niet los te zien van identiteit.

Wie om zich heen kijkt, ziet en weet dat het gemakkelijk mis kan gaan. Ook zeer recent nog. In de voorbereiding naar deze dag heeft het nationaal comité 4 en 5 mei een aantal mensen gevraagd naar hun mening over dit onderwerp.

Eén van hen is de hoogleraar Jos de Mul. “…Waar individuen of groepen hun identiteit superieur achten en die met verbaal of fysiek geweld aan anderen opleggen, daar wordt de vrijheid van de ander geschonden…”, schrijft hij.  “…Omgekeerd kan het ruim baan geven aan de eigen vrijheid, de identiteit van de ander kwetsen of schenden.

In een wereld waarin mobiliteit en media maken dat individuen en groepen met verschillende identiteiten steeds vaker en intensiever met elkaar worden geconfronteerd, leidt dat al snel tot allerlei conflicten…” “…Ieders leven speelt zich af tussen de polen van identiteit en vrijheid, waarbij de verhouding per individu en per cultuur verschilt.

Waar identiteit de vrijheid gaat overheersen, gaat zij fungeren als een gevangenis. Maar als de vrijheid de identiteit ondermijnt, raken mensen al snel ontworteld...” “…Tegelijk kun je zeggen dat identiteit en vrijheid elkaars tegenpolen vormen. De spanning die daartussen ontstaat is tolerantie – de erkenning van verschillen…”.

Maar, zegt De Mul, “…tolerantie is niet per definitie aangenaam. Het betekent de erkenning, of nog beter, het verdragen van de ‘pijn’ die ontstaat uit de spanning tussen vrijheid en identiteit.

Het is ook een pijn die er altijd zal zijn, in een samenleving die ervoor kiest om vrijheid en identiteit naast elkaar te handhaven...”.En dat is, volgens De Mul, het kenmerk van de ware cultuur. Dat handhaven, die ‘harmonie’ te laten voortbestaan, eist inspanning van iedereen.

Nederland kent een rijk verleden als tolerant land, maar moet die tolerantie ook steeds opnieuw op de toekomst veroveren. En dat is de reden waarom we – jong en oud - vandaag hier in Amstelveen staan. Om dat besef door te geven. Aan onze kinderen. Aan de kinderen van onze kinderen.

Aan hen, die ervoor hebben gekozen om in onze samenleving en cultuur verder te leven.

Aan hun kinderen. Aan de kinderen van hun kinderen. Maar ook aan elkaar. Want het is zo waar wat De Mul zegt: in een wereld waarin mobiliteit en media maken dat individuen en groepen met verschillende identiteiten steeds vaker en intensiever met elkaar worden geconfronteerd, leidt dat snel – en makkelijk – allerlei conflicten.

In de – nieuwe – media is het vormen van een mening, het veroordelen en kwetsen van de ander om welke reden ook, een sport geworden. Een gevaarlijke sport, die weliswaar zogenaamd uitgaat van de vrijheid van meningsuiting, maar die in feite een zaag zet in de wortels van de tolerantie. En, bovendien, de deur wijd open voor een samenleving gebaseerd op achterdocht en intolerantie.

Dames en heren, jongens en meisjes,

Het is aan ons, om de vrijheid die onze voorouders, als het ware tot op de dag van vandaag, telkens weer bevochten en heroverden – de vrijheid als tolerante natie – te hoeden, te koesteren en desnoods te verdedigen tegen hen die daar niet mee kunnen of willen omgaan. Vandaag. Morgen. Iedere dag. Niet in de laatste plaats uit respect voor de tallozen – in Nederland, in Indië, in de koopvaardij en waar ook – … de tallozen die hun leven gaven. “

Na de toespraak van de burgemeester blies de trompettist van het orkest, Arend Pietersen, de taptoe en daarna werd 2 minuten stilte gehouden. Vervolgens speelden de muzikanten van het Leger des Heils het nationale volksliedlied, het Wilhelmus. Zoals altijd, werden het 1e en 6e couplet van de 15 van het lied gespeeld en meegezongen:

“Wilhelmus van Nassouwe

ben ik van Duitsen bloed,

den vaderland getrouwe

blijf ik tot in den dood.

Een prinse van Oranje

ben ik, vrij onverveerd,

den Koning van Hispanje

heb ik altijd geëerd.

Mijn schild ende betrouwen

zijt Gij, o God mijn Heer,

op U zo wil ik bouwen,

Verlaat mij nimmermeer.

Dat ik doch vroom mag blijven,

Uw dienaar t'aller stond,

de tirannie verdrijven

die mij mijn hart doorwondt.”

Na de samenzang begon de kranslegging en als eerste plaatsten burgemeester Jan van Zanen en zijn echtgenote Marian een krans bij het oorlogsmonument. Daarna volgden Cor Aarts, voorzitter en Ans Vunderink-van den Beukel, secretaris van de Vereniging tot viering van Nationale Feestdagen te Amstelveen. Daarna rabbijn Groenewoudt en zijn echtgenote, de wapenbroeders, de atleten van de Atletiekvereniging Startbaan en toen konden de al wachtende Amstelveense burgers hun krans, of bloemen leggen. Honderden mensen stonden stilletjes in de rij, wachtend op het moment dat ook zij hun respect konden tonen voor het oorlogsmonument aan de duizenden gevallenen en oorlogsslachtoffers, welke de Tweede Wereldoorlog had veroorzaakt.


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Julia Bakkels leest haar declamatie voor


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Vlnr.: scouts, Roland Vos, Kees Koot van VNF, gemeentesecretaris Rein Schurink, de wethouders; Jan-Willem Groot, Dolf Veenboer, Joss Tabak en Frans Hellendall


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Trompettist van het Leger des Heils; Arend Pietersen blaast de taptoe


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Burgemeester Jan van Zanen en zijn echtgenote Marian, leggen de eerste krans bij het oorlogsmonument


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Mevrouw Vunderink en de heer Aarts van VNF zijn de volgende kransleggers


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Rabbijn Groenewoudt en zijn echtgenote leggen ook een krans


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De heer B. J. Diazoni voorzitter Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië legt een krans met een kameraad


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Leden van de Bond van Wapenbroeders afdeling Amstelland staan stil voor het monument


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Amstelveense burgers in de rij voor het monument


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Atleten van de Atletiekvereniging Startbaan voor het monument


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Het orkest speelt tijdens de kranslegging


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

Naast de kransen worden veel bloemen door Amstelveners voor het monument neergelegd


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

De rij mensen staat even stil voor het monument


(Amstelveenweb.com collectie - 2009)

En aan het einde van de herdenkingsdienst is het Oorlogsmonument omringd door de bloemen van herinnering

Na de kranslegging was een bijeenkomst georganiseerd in het wijksteunpunt Pluspunt aan de Smeenklaan 1, waar de deelnemers van de herdenking zich een beetje op warmte konden brengen met een glaasje thee, of een kopje koffie met koekjes. En natuurlijk kon iedereen over de gebeurtenissen van het afgelopen jaar een beetje bijpraten.